Φορείς και θεσμοί στην Κροατία

Η Υπηρεσία Κοινωνικής Εταιρικής Σχέσης του Υπουργείου Εργασίας, Συνταξιοδοτικού Συστήματος, Οικογένειας και Κοινωνικής Πολιτικής (Ministarstvo rada, mirovinskoga sustava, obitelji i socijalne politike) είναι ο διάδοχος του πρώην Κυβερνητικού Γραφείου Κοινωνικής Εταιρικής Σχέσης (Ured za socijalno partnerstvo u Republici Hrvatskoj), το οποίο αργότερα ενσωματώθηκε στο Υπουργείο Εργασίας, Συνταξιοδοτικού Συστήματος, Οικογένειας και Κοινωνικής Πολιτικής.

Αρμόδιος φορέας για τον κοινωνικό διάλογο και τις συνθήκες εργασίας είναι το Υπουργείο Εργασίας, Συνταξιοδοτικού Συστήματος, Οικογένειας και Κοινωνικής Πολιτικής, ενώ όλοι οι φορείς της κρατικής διοίκησης είναι υπεύθυνοι για τον διμερή κοινωνικό διάλογο στον τομέα δραστηριοτήτων τους.

Η Υπηρεσία Κοινωνικής Εταιρικής Σχέσης υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων για την προώθηση της επικοινωνίας μεταξύ των αρμόδιων φορέων της κεντρικής και τοπικής αυτοδιοίκησης, των κοινωνικών εταίρων και των διεθνών οργανισμών, ώστε να τους βοηθήσει να επιτύχουν τους στόχους τους από κοινού και αποτελεσματικά στον τομέα της εργασιακής, κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής. Η κοινωνική εταιρική σχέση έχει αποδειχθεί σταθεροποιητής των κοινωνικών σχέσεων, πρότυπο διαβούλευσης, βασική πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφοριών και απόψεων και κρίσιμη για την επίτευξη ευρύτερης κοινωνικής συναίνεσης σε όλα τα σχετικά ζητήματα.

Σύμφωνα με τον νόμο περί επιθεώρησης εργασίας (Zakon o Inspektoratu rada - OG 19/14) που ίσχυε έως τις 31 Μαρτίου 2019, η Επιθεώρηση Εργασίας (Inspektorat rada) λειτουργούσε ως τμήμα του Υπουργείου Εργασίας και Συνταξιοδοτικού Συστήματος. Από την 1η Απριλίου 2019 τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος για την επιθεώρηση εργασίας (OG 115/18 και 117/21). Το Υπουργείο Εργασίας, Συνταξιοδοτικού Συστήματος, Οικογένειας και Κοινωνικής Πολιτικής είναι αρμόδιο για τη σύνταξη και την παρακολούθηση των κανονισμών σχετικά με την ασφάλεια στην εργασία, καθώς και για την εισήγηση μέτρων και την ενθάρρυνση δραστηριοτήτων για την προαγωγή της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία. Η Επιθεώρηση Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Συνταξιοδοτικού Συστήματος, Οικογένειας και Κοινωνικής Πολιτικής διενεργεί επιθεωρήσεις και άλλα επαγγελματικά καθήκοντα στον τομέα της εργασίας και της υγείας και ασφάλειας στην εργασία, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά από ειδικό νόμο, δηλαδή ελέγχει την εφαρμογή των νόμων και άλλων κανονισμών που διέπουν τις εργασιακές σχέσεις και την υγεία και ασφάλεια στην εργασία. Η Επιθεώρηση Εργασίας εξουσιοδοτείται να κινεί διοικητικές διαδικασίες, να εξαλείφει τις διαπιστωθείσες ελλείψεις και να απαγορεύει τις πρακτικές των εργοδοτών που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία των εργαζομένων.

