Il-profil tal-pajjiż tal-ħajja tax-xogħol għall-Kroazja
Dan il-profil jiddeskrivi l-karatteristiċi ewlenin tal-ħajja tax-xogħol fil-Kroazja. Għandha l-għan li tipprovdi l-informazzjoni ta' sfond rilevanti dwar l-istrutturi, l-istituzzjonijiet, l-atturi u r-regolamenti rilevanti dwar il-ħajja tax-xogħol.
Dan jinkludi indikaturi, dejta u sistemi regolatorji dwar l-aspetti li ġejjin: l-atturi u l-istituzzjonijiet, ir-relazzjonijiet kollettivi u individwali tal-impjieg, is-saħħa u l-benesseri, il-paga, il-ħin tax-xogħol, il-ħiliet u t-taħriġ, u l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol. Il-profili jiġu aġġornati b'mod sistematiku kull sentejn.
It-trejdjunjins, l-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem u l-istituzzjonijiet pubbliċi għandhom rwol ewlieni fil-governanza tar-relazzjoni tal-impjieg, il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-istrutturi tar-relazzjonijiet industrijali. Dawn huma partijiet interkonnessi f'sistema ta' governanza f'diversi livelli li tinkludi livelli Ewropej, nazzjonali, settorjali, reġjonali (provinċjali jew lokali) u tal-kumpaniji. Din it-taqsima tħares lejn l-atturi u l-istituzzjonijiet ewlenin u r-rwol tagħhom fil-Kroazja.
Is-Servizz għas-Sħubija Soċjali tal-Ministeru tax-Xogħol, is-Sistema tal-Pensjonijiet, il-Familja u l-Politika Soċjali (Ministarstvo rada, mirovinskoga sustava, obitelji i socijalne politike) huwa s-suċċessur tal-ex Uffiċċju tal-Gvern għas-Sħubija Soċjali (Ured za socijalno partnerstvo u Republici Hrvatskoj), li aktar tard ġie inkorporat fil-Ministeru tax-Xogħol, is-Sistema tal-Pensjonijiet, il-Familja u l-Politika Soċjali.
Il-korp responsabbli għad-djalogu soċjali u l-kundizzjonijiet tax-xogħol huwa l-Ministeru tax-Xogħol, is-Sistema tal-Pensjonijiet, il-Familja u l-Politika Soċjali, filwaqt li l-korpi kollha tal-amministrazzjoni tal-istat huma responsabbli għad-djalogu soċjali bipartitiku fil-qasam tal-attivitajiet tagħhom.
Is-Servizz għas-Sħubija Soċjali jappoġġja firxa wiesgħa ta' attivitajiet għall-avvanz tal-komunikazzjoni bejn l-istituzzjonijiet tal-gvern ċentrali u lokali responsabbli, l-imsieħba soċjali u l-organizzazzjonijiet internazzjonali biex jgħinhom jilħqu l-għanijiet tagħhom b'mod konġunt u effiċjenti fil-qasam tal-politika tax-xogħol, soċjali u ekonomika. Is-sħubija soċjali wriet li hija stabbilizzatur tar-relazzjonijiet soċjali, mudell għall-konsultazzjoni, pjattaforma ewlenija għall-qsim tal-informazzjoni u tal-opinjonijiet, u kritika fil-kisba ta' kunsens soċjali usa' dwar il-kwistjonijiet rilevanti kollha.
F'konformità mal-Att dwar l-Ispettorat tax-Xogħol (Zakon o Inspektoratu rada - OG 19/14) li kien fis-seħħ sal-31 ta' Marzu 2019, l-Ispettorat tax-Xogħol (Inspektorat rada) kien jopera bħala parti mill-Ministeru tax-Xogħol u s-Sistema tal-Pensjonijiet. Mill-1 ta' April 2019, l-Att il-ġdid dwar l-Ispettorat tax-Xogħol (OG 115/18 u 117/21) ilu fis-seħħ. Il-Ministeru tax-Xogħol, is-Sistema tal-Pensjonijiet, il-Familja u l-Politika Soċjali huwa responsabbli għall-abbozzar u l-monitoraġġ tar-regolamenti dwar is-sigurtà fuq il-post tax-xogħol u biex jissuġġerixxi miżuri u jinkoraġġixxi attivitajiet li jippromwovu s-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol. L-Ispettorat tax-Xogħol tal-Ministeru tax-Xogħol, is-Sistema tal-Pensjonijiet, il-Familja u l-Politika Soċjali jwettaq spezzjonijiet u kompiti professjonali oħra fil-qasam tax-xogħol u s-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol, sakemm ma jkunx preskritt mod ieħor minn liġi speċjali, jiġifieri, jispezzjona l-implimentazzjoni tal-liġijiet u regolamenti oħra li jirregolaw ir-relazzjonijiet tax-xogħol u s-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol. L-Ispettorat tax-Xogħol huwa awtorizzat li jibda proċeduri amministrattivi, jelimina n-nuqqasijiet identifikati u jipprojbixxi l-prattiki ta' min iħaddem li jipperikolaw il-ħajja u s-saħħa tal-ħaddiema.
