Εργατικές κινητοποιήσεις και διαφορές στην Ιρλανδία

Εργατική δράση είναι κάθε ενέργεια που αναλαμβάνεται από ένα συνδικάτο, εργαζόμενους ή από έναν εργοδότη κατά τη διάρκεια μιας διαφοράς. Ο όρος χρησιμοποιείται μερικές φορές για να σημαίνει «απεργία», αλλά στην πραγματικότητα περιλαμβάνει έναν σημαντικό αριθμό άλλων μορφών δράσης, συμπεριλαμβανομένης της «αργής μετάβασης», της απαγόρευσης υπερωριών, της «εργασίας για τον κανόνα» και ούτω καθεξής.

Στο άρθρο 8 του νόμου περί εργασιακών σχέσεων του 1990, η απεργία ορίζεται ως:

παύση της εργασίας από οποιονδήποτε αριθμό εργαζομένων ή σώμα εργαζομένων που ενεργούν από κοινού ή συντονισμένη άρνηση ή άρνηση, σύμφωνα με κοινή αντίληψη, οποιουδήποτε αριθμού εργαζομένων να συνεχίσουν να εργάζονται για τον εργοδότη τους, με σκοπό να εξαναγκαστεί ο εργοδότης τους, ή να βοηθηθούν άλλοι εργαζόμενοι να εξαναγκάσουν τον εργοδότη τους να αποδεχθεί ή να μην αποδεχθεί τους όρους ή τις συνθήκες απασχόλησης ή να την επηρεάσει.

Οι εργατικές κινητοποιήσεις ορίζονται ως:

κάθε ενέργεια που επηρεάζει ή ενδέχεται να επηρεάσει τους όρους ή τις προϋποθέσεις, ρητές ή σιωπηρές, μιας σύμβασης και η οποία αναλαμβάνεται από οποιονδήποτε αριθμό ή σώμα εργαζομένων που ενεργούν από κοινού ή σύμφωνα με κοινή αντίληψη ως μέσο εξαναγκασμού του εργοδότη τους ή για να βοηθήσουν άλλους εργαζομένους να υποχρεώσουν τον εργοδότη τους να αποδεχθεί ή να μην αποδεχθεί τους όρους ή τις συνθήκες απασχόλησης ή να επηρεάσει την απασχόληση.

Δεν υπάρχει ρητό «δικαίωμα απεργίας» στην Ιρλανδία· αντιθέτως, οι εργαζόμενοι είναι απρόσβλητοι από κυρώσεις εάν οι εργατικές κινητοποιήσεις στις οποίες προβαίνουν είναι νόμιμες, σύμφωνα με τους νόμους περί εργασιακών σχέσεων.

Μια απεργία πρέπει να πληροί τα ακόλουθα κριτήρια για να συμπεριληφθεί στις στατιστικές εργατικών διαφορών της Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας (CSO): (1) πρέπει να περιλαμβάνει στάση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον μίας ημέρας· και (2) ο συνολικός χρόνος που χάνεται πρέπει να είναι 10 ή περισσότερες ανθρωποημέρες.

Την τελευταία δεκαετία, οι επίσημες απεργιακές κινητοποιήσεις ήταν πιο συχνές στον τομέα των δημόσιων μεταφορών, με διαμάχες υψηλού προφίλ στις εταιρείες τραμ Luas και Bus Éireann, καθώς και μεταξύ των εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Συνολικά, ωστόσο, οι απεργιακές κινητοποιήσεις στην Ιρλανδία παραμένουν σε σχετικά χαμηλό επίπεδο.

Η ανεπίσημη δράση είναι κάποια άλλη μορφή βιομηχανικής δράσης που είτε δεν έχει εγκριθεί επίσημα από ένα συνδικάτο είτε δεν έχει εγκριθεί από το συνδικάτο (επίσης γνωστή ως «άγρια» απεργία). Αυτός ο τύπος απεργίας είναι εξαιρετικά ασυνήθιστος στην Ιρλανδία. Ανεπίσημες ενέργειες έχουν σημειωθεί στον τομέα των δημόσιων μεταφορών, στα λεωφορεία του Δουβλίνου και στους ιρλανδικούς σιδηροδρόμους, τα τελευταία δέκα χρόνια.