Ο νόμος σχετικά με τα κριτήρια συμμετοχής στα τριμερή όργανα και την αντιπροσωπευτικότητα των συλλογικών διαπραγματεύσεων (Zakon o kriterijima za sudjelovanje u tripartitnim tijelima i reprezentativnosti za kolektivno pregovaranje, OG 82/12 και 88/12) εισήγαγε νέα κριτήρια για την αντιπροσωπευτικότητα των οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων για τριμερείς διαβουλεύσεις. Όσον αφορά τους εργαζομένους, η νομοθεσία σχετικά με την αντιπροσωπευτικότητα των συνδικάτων εισήγαγε λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με το ποιες συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις. Ο νέος νόμος για την αντιπροσωπευτικότητα των ενώσεων εργοδοτών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων που εγκρίθηκε το 2014 (OG 93/14) και τροποποιήθηκε το 2015 (OG 26/15) ρυθμίζει τα κριτήρια και τις διαδικασίες για τον καθορισμό της αντιπροσωπευτικότητας των ενώσεων εργοδοτών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων υψηλότερου επιπέδου για τη συμμετοχή τους σε τριμερή όργανα σε εθνικό επίπεδο. Καθορίζει επίσης κριτήρια και διαδικασίες για την αντιπροσωπευτικότητα των συνδικαλιστικών οργανώσεων στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τα δικαιώματα των αντιπροσωπευτικών ενώσεων/συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Σχετικά με τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση

Η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι καθορίζονται από το Σύνταγμα (άρθρα 43 και 60), τον εργατικό νόμο, τις συμβάσεις αριθ. 98 και 87 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) και άλλες διεθνείς συνθήκες στις οποίες η Δημοκρατία της Κροατίας είναι συμβαλλόμενο μέρος. Όλοι οι εργαζόμενοι, εκτός από το ενεργό στρατιωτικό προσωπικό, έχουν το δικαίωμα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε συνδικαλιστικές οργανώσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 165 του εργατικού νόμου (OG 93/14, 127/17, 98/19 και 151/22), οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα, σύμφωνα με τη δική τους ελεύθερη επιλογή, να ιδρύσουν και να προσχωρήσουν σε συνδικαλιστική οργάνωση, με την επιφύλαξη μόνο των απαιτήσεων που μπορούν να προβλέπονται από το καταστατικό ή τους εσωτερικούς κανόνες αυτής της συνδικαλιστικής οργάνωσης.