L-Att dwar il-Kriterji għall-Parteċipazzjoni f'Korpi Tripartitiċi u r-Rappreżentanza għan-Negozjati Kollettivi (Zakon o kriterijima za sudjelovanje u tripartitnim tijelima i reprezentativnosti za kolektivno pregovaranje, OG 82/12 u 88/12) introduċa kriterji ġodda għar-rappreżentanza tal-organizzazzjonijiet tal-imsieħba soċjali għall-konsultazzjonijiet tripartitiċi. Għall-impjegati, il-leġiżlazzjoni dwar ir-rappreżentanza tat-trejdjunjins introduċiet dispożizzjonijiet dettaljati dwar liema unions huma intitolati li jikkonkludu ftehimiet kollettivi. L-Att il-ġdid dwar ir-Rappreżentanza tal-Assoċjazzjonijiet ta' Min Iħaddem u t-Trejdjunjins adottat fl-2014 (ĠU 93/14) u emendat fl-2015 (ĠU 26/15) jirregola l-kriterji u l-proċeduri biex tiġi stabbilita r-rappreżentanza tal-assoċjazzjonijiet ta' min iħaddem u tat-trejdjunjins ta' livell ogħla għall-parteċipazzjoni tagħhom f'korpi tripartitiċi fil-livell nazzjonali. Tistabbilixxi wkoll il-kriterji u l-proċeduri għar-rappreżentanza tat-trejdjunjins għan-negozjar kollettiv u l-intitolamenti tal-assoċjazzjonijiet rappreżentattivi/trejdjunjins.
Dwar ir-rappreżentanza tat-trejdjunjins
Il-libertà ta' assoċjazzjoni u d-dritt ta' organizzazzjoni huma stabbiliti mill-Kostituzzjoni (l-Artikoli 43 u 60), l-Att dwar ix-Xogħol, il-Konvenzjonijiet Nru 98 u 87 tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) u trattati internazzjonali oħra li għalihom ir-Repubblika tal-Kroazja hija parti. L-impjegati kollha, ħlief persunal militari attiv, għandhom id-dritt li jistabbilixxu u jissieħbu fi trejdjunjins. Skont l-Att dwar ix-Xogħol (ĠU 93/14, 127/17, 98/19 u 151/22), l-Artikolu 165, il-ħaddiema għandhom id-dritt, skont l-għażla ħielsa tagħhom stess, li jistabbilixxu u jissieħbu fi trejdjunjin, soġġett biss għal dawk ir-rekwiżiti li jistgħu jiġu preskritti mill-istatut jew mir-regoli interni ta' din it-trejdjunjin.
Fil-Kroazja, m'hemm l-ebda bażijiet tad-dejta u/jew sorsi affidabbli dwar is-sħubija fi trejdjunjins. Skont Milićević Pezelj (2013), kien hemm 320,000 membru tat-trejdjunjins fil-Kroazja fl-2012, ekwivalenti għal kopertura tat-trejdjunjins ta' madwar 17%. Bagić (2014) ivvaluta l-forza tax-xogħol koperta minn ftehimiet kollettivi għal kull settur bl-użu tal-lista ta' ftehimiet kollettivi applikabbli rreġistrati mal-Ministeru tax-Xogħol, is-Sistema tal-Pensjonijiet, il-Familja u l-Politika Soċjali (ftehimiet kollettivi implimentati f'żewġ kontej jew aktar) u ftehimiet kollettivi rreġistrati mal-uffiċċji tal-amministrazzjoni tal-istat fil-kontej (ftehimiet kollettivi implimentati f'kontea waħda). L-istudju sab li, mill-570 ftehim kollettiv fis-seħħ, il-maġġoranza (madwar 64 %) kienu jikkonċernaw is-settur privat, filwaqt li l-bqija kienu relatati mal-gvern u s-servizzi nazzjonali u lokali (13 %) jew l-intrapriżi pubbliċi (23 %). Il-proporzjon ta' kopertura kien direttament proporzjonali għan-numru ta' ftehimiet kollettivi. L-akbar kopertura tan-negozjar ġiet irreġistrata għall-impjegati fl-amministrazzjoni u s-servizzi pubbliċi, segwita mill-intrapriżi pubbliċi, filwaqt li l-kopertura kienet konsiderevolment aktar baxxa fil-kumpaniji privati. Madwar 88% tal-impjegati f'korpi li jagħmlu użu mill-baġit tal-istat (kemm il-gvern ċentrali kif ukoll dak lokali) għandhom id-drittijiet tagħhom regolati minn ftehimiet kollettivi. Id-drittijiet ta' madwar tliet kwarti tal-impjegati fl-intrapriżi pubbliċi