Anticipating and managing the impact of change
Digitale transformatie: herstructureringstrends bij retailbanking
Published:
26 September 2022
Research report
Abstract
De retailbankingsector biedt een productief kader voor het bestuderen van de gevolgen van digitalisering voor het werk en de werkgelegenheid. Financiële diensten worden steeds vaker online aangeboden, zonder tussenkomst van klantgerichte instellingen. Veel banken in de sector hebben sinds de wereldwijde financiële crisis een hele reeks herstructureringen ondergaan, en het is een van de weinige dienstensectoren met stagnerende of afnemende werkgelegenheid. Naast de technologische veranderingen van de wijze waarop diensten worden verleend, reageert de sector ook op andere uitdagingen, zoals een grotere regelgevings- en compliancedruk, concurrentie door fintech, lage rentetarieven en verminderde winstgevendheid. De casestudy’s in dit verslag beschrijven voorbeelden van recente herstructureringen in de sector, inclusief de redenen voor de herstructurering, de wijze waarop deze werd aangepakt en de uitwerkingen ervan voor de werkgelegenheid, de organisatie van werk en de gevolgen voor andere bedrijven en personeelsleden.
Key findings
Terwijl de meeste dienstensectoren de afgelopen tien jaar een periode van banengroei hebben doorgemaakt, is de werkgelegenheid in de retailbankingsector gedaald – aanvankelijk als gevolg van de financiële crisis, daarna door de digitalisering en de recente overgang naar online retailbanking. Tegelijkertijd vertoonde de fysieke infrastructuur in de retailbankingsector in de EU een behoorlijke krimp, van ongeveer 30 bankfilialen per 100 000 inwoners in 2004 naar thans 20.
Herstructurering in de retailbankingsector is in vergelijking met andere bedrijfstakken vaak een omvangrijk, langdurig en ingewikkeld proces, dat via een gevestigd institutioneel kader van sociale dialoog verloopt dat gekenmerkt is door een brede vertegenwoordiging en een hoge mate van collectieve organisatie. Dit proces is een belangrijk voorbeeld van de essentiële rol van sociale dialoog bij het opvangen van de negatieve gevolgen van herstructureringen.
In vergelijking met andere bedrijfstakken is het aantal gespecialiseerde professionals in de retailbankingsector snel gestegen: inmiddels is twee derde van de medewerkers op het gebied van retailbanking in de EU hooggeschoold. Om tegemoet te komen aan de nieuwe vraag naar hooggekwalificeerde werknemers (zoals juridisch deskundigen, gegevenswetenschappers en deskundigen op het gebied van netwerkbeveiliging) en om de inzetbaarheid van degenen met meer traditionele banen bij de banken te vergroten, zal het voor de sector van cruciaal belang zijn een gericht vaardighedenbeleid te ontwikkelen.
De digitalisering heeft veel van de traditionele manieren van werken op het gebied van retailbanking veranderd en geleid tot een toename van het aantal computergerichte banen en een daling van de klantgerichte banen. Door het grote aandeel “telewerkbare” banen liet de sector tijdens de pandemie ook de sterkste toename van thuiswerken zien: bijna één op de twee werknemers in de financiële sector in de EU werkte in 2021 “gewoonlijk” of “soms” op afstand.
Retailbanking is een sector met hoge lonen, maar kent tevens de grootste loonkloof tussen mannen en vrouwen. Hoewel dit deels het gevolg is van de gespecialiseerde aard van de banen in de sector – waar mannen oververtegenwoordigd zijn in hogerbetaalde IT-gerelateerde beroepen en in toezichthoudende en leidinggevende functies – zal voor de genderloonaudits waarin de voorgestelde EU-richtlijn inzake loontransparantie voorziet, een belangrijke rol zijn weggelegd bij het achterhalen van andere oorzaken van de grote loonkloof tussen mannen en vrouwen in de sector.
The report contains the following lists of tables and figures.
List of tables
- Table 1: Top 6 retail banking occupations in 2011 and 2021, EU27
- Table 2: Characteristics of job loss cases in the financial sector and in all other sectors, 2008–2021
- Table 3: Largest recent restructuring cases in the financial sector at national level, 2020–2021
- Table 4: Companies involved in continuous or serial restructuring, 2019–2021
- Table 5: Summary of the main drivers of the restructuring processes in the banking cases analysed
- Table 6: Restructuring processes at CaixaBank in 2015–2021
- Table 7: Time frames of the restructuring processes
- Table 8: Implementation phases of the CaixaBank collective dismissal plan in 2021
- Table 9: Support measures for employees affected
- Table 10: Quota 100 economic incentive applied to Banco BPM
List of figures
- Figure 1: Number of bank branches per 100,000 inhabitants, 2004 and 2020
- Figure 2: Employment change in service sectors, 2008–2021, EU27 (percentage points)
- Figure 3: Financial and insurance services as a proportion of total employment, 2008 and 2021, EU27 (%)
- Figure 4: Number of employees in financial and insurance services by broad occupational group, 2008 and 2021, EU27 (millions)
- Figure 5: Unadjusted gender pay gap by country, 2020 (percentage points)
- Figure 6: Proportion of young employees (15–39 years) in the total workforce by sector, 2008–2021, EU27 (%)
- Figure 7: Relative prevalence of young employees by country, 2021, EU27 (percentage points)
- Figure 8: Proportion of part-time employees by sector, 2008–2021, EU27 (%)
- Figure 9: Average number of actual weekly working hours in the main job, 2008 and 2020, EU27
- Figure 10: Change in total volume of hours worked compared with 2008, EU27 (percentage points)
- Figure 11: Teleworking incidence by sector, 2008–2021, EU27 (%)
- Figure 12: Teleworking incidence in retail banking before and during the pandemic, 2019 and 2020, EU27 (%)
- Figure 13: Teleworking incidence by gender, 2008–2021, EU27 (%)
- Figure 14: Employee location by broad occupational group, 2021, EU27 (%)
- Figure 15: Number of restructuring announcements involving job losses and job gains per year, 2008–2021, EU27 (%)
- Figure 16: Number of national or subnational cases involving job losses in the financial sector by restructuring type, 2008–2021, EU27
- Figure 17: Offshoring cases, 2008–2021
- Figure 18: Proportions of payment instruments used at the point of sale and in person-to-person payments (left figure) and used online (right figure), euro zone, 2019 (%)
- Figure 19: Use of payment methods during the pandemic, euro zone, 2020 (%)
- Number of pages
-
78
- Reference nº
-
EF22014
- ISBN
-
978-92-897-2280-3
- Catalogue nº
-
TJ-04-22-009-EN-N
- DOI
-
10.2806/146383
- Permalink
| Country | Restructuring case studies database | |
|---|---|---|
| Denmark | Restructuring case studies | Danske Bank |
| Italy | Restructuring case studies | Banco BPM |
| Netherlands | Restructuring case studies | ING Group |
| Poland | Restructuring case studies | Bank Pekao S.A. |
| Portugal | Restructuring case studies | Novo Banco Group |
| Spain | Restructuring case studies | CaixaBank |
Cite this publication
Eurofound (2022), Going digital: Restructuring trends in retail banking, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Related publications
Publication series