Στην Κροατία, δεν υπάρχουν βάσεις δεδομένων και/ή αξιόπιστες πηγές σχετικά με τη συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις. Σύμφωνα με τον Milićević Pezelj (2013), υπήρχαν 320.000 μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων στην Κροατία το 2012, που ισοδυναμεί με συνδικαλιστική κάλυψη περίπου 17%. Ο Bagić (2014) αξιολόγησε το εργατικό δυναμικό που καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις ανά τομέα χρησιμοποιώντας τον κατάλογο των εφαρμοστέων συλλογικών συμβάσεων που έχουν καταχωριστεί στο Υπουργείο Εργασίας, Συνταξιοδοτικού Συστήματος, Οικογένειας και Κοινωνικής Πολιτικής (συλλογικές συμβάσεις που εφαρμόζονται σε δύο ή περισσότερες κομητείες) και συλλογικές συμβάσεις που έχουν καταχωριστεί σε κρατικές διοικητικές υπηρεσίες σε κομητείες (συλλογικές συμβάσεις που εφαρμόζονται σε μία κομητεία). Η μελέτη διαπίστωσε ότι, από τις 570 ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις, η πλειοψηφία (περίπου 64%) αφορούσε τον ιδιωτικό τομέα, ενώ οι υπόλοιπες αφορούσαν την εθνική και τοπική αυτοδιοίκηση και τις υπηρεσίες (13%) ή τις δημόσιες επιχειρήσεις (23%). Ο δείκτης κάλυψης ήταν ευθέως ανάλογος με τον αριθμό των συλλογικών συμβάσεων. Η μεγαλύτερη διαπραγματευτική κάλυψη καταγράφηκε για τους εργαζόμενους στη διοίκηση και τις δημόσιες υπηρεσίες, ακολουθούμενη από τις δημόσιες επιχειρήσεις, ενώ η κάλυψη ήταν σημαντικά χαμηλότερη στις ιδιωτικές εταιρείες. Περίπου το 88% των εργαζομένων σε φορείς που χρησιμοποιούν τον κρατικό προϋπολογισμό (τόσο η κεντρική όσο και η τοπική κυβέρνηση) έχουν τα δικαιώματά τους που ρυθμίζονται από συλλογικές συμβάσεις. Τα δικαιώματα περίπου των τριών τετάρτων των εργαζομένων στις δημόσιες επιχειρήσεις ρυθμίζονται από συλλογικές συμβάσεις, σε σύγκριση με μόνο το 35% των εργαζομένων σε ιδιωτικές εταιρείες. Έτσι, σύμφωνα με την εκτίμηση του Bagić, το συνολικό ποσοστό κάλυψης των συλλογικών συμβάσεων στην Κροατία το 2013 ήταν 52,8%. Αυτό το ποσοστό κάλυψης ήταν περίπου οκτώ ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από εκείνο στην αρχή της οικονομικής κρίσης στην Κροατία το 2009, όταν ήταν 61%. Σύμφωνα με στοιχεία του 2018 (SSSH, 2018), η πυκνότητα των συνδικάτων όσον αφορά τους ενεργούς υπαλλήλους ήταν περίπου 21%, ενώ οι συνδικαλιστικές οργανώσεις που συνδέονται με αντιπροσωπευτικές συνδικαλιστικές ομοσπονδίες είχαν 263.000 μέλη. Οι Schirmbeck και Šeperić (2022) εκτίμησαν ότι, το 2021, η συνδικαλιστική πυκνότητα όσον αφορά τους ενεργούς υπαλλήλους ήταν περίπου 20%, ενώ η Glas radnika (2023) διαπίστωσε ότι, στην Κροατία, υπάρχουν περίπου 580 συλλογικές συμβάσεις που καλύπτουν περίπου 670.000 εργαζόμενους, δηλαδή περίπου το 47% όλων των εργαζομένων. Κατά κανόνα, οι εταιρείες που ιδρύθηκαν μετά το 1990 είναι σημαντικά λιγότερο πιθανό να συνδικαλιστούν (Schirmbeck και Šeperić, 2022).

Συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και πυκνότητα, 2011–2021

Σημειώσεις: * Ποσοστό εργαζομένων που είναι μέλη συνδικαλιστικής οργάνωσης. ** Μικρές αλλαγές στη μεθοδολογία. *** Μόνο μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων που συνδέονται με αντιπροσωπευτικές συνδικαλιστικές ομοσπονδίες, μη συμπεριλαμβανομένων των μελών της Κροατικής Ένωσης Συνδικαλιστικών Οργανώσεων (Hrvatska udruga radnickih sindikata, HUS). **** Συμμετοχή των εργαζομένων σε συνδικαλιστικές οργανώσεις που προκύπτουν από το σύνολο των μελών (εργατικών) συνδικαλιστικών οργανώσεων και προσαρμόζονται, εάν είναι απαραίτητο, για τα μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων εκτός του ενεργού, εξαρτώμενου και απασχολούμενου εργατικού δυναμικού (δηλαδή συνταξιούχοι, αυτοαπασχολούμενοι, φοιτητές και άνεργοι). Περιλαμβάνει επίσης μέλη της HUS, η οποία συγχωνεύθηκε με την Ένωση Αυτόνομων Συνδικάτων της Κροατίας (Savez samostalnih sindikata Hrvatske). μ.δ., άνευ αντικειμένου. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το 2020.

