Przejście na cyfryzację – tendencje związane z restrukturyzacją w bankowości detalicznej

Chociaż w ciągu ostatnich dziesięciu lat w większości sektorów usług odnotowano wzrost liczby miejsc pracy, zatrudnienie w bankowości detalicznej spadło – najpierw z powodu kryzysu finansowego, a następnie cyfryzacji i niedawnego przejścia na internetową bankowość detaliczną. Jednocześnie skurczyła się fizyczna infrastruktura bankowości detalicznej – dzisiaj na 100 000 mieszkańców w UE przypada jedynie ok. 20 oddziałów banków, podczas gdy w 2004 r. było to ok. 30.

Restrukturyzacja w bankowości detalicznej ma często nieporównywalnie większy wymiar pod względem skali, czasu trwania i złożoności w porównaniu z innymi sektorami. Odbywa się to poprzez ugruntowane ramy instytucjonalne dialogu społecznego z wykorzystaniem wysokiego poziomu reprezentacji i organizacji zbiorowych. Stanowi ona ważny przykład niezbędnej roli dialogu społecznego w łagodzeniu negatywnych skutków restrukturyzacji.

W porównaniu z innymi sektorami gwałtownie wzrósł odsetek specjalistów do spraw bankowości detalicznej, przy czym dwie trzecie specjalistów w dziedzinie bankowości detalicznej w UE posiada obecnie kwalifikacje uniwersyteckie. Aby sprostać nowemu zapotrzebowaniu na stanowiska wymagające wysokich kwalifikacji (tj. eksperci prawni, analitycy danych i specjaliści ds. bezpieczeństwa sieci) oraz by zwiększyć szanse na zatrudnienie osób na bardziej tradycyjnych stanowiskach bankowych, kluczowe znaczenie dla sektora będzie miało opracowanie ukierunkowanych programów na rzecz umiejętności pracowników.

Cyfryzacja zmieniła wiele tradycyjnych sposobów pracy w bankowości detalicznej, co doprowadziło do wzrostu liczby miejsc pracy związanych z komputerami i spadku liczby miejsc pracy związanych z obsługą klientów. Duży odsetek miejsc pracy nadających się do wykonywania zdalnie również odnotował w tym sektorze najgwałtowniejszy wzrost liczby osób pracujących z domu podczas pandemii – w 2021 r. prawie jeden na dwóch pracowników sektora finansowego w UE pracował zdalnie „zwykle” lub „sporadycznie”.

Bankowość detaliczna jest sektorem charakteryzującym się wysokimi płacami, ale odnotowuje również największe zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć. Mimo że odzwierciedla to częściowo specjalistyczny charakter miejsc pracy w sektorze, w którym mężczyźni są nadmiernie reprezentowani w lepiej wynagradzanych zawodach informatycznych oraz na stanowiskach nadzorczych i kierowniczych, kontrole wynagrodzeń ze względu na płeć przewidziane w proponowanej dyrektywie w sprawie przejrzystości wynagrodzeń w UE będą miały do odegrania ważną rolę w identyfikowaniu innych czynników powodujących duże zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć w tym sektorze.