Τα περιστατικά «καθιστικών διαμαρτυριών» στο χώρο εργασίας ήταν πιο συχνά κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση και την επακόλουθη ύφεση. Αυτά συμβαίνουν συνήθως όταν η εργασία έχει ήδη σταματήσει (για παράδειγμα, όταν μια επιχείρηση έχει παύσει τις δραστηριότητές της), αλλά όταν οι εμπλεκόμενοι εργαζόμενοι δεν έχουν λάβει αποζημίωση απόλυσης ή οφειλόμενους μισθούς. Παραδείγματα εταιρειών υψηλού προφίλ στην Ιρλανδία των οποίων οι εργαζόμενοι συμμετείχαν σε καθιστικές διαμαρτυρίες περιλαμβάνουν τις Vita Cortex, Lagan Brick και Paris Bakery.

Εξελίξεις στις απεργιακές κινητοποιήσεις, 2018–2021

Σημείωση: μ.δ., μη διαθέσιμο.

Πηγή: CSO, στατιστικές εργατικών διαφορών

Μηχανισμοί συλλογικής επίλυσης διαφορών

Η Επιτροπή Εργασιακών Σχέσεων συστάθηκε την 1η Οκτωβρίου 2015 βάσει του νόμου περί εργασιακών σχέσεων του 2015. Έχει αναλάβει τα καθήκοντα της Εθνικής Αρχής Εργασιακών Δικαιωμάτων, της Επιτροπής Εργασιακών Σχέσεων και του Δικαστηρίου Ισότητας. Έχει επίσης αναλάβει ορισμένα από τα καθήκοντα του Employment Appeals Tribunal. Ωστόσο, οι αρμοδιότητες έφεσης του Employment Appeals Tribunal έχουν μεταφερθεί στο Labour Court, το οποίο είναι πλέον το μοναδικό όργανο προσφυγής για όλες τις προσφυγές στις εργασιακές σχέσεις.

Υπηρεσία συμβιβασμού: Η υπηρεσία συμβιβασμού βοηθά τους εργοδότες και τους υπαλλήλους τους να επιλύουν διαφορές όταν δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία κατά τη διάρκεια των δικών τους διαπραγματεύσεων. Ένας υπεύθυνος εργασιακών σχέσεων της Επιτροπής Εργασιακών Σχέσεων ενεργεί ως πρόεδρος κατά τη διάρκεια συνεδριάσεων για τη διαπραγμάτευση συμφωνίας. Η πλειονότητα των υποθέσεων που παραπέμπονται στην Υπηρεσία Συνδιαλλαγής διευθετούνται. Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, εάν τα μέρη το επιθυμούν, η διαφορά μπορεί να παραπεμφθεί στο εργατοδικείο.

Εργατοδικείο: Το Εργατοδικείο εκδικάζει συλλογικές εμπορικές διαφορές βάσει των νόμων περί εργασιακών σχέσεων της περιόδου 1946-2015. Μπορεί επίσης να διερευνήσει – κατόπιν αιτήματος του Υπουργού Επιχειρήσεων, Εμπορίου και Απασχόλησης – εμπορικές διαφορές που επηρεάζουν το κοινό ή να διεξαγάγει έρευνα σχετικά με εμπορική διαφορά ιδιαίτερης σημασίας και να υποβάλει έκθεση σχετικά με τα πορίσματά της.

Ατομικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών

Διαμεσολάβηση: Η διαμεσολάβηση είναι μια εθελοντική διαδικασία στην οποία και οι δύο πλευρές πρέπει να συμφωνήσουν να συμμετάσχουν και να εργαστούν για την επίλυση του προβλήματος. Διασφαλίζει ότι όλες οι πλευρές ακούγονται και ότι οι συμμετέχοντες συμμετέχουν στην εξεύρεση συμφωνημένης λύσης. Η Επιτροπή Εργασιακών Σχέσεων έχει αυξήσει την ικανότητά της για υπηρεσίες διαμεσολάβησης τα τελευταία πέντε χρόνια και συνεχίζει να την προωθεί ως οδό επίλυσης διαφορών.

Adjudication Service: Η Adjudication Service (πρώην Rights Commissioner Service) διερευνά διαφορές, παράπονα και αξιώσεις που υποβάλλουν άτομα ή μικρές ομάδες εργαζομένων βάσει της εργατικής νομοθεσίας που παρατίθεται στο παράρτημα 5 του νόμου περί εργασιακών σχέσεων του 2015. Οι δικαστές είναι ανεξάρτητοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και έχουν ευρύ φάσμα καθηκόντων βάσει της εν λόγω εργατικής νομοθεσίας.

Σύμφωνα με τον νόμο του 2015 για τις εργασιακές σχέσεις, το Labour Court είναι το μοναδικό όργανο προσφυγής για όλες τις προσφυγές σχετικά με τις εργασιακές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν προηγουμένως εκδικαστεί από το Employment Appeals Tribunal. Ένας διάδικος μπορεί να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης του κριτή μέσω του εργατοδικείου.

Χρήση εναλλακτικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών

Από τη δεκαετία του 1990, ένας αυξανόμενος αριθμός επιχειρήσεων στην Ιρλανδία έχουν αρχίσει να υιοθετούν πρακτικές εναλλακτικής επίλυσης διαφορών (ΕΕΔ) για την επίλυση τόσο ατομικών όσο και συλλογικών μορφών συγκρούσεων στον χώρο εργασίας. Ωστόσο, τα πιο πρόσφατα στοιχεία ερευνών σχετικά με την έκταση της ADR είναι από το 2019. Η συνολική επικράτηση και διείσδυση του εργατικού δυναμικού στις ατομικές και ομαδικές πρακτικές ΕΕΔ το 2019 περιγράφεται στους ακόλουθους δύο πίνακες. Μεμονωμένες μορφές ΕΕΔ, εκτός από τη χρήση εξωτερικών εμπειρογνωμόνων που ενεργούν ως διαμεσολαβητές, ως διαμεσολαβητές ή υπό άλλες συναφείς ιδιότητες, παρέμειναν ασυνήθιστες. Ωστόσο, ο επιπολασμός και η διείσδυση διαφόρων μορφών ομαδικής ADR ήταν σημαντικά υψηλότερες από ό,τι τα προηγούμενα έτη. Μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων ανέφεραν ότι υιοθέτησαν ή κατέφυγαν σε μία ή περισσότερες μορφές ομαδικής ΕΕΔ, συμπεριλαμβανομένων των υποβοηθούμενων διαπραγματεύσεων, του καταιγισμού ιδεών ή συναφών τεχνικών επίλυσης προβλημάτων και των διαπραγματεύσεων βάσει συμφερόντων. Αυτές οι μορφές ΕΕΔ διαπιστώθηκε ότι κάλυπταν σημαντικά τμήματα του εργατικού δυναμικού.

Πρακτικές για τον χειρισμό μεμονωμένων καταγγελιών σε επιχειρήσεις στην Ιρλανδία, 2019

Πρακτικές ΕΕΔ για το χειρισμό ομαδικών διαφορών σε επιχειρήσεις στην Ιρλανδία, 2008

Πηγή: Βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος 505 επιχειρήσεων του ιδιωτικού και εμπορικού κρατικού τομέα στην Ιρλανδία, οι οποίες απασχολούσαν 20 ή περισσότερους υπαλλήλους, το 2008. Για λεπτομέρειες σχετικά με την έρευνα, βλέπε Hann et al (2009)