Κύριες συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες και ομοσπονδίες

Πηγές: SSSH (2018, σ. 28) και Schirmbeck και Šeperić (2022)

Με τον νέο νόμο για την αντιπροσωπευτικότητα των ενώσεων εργοδοτών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων που θεσπίστηκε το 2014 (OG 93/14 και 26/15), η κυβέρνηση ήθελε η διαδικασία αντιπροσωπευτικότητας να βασίζεται σε ακριβή και αντικειμενικά κριτήρια, προκειμένου να αποφευχθεί κάθε πιθανότητα μεροληψίας ή κατάχρησης. Όσον αφορά τις τάσεις όσον αφορά τα μέλη και την αντιπροσωπευτικότητα, το ποσοστό των εργαζομένων του δημόσιου τομέα επί του συνόλου των μελών αυξάνεται (ή είναι τουλάχιστον σταθερό), ενώ η συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις του ιδιωτικού τομέα μειώνεται σταθερά. Ο νόμος για την αντιπροσωπευτικότητα των ενώσεων εργοδοτών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων ορίζει ότι μια ανώτερη αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση που συμμετέχει σε τριμερή όργανα σε εθνικό επίπεδο πρέπει να πληροί σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις. Πρώτον, πρέπει να έχει εγγραφεί στο μητρώο συνδικαλιστικών οργανώσεων υψηλότερου επιπέδου για τουλάχιστον έξι μήνες πριν υποβάλει αίτηση αναγνώρισης της αντιπροσωπευτικής ιδιότητας. Δεύτερον, τα συνδικάτα-μέλη της πρέπει να εκπροσωπούν τουλάχιστον 50.000 συνδικαλισμένους εργαζόμενους. Τρίτον, πρέπει να έχει τουλάχιστον πέντε συνδικαλιστικές οργανώσεις ως μέλη της και να δραστηριοποιείται σε διάφορους τομείς δραστηριοτήτων, όπως ορίζεται στην εθνική ταξινόμηση δραστηριοτήτων (Nacionalna klasifikacija aktivnosti). Τέταρτον, η ανώτερη αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση ή οι συνδικαλιστικές οργανώσεις μέλη της πρέπει να έχουν περιφερειακά γραφεία σε τουλάχιστον τέσσερις επαρχίες (από τις 21 κομητείες της Κροατίας). Πέμπτον, πρέπει να διαθέτει τις αναγκαίες προϋποθέσεις και τις λοιπές υλικές προϋποθέσεις για την άσκηση των δραστηριοτήτων της και να απασχολεί τουλάχιστον πέντε εργαζομένους με σύμβαση εργασίας πλήρους απασχολήσεως, συναφθείσα για αόριστο χρόνο.

Μέχρι το 2018, τέσσερις αντιπροσωπευτικές συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες είχαν συνδεθεί, με 367.000 μέλη. Όλες οι συνομοσπονδίες ανταγωνίζονται για μέλη, καθώς καμία από αυτές δεν ειδικεύεται σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας ή των επαγγελμάτων (Samardžija et al, 2017). Το καλοκαίρι του 2018, η επιτροπή για τον προσδιορισμό της εκπροσώπησης (Povjerenstvo za utvrđivanje reprezentativnosti) εξέδωσε απόφαση σχετικά με την αντιπροσωπευτικότητα του ανώτερου επιπέδου των συνδικαλιστικών οργανώσεων (OG 59/18). Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, τα αντιπροσωπευτικά συνδικάτα είναι τα Ανεξάρτητα Συνδικάτα της Κροατίας (Nezavisni hrvatski sindikati, NHS), η Ένωση Αυτόνομων Συνδικάτων της Κροατίας (Savez samostalnih sindikata Hrvatske, SSSH) και η Ένωση Κροατικών Συνδικάτων (Matica hrvatskih sindikata, Matica), ενώ η Κροατική Ένωση Συνδικάτων (Hrvatske udruge radničkih sindikata, HUS) έχασε αυτό το καθεστώς επειδή δεν πληρούσε τις νομικές απαιτήσεις. Το HUS συγχωνεύθηκε με το SSSH τον Φεβρουάριο του 2020 (SSSH, 2022). Στις 15 Ιουλίου 2022, η Preporod (η ένωση εργαζομένων στο κροατικό εκπαιδευτικό σύστημα) έγινε μέλος της SSSH. Preporod το 2022, έχει σχεδόν 10.000 μέλη από 419 σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Κροατία. Επιπλέον, ιδρύθηκαν νέα συνδικάτα σε δύο προηγουμένως εντελώς ανοργάνωτους τομείς. Πρώτον, το Συνδικάτο Εργαζομένων σε Ψηφιακές Πλατφόρμες (Sindikat radnika digitalnih platformi Hrvatske, SRDP) συστάθηκε ως συνδικάτο για τους οδηγούς της Uber, αλλά φιλοδοξεί να οργανώσει όλους όσους εργάζονται για ψηφιακές πλατφόρμες, ανεξάρτητα από το επίσημο καθεστώς απασχόλησής τους. Δεύτερον, το συνδικάτο SKUPA (που σημαίνει «Μαζί»), επικεντρώνεται στον μη κερδοσκοπικό τομέα, αλλά, μακροπρόθεσμα, φιλοδοξεί να εκπροσωπεί επίσης διαφορετικούς άτυπους και επισφαλείς εργαζόμενους.

