Levensomstandigheden en kwaliteit van het bestaan

De belangrijkste bevindingen van het onderzoek van Eurofound dienen als input voor beleidsmakers om een aantal van de belangrijkste kwesties op dit gebied aan te pakken.

• De perceptie van spanningen in de samenleving heeft de grootste schadelijke impact op het vertrouwen in instellingen. De kwaliteit van openbare diensten is een belangrijke drijvende kracht voor het vergroten van het vertrouwen in instellingen.
• Er is niet alleen behoefte aan meer, maar ook aan flexibelere langdurige zorg. De beschikbaarheid van thuiszorg en -ondersteuning moet worden verbeterd, met name in de EU-lidstaten met de laagste inkomens.
• Aangezien snelle toegang tot eerstelijnsgezondheidszorg, sociale zorg en langdurige zorg als voordeel heeft dat vroegtijdig kan worden ingegrepen en veranderende behoeften in kaart kunnen worden gebracht, kan voorkomen worden dat problemen op het vlak van langdurige zorg erger worden.
• De geestelijke-gezondheidsproblemen van jongeren nemen toe, maar het is niet duidelijk of dit een kwestie is van een inderdaad hogere incidentie, of dat dit komt door betere diagnose en een toegenomen bewustzijn van deze problematiek. Geestelijke gezondheid hangt nauw samen met andere problemen van jongeren en kan zowel oorzaak als gevolg zijn van ongelijkheid. Risicofactoren voor de geestelijke gezondheid zijn onder meer handicaps en langdurige ziekte, gezinsproblemen, (relatie)problemen met leeftijdsgenoten en intensief gebruik van sociale media.
• Hoewel het vertrouwen en de sociale cohesie in de EU zich sinds de financiële crisis in grote lijnen hebben hersteld, heeft de uitbraak van COVID-19 aanzienlijke gevolgen gehad voor het welzijn in de landen die het hardst door de pandemie zijn getroffen.
• Jongeren komen naar voren als een van de grootste verliezers van de lockdown: samen met werklozen geven zij de laagste score aan hun welzijn, hoewel er sinds het begin van de pandemie sprake is van enige verbetering. Hoewel de algemene tevredenheid en het optimisme sinds april 2020 zijn toegenomen, voelen jongeren zich nog steeds uitgesloten van de maatschappij en lopen zij nog steeds het grootste risico op depressie, waaruit blijkt dat zij grotere nadelen ondervinden van de beperkingen tijdens de lockdown.
• Maatregelen om de risico’s voor de geestelijke gezondheid van werklozen en jongeren als gevolg van COVID-19 te beperken, zijn van cruciaal belang als zich nog meer golven van het coronavirus gaan voordoen. Bestaande beleidsmaatregelen moeten gerichte steun omvatten om werkzoekenden weer op weg te helpen zodat ze het hoofd kunnen bieden aan de gevolgen van de pandemie, en ervoor zorgen dat jongeren volledig aan de samenleving kunnen deelnemen.
• De COVID-19-crisis heeft het optimisme uitgehold en het evenwicht tussen werk en privéleven voor vrouwen meer aangetast dan voor mannen. Alleen door deze schade te herstellen, kan worden gewaarborgd dat vrouwen niet onevenredig voor de pandemie betalen.
• Ervoor zorgen dat burgers vertrouwen houden in nationale en Europese instellingen moet in tijden van crisis centraal staan, omdat de naleving van maatregelen om COVID-19 tegen te gaan in hoge mate afhangt van de mate van vertrouwen in instellingen en wetenschappelijk advies. De toename van vertrouwen in de overheid waarvan melding wordt gemaakt door respondenten die hebben geprofiteerd van ondersteuningsmaatregelen, vormt tevens een duidelijke boodschap aan de nationale overheden en de EU.