Próifíl tíre an tsaoil oibre don Fhrainc

Déanann an phróifíl seo cur síos ar phríomhthréithe an tsaoil oibre sa Fhrainc. Tá sé mar aidhm aige an fhaisnéis chúlra ábhartha a sholáthar maidir leis na struchtúir, na hinstitiúidí, na gníomhaithe agus na rialacháin ábhartha maidir leis an saol oibre.

Áirítear leis sin táscairí, sonraí agus córais rialála maidir leis na gnéithe seo a leanas: gníomhaithe agus institiúidí, caidreamh fostaíochta comhchoiteann agus aonair, sláinte agus folláine, pá, am oibre, scileanna agus oiliúint, agus comhionannas agus neamh-idirdhealú ag an obair. Déantar na próifílí a nuashonrú go córasach gach dhá bhliain.

Scrúdaíonn an rannán seo forbairtí le déanaí i ngníomhaíocht thionsclaíoch, ag léiriú líon na laethanta oibre a cailleadh de bharr stailceanna. Pléann sé na meicníochtaí dlíthiúla agus institiúideacha – idir chomhchoiteanna agus aonair – a úsáidtear chun díospóidí a réiteach agus na cúinsí inar féidir iad a úsáid.

Baineann an ceart chun stailce le gach fostaí aon uair a bhíonn ceardchumann i gceist. Cé nach gcaithfidh gach duine agus fiú tromlach na bhfostaithe a bheith páirteach, ní féidir le duine aonair dul ar stailc ach amháin nuair a bhaineann a ngníomh le gníomh stailce náisiúnta.

Chun a mheas gur stailc é, caithfidh an gníomh trí choinníoll a chomhlíonadh.

  • Caithfidh stad iomlán oibre a bheith i gceist leis.

  • Caithfidh comhairliúchán leis an lucht saothair a bheith i gceist leis.

  • Caithfidh stailceoirí éilimh a eisiúint a bhaineann le téarmaí agus coinníollacha a bhfostaíochta (mar shampla, a bhaineann le pá, coinníollacha oibre nó athstruchtúrú).

Mura gcomhlíontar na trí riachtanas, meastar go bhfuil an stailc neamhdhleathach. Ní chosnaítear fostaithe a ghlacann páirt i stailceanna neamhdhleathacha le reachtaíocht stailce agus d'fhéadfaí iad a smachtbhannú nó a dhífhostú. I measc na stailceanna neamhdhleathacha tá, mar shampla, go-slows agus gníomhartha sabaitéireachta, stailceanna a bhaineann le hoibleagáid áirithe atá mar chuid den chonradh fostaíochta (mar shampla dualgas ar glao), bacanna nó gairmeacha arís agus arís eile ar an gcuideachta gan comhstad oibre nó comhairliúchán fostaithe agus stailceanna ar leibhéal na cuideachta atá polaitiúil amháin.

San earnáil phríobháideach agus san earnáil phoiblí, seachas san iompar poiblí, níl aon oibleagáid ar oibrithe a bhfostóir a chur ar an eolas nó iarracht a dhéanamh teacht ar chomhaontú cairdiúil. Níl aon rialáil ann freisin maidir le fad íosta nó uasta stailce. Is gníomh neamhdhleathach é áitreabh na cuideachta a áitiú agus cosc a chur ar dhaoine nach bhfuil ar stailc a bheith ag obair.

Má tá an stailc ag teacht leis an reachtaíocht, cosnaítear picéadóirí ó smachtbhannaí agus dífhostú má ghlacann siad páirt sa stailc. Féadfaidh an bhainistíocht cuid chomhréireach de thuarastal an bhuailteora agus gach íocaíocht bhreise a choinneáil, amhail cúiteamh i leith costais taistil.

De réir Dares (2023c), bhain éilimh na n-oibrithe le pá do 73% de na cuideachtaí a ndeachaigh stailc amháin ar a laghad i bhfeidhm orthu in 2021. Ba é sin an chúis ba mhó a tugadh agus bhí sé 25 pointe céatadáin níos airde ná in 2020, nuair a bhí cion coibhneasta na n-éileamh pá ag teacht leis an meán do na 10 mbliana roimhe sin (48%). Ba chúis a luaigh 31% de chuideachtaí coinníollacha oibre in 2021, méadú 7 bpointe céatadáin thar bhliain. Ba í an fhostaíocht an tríú cúis is coitianta le gníomh stailce (13%), agus am oibre ina dhiaidh sin (11%), agus an dá chúis comhchosúla le 2020. Dúirt 3% de chuideachtaí éilimh a bhaineann leis an athchóiriú pinsin in 2021, ach 23% sa tionscal.

Forbairtí i ngníomhaíocht thionsclaíoch, 2011–2022

 201120122013201420152016201720182019202020212022
Working days lost per 1,000 employees776079816913171107161675899
Percentage of companies that have experienced a strike1.81.31.21.41.31.41.91.52.51.21.62.4
Percentage of employees working in companies that have experienced a strike25.723.924.423.024.426.024.023.424.918.220.525.2

Foinsí: Dares, 2021b, 2023c; Dares, 2024a

Meicníochtaí comhréitigh díospóidí

De réir Airteagal L2522 de Chód Saothair na Fraince, d'fhéadfadh gach coinbhleacht chomhchoiteann a bhaineann leis an obair a bheith faoi réir idir-réitigh. Dá bhrí sin, tá líonra de choimisiúin idir-réitigh réigiúnacha ann agus Coimisiún Idir-réitigh Náisiúnta amháin (Commission nationale de conciliation). Is féidir glaoch ar na comhlachtaí tríthaobhacha seo i gcás aon choimhlint chomhchoiteann. Is gnách go gcinntear a gcomhdhéanamh trí chomhaontú earnála. Féadfaidh na comhlachtaí sin nó na húdaráis phoiblí nósanna imeachta idirghabhála a sheoladh freisin chun an choinbhleacht a réiteach (Airteagal L2523-1).

Meicníochtaí aonair um réiteach díospóidí

Tá réiteach díospóide aonair an-annamh sa Fhrainc. Tugadh aghaidh ar an bpointe sna leasuithe a rinneadh le déanaí ar chóras na mbinsí fostaíochta.

Meicníochtaí malartacha um réiteach díospóidí a úsáid

Níl na meicníochtaí idir-réitigh agus idirghabhála éigeantach agus, go deimhin, is annamh a úsáidtear iad. Dá bhrí sin, níl aon staitisticí ar fáil.

Flag of the European UnionThis website is an official website of the European Union.
How do I know?
European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions
The tripartite EU agency providing knowledge to assist in the development of better social, employment and work-related policies