Σχετικά με την εκπροσώπηση των εργοδοτών

Η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι ορίζονται από το Σύνταγμα (άρθρα 43 και 60), τον εργατικό νόμο, τις συμβάσεις αριθ. 98 και 87 της ΔΟΕ και άλλες διεθνείς συνθήκες στις οποίες η Δημοκρατία της Κροατίας είναι συμβαλλόμενο μέρος. Οι εργοδότες έχουν το δικαίωμα, χωρίς καμία απολύτως διάκριση και σύμφωνα με τη δική τους ελεύθερη επιλογή, να ιδρύουν και να προσχωρούν σε ενώσεις εργοδοτών. Οι εργοδότες μπορούν ελεύθερα να αποφασίσουν για τη συμμετοχή τους σε μια ένωση και για την αποχώρησή τους από μια τέτοια ένωση. Οι ενώσεις μπορούν να δημιουργούν ομοσπονδίες ή άλλες μορφές ενώσεων προκειμένου να επιδιώκουν τα συμφέροντά τους από κοινού σε υψηλότερο επίπεδο. Οι ενώσεις ανώτερου επιπέδου απολαύουν όλων των δικαιωμάτων και ελευθεριών που παρέχονται στις ενώσεις. Όλοι έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν ελεύθερα σε ομοσπονδίες. Ο νόμος για την αντιπροσωπευτικότητα των ενώσεων εργοδοτών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων, άρθρο 2, ορίζει ότι, για να αναγνωριστεί ως αντιπροσωπευτική για τη συμμετοχή σε τριμερή όργανα σε εθνικό επίπεδο, μια οργάνωση εργοδοτών πρέπει (1) να είναι εγγεγραμμένη στο μητρώο ενώσεων εργοδοτών υψηλότερου επιπέδου για τουλάχιστον έξι μήνες, (2) να εκπροσωπεί τουλάχιστον 3.000 εργοδότες ή να έχει συνδεδεμένους εργοδότες που απασχολούν τουλάχιστον 100.000 εργαζομένους, (3) εκπροσωπούν τουλάχιστον πέντε εργοδοτικές ενώσεις που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικές περιοχές, (4) έχουν περιφερειακά γραφεία σε τουλάχιστον τέσσερις κομητείες, (5) διαθέτουν εγκαταστάσεις και άλλες αναγκαίες υλικές συνθήκες εργασίας και (6) απασχολούν τουλάχιστον πέντε εργαζομένους με συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου πλήρους απασχόλησης. Πράγματι, από το 1993, υπάρχει μόνο μία ένωση εργοδοτών, η HUP, η οποία εκπροσωπεί τόσο τα συμφέροντα των κλαδικών οργανώσεων όσο και των οργανώσεων εργοδοτών. Το HUP έχει ελαφρώς λιγότερα από 6.000 μέλη, τα οποία απασχολούν περίπου 400.000 εργαζόμενους, δηλαδή περίπου το 46% των εργαζομένων σε εταιρείες στην Κροατία. Ο αριθμός των μελών του και η πυκνότητα των μελών του ήταν σταθερά τα τελευταία 10 χρόνια. Το HUP, ως συνομοσπονδία εργοδοτών, ενώνει 30 κλαδικές ενώσεις. Η ιδιότητα του μέλους δεν είναι υποχρεωτική.

Συμμετοχή σε οργανώσεις εργοδοτών και πυκνότητα, 2012–2019

Σημείωση: * Ποσοστό εργαζομένων που εργάζονται σε εγκατάσταση που είναι μέλος οποιασδήποτε εργοδοτικής οργάνωσης που συμμετέχει σε συλλογικές διαπραγματεύσεις.

Κύριες οργανώσεις εργοδοτών

Σύμφωνα με την απόφαση σχετικά με την αντιπροσωπευτικότητα των εργοδοτικών ενώσεων στην Κροατία, από τον Ιούλιο του 2007 μόνο το HUP πληρούσε τα κριτήρια αντιπροσωπευτικότητας, ενώ η Συνομοσπονδία Κροατικών Βιομηχανιών και Επιχειρηματιών (Konfederacija hrvatske industrije i poduzetnika) όχι. Ο νόμος του 2014 περί αντιπροσωπευτικότητας ορίζει, στο άρθρο 2, τις απαιτήσεις αντιπροσωπευτικότητας των εργοδοτικών ενώσεων. Έτσι, επί του παρόντος, το HUP είναι ο μόνος εκπρόσωπος των εργοδοτών στο εθνικό Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο (Gospodarsko-socijalno vijeće, GSV), το ανώτατο τριμερές κοινωνικό όργανο για τον κοινωνικό διάλογο στην Κροατία. Το HUP έχει τέσσερα περιφερειακά γραφεία, ενώ 30 κλαδικές ενώσεις του HUP υποστηρίζουν τα ειδικά οικονομικά συμφέροντα διαφορετικών τομέων. Το HUP είναι μια εθελοντική, ανεξάρτητη και νόμιμη ένωση με νόμιμο δικαίωμα διαπραγμάτευσης κατά τη διαδικασία συλλογικών διαπραγματεύσεων και υπογραφής συλλογικών συμβάσεων. Τα μέλη του HUP μπορούν επίσης να συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα τοπικά ή/και περιφερειακά οικονομικά και κοινωνικά συμβούλια (ΟΚΣ) προκειμένου να βελτιώσουν τις συνθήκες των επιχειρήσεών τους.

Κύριες οργανώσεις εργοδοτών και συνομοσπονδίες

Πηγή: HUP, 2016

Κύρια τριμερή και διμερή όργανα

Η Κροατία έχει θεσπίσει θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση του κοινωνικού διαλόγου, το οποίο περιλαμβάνει την τριμερή GSV και τα όργανα εργασίας της, τα οποία λειτουργούν από κοινού ως συμβουλευτικό όργανο της κροατικής κυβέρνησης. Η GSV άρχισε τις εργασίες της τον Ιανουάριο του 1994 και αποτελείται από ίσο αριθμό εκπροσώπων της κυβέρνησης, των συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών και των ενώσεων εργοδοτών. Οι επιτροπές GSV ασχολούνται με τα θέματα της μισθολογικής πολιτικής, του φορολογικού συστήματος, της κοινωνικής πολιτικής, της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της νομοθεσίας που σχετίζεται με τα θέματα της εργασίας, της απασχόλησης και της βιομηχανίας. Ο τριμερής κοινωνικός διάλογος που ξεκίνησε σε εθνικό επίπεδο έχει έκτοτε αναπτυχθεί σε περιφερειακό επίπεδο με τη δημιουργία περιφερειακών ΟΚΕ σε επίπεδο κάθε κομητείας. Τα κριτήρια συμμετοχής σε μια περιφερειακή ΟΚΕ είναι τα ίδια με εκείνα της GSV.

Η προτεινόμενη κοινωνική εταιρική σχέση σε περιφερειακό επίπεδο σχεδιάστηκε για να εμπλέξει και να υποστηρίξει το περιφερειακό επιχειρηματικό περιβάλλον βελτιώνοντας την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ της κυβέρνησης, της περιφερειακής και τοπικής διοίκησης, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στα επίπεδα δραστηριότητας και αποτελεσματικότητάς τους. Σε επίπεδο επιχειρήσεων, θεσμών και συγκεκριμένων τομέων και βιομηχανιών, αναπτύσσεται διμερής κοινωνικός διάλογος μέσω των δραστηριοτήτων των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των ενώσεων εργοδοτών που συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις και διευκολύνουν τις συνδικαλιστικές δραστηριότητες στις επιχειρήσεις, τα συμβούλια εργαζομένων και τα εποπτικά συμβούλια. Επιπλέον, οι κοινωνικοί εταίροι εκπροσωπούνται σε όργανα εργασίας στο πλαίσιο του κροατικού κοινοβουλίου, του Εθνικού Συμβουλίου Προστασίας στην Εργασία (Nacionalno vijeće za zaštitu na radu), του Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας (Nacionalno vijeće za konkurentnost), της Εθνικής Επιτροπής Παρακολούθησης των Διαπραγματεύσεων με την ΕΕ (Nacionalni odbor za praćenje pregovora o pristupanju RH Europskoj uniji), των διοικητικών συμβουλίων του Κροατικού Ιδρύματος Ασφάλισης Συντάξεων (Hrvatsko zavod za mirovinsko osiguranje) και άλλα δημόσια ιδρύματα.

Η GSV παρέμεινε ανενεργή για μεγάλο χρονικό διάστημα, ήτοι από την 221η συνεδρίασή της στις 26 Ιουνίου 2018 έως την 222η συνεδρίασή της στις 27 Μαρτίου 2020. Οι λόγοι για αυτό ήταν ορισμένες σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των συνδικάτων και της κυβέρνησης σχετικά με τη λειτουργία του GSV, μαζί με άλλα θέματα που σχετίζονται με το ρόλο του στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, τα οποία οδήγησαν στην ακύρωση της συμμετοχής των συνδικάτων στο GSV. Με σκοπό την αναβίωση του GSV, η κυβέρνηση και οι κοινωνικοί εταίροι υπέγραψαν, στις 11 Μαρτίου 2020, συμφωνία για τη θέσπιση του GSV. Το όργανο αυτό αντιπροσωπεύει την υψηλότερη (θεσμική) μορφή τριμερούς κοινωνικού διαλόγου σε εθνικό επίπεδο και παρέχει την ευκαιρία στους κοινωνικούς εταίρους να διαδραματίσουν σημαντικό και ενεργό ρόλο στη δημιουργία και την εφαρμογή δημόσιων πολιτικών. Έκτοτε, το GSV πραγματοποιεί τακτικές συναντήσεις και συζητά διάφορα θέματα, που κυμαίνονται από τις μεταρρυθμίσεις του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έως το μέτρο της κυβέρνησης για τη μείωση των τιμών της ενέργειας και των πληθωριστικών πιέσεων.

Κύρια τριμερή και διμερή όργανα

Σύμφωνα με τον εργατικό νόμο, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι οι μόνοι φορείς που έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις στη Δημοκρατία της Κροατίας εξ ονόματος των εργαζομένων, ενώ, από την πλευρά των εργοδοτών, συμβαλλόμενο μέρος συλλογικής σύμβασης μπορεί να είναι μεμονωμένος εργοδότης ή ένωση εργοδοτών. Τα συμβούλια εργαζομένων έχουν επίσης το δικαίωμα να συνάπτουν ορισμένες συμφωνίες με τον εργοδότη, αλλά οι συμφωνίες αυτές δεν πρέπει να ρυθμίζουν θέματα σχετικά με τους μισθούς, τη διάρκεια του χρόνου εργασίας ή άλλα θέματα που ορίζει ο εργατικός νόμος μπορούν να ρυθμίζονται από συλλογική σύμβαση. Κατ' αυτόν τον τρόπο, εκτός από την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και της ελευθερίας δραστηριότητας, εξασφαλίζεται μονοπώλιο συλλογικών διαπραγματεύσεων στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Τα συμβούλια επιχείρησης στην Κροατία είναι σχετικά σπάνια και επηρεάζονται κυρίως έντονα από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Κανονισμός, σύνθεση και αρμοδιότητες των αντιπροσωπευτικών οργάνων