huma rregolati minn ftehimiet kollettivi, meta mqabbla ma' 35% biss tal-impjegati f'kumpaniji privati. Għalhekk, skont l-istima ta' Bagić, ir-rata totali ta' kopertura tal-ftehimiet kollettivi fil-Kroazja fl-2013 kienet ta' 52.8 %. Din ir-rata ta' kopertura kienet madwar tmien punti perċentwali inqas minn dik fil-bidu tal-kriżi ekonomika fil-Kroazja fl-2009, meta kienet ta' 61%. Skont dejta mill-2018 (SSSH, 2018), id-densità tat-trejdjunjins f'termini ta' impjegati attivi kienet ta' madwar 21%, filwaqt li t-trejdjunjins affiljati ma' federazzjonijiet rappreżentattivi tat-trejdjunjins kellhom 263,000 membru. Schirmbeck u Šeperić (2022) stmaw li, fl-2021, id-densità tat-trejdjunjins f'termini ta 'impjegati attivi kienet ta' madwar 20%, filwaqt li Glas radnika (2023) sab li, fil-Kroazja, hemm madwar 580 ftehim kollettiv li jkopru madwar 670,000 ħaddiem, jiġifieri madwar 47% tal-impjegati kollha. Bħala regola, il-kumpaniji stabbiliti wara l-1990 huma ferm inqas probabbli li jkunu unionised (Schirmbeck u Šeperić, 2022).
Sħubija u densità tat-trejdjunjins, 2011–2021
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2021 | Source | |
| Trade union density in terms of active employees (%)* | n.a. | 27.1 | 29.5 | 26.5 | 24 | n.a. | 22 | 20.8 | n.a. | n.a. | OECD and AIAS, 2021 |
| Trade union density in terms of active employees (%) | n.a. | n.a. | 17 | n.a. | n.a. | n.a. | 26** | 21*** | n.a. | 20 | Milićević Pezelj, 2013; Šeperić, 2017; SSSH, 2018; Schirmbeck and Šeperić, 2022 |
| Trade union membership (thousands)**** | n.a. | 341 | 369 | 350 | 321 | n.a. | 313 | 302 | n.a. | 280 | OECD and AIAS, 2021, Schirmbeck and Šeperić, 2022 |
| Trade union membership (thousands) | n.a. | n.a. | 320 | n.a. | n.a. | n.a. | 365** | 252*** | n.a. | 263***** | Milićević Pezelj, 2013; Šeperić, 2017; SSSH, 2018; Schirmbeck and Šeperić, 2022 |
Noti: * Il-proporzjon ta' impjegati li huma membri ta' trejdjunjins. ** Bidliet żgħar fil-metodoloġija. *** Membri tat-trejdjunjins affiljati ma' federazzjonijiet rappreżentattivi tat-trejdjunjins biss, li ma jinkludux il-membri tal-Assoċjazzjoni Kroata tat-Trejdjunjins (Hrvatska udruga radnickih sindikata, HUS). **** Is-sħubija tat-trejdjunjins tal-impjegati tat-trejdjunjins (tax-xogħol) derivata għat-total tas-sħubija (tax-xogħol) f'unjins u aġġustata, jekk meħtieġ, għall-membri tat-trejdjunjins (tax-xogħol) barra mill-forza tax-xogħol attiva, dipendenti u impjegata (jiġifieri ħaddiema rtirati, ħaddiema li jaħdmu għal rashom, studenti u persuni qiegħda). Inklużi wkoll membri tal-HUS, li ngħaqdet mal-Unjoni tat-Trejdjunjins Awtonomi tal-Kroazja (Savez samostalnih sindikata Hrvatske). m.a., ma jgħoddx f'dan il-każ. M'hemm l-ebda dejta disponibbli għall-2020.
Il-konfederazzjonijiet u l-federazzjonijiet ewlenin tat-trejdjunjins
| Name | Abbreviation | Number of members | Involved in collective bargaining? |
| Independent Trade Unions of Croatia (Nezavisni hrvatski sindikati) | NHS | 97,000 (2021) | Yes |
| Union of Autonomous Trade Unions of Croatia (Savez samostalnih sindikata Hrvatske) | SSSH | 95,000 (2021) | Yes |
| Association of Croatian Trade Unions (Matica hrvatskih sindikata) | Matica | 61,000 (2021) | Yes |
| Croatian Association of Trade Unions (Hrvatska udruga radnickih sindikata) – merged with the SSSH in February 2020 | HUS | 48,000 (2015) | No |
Sorsi: SSSH (2018, p. 28) u Schirmbeck u Šeperić (2022)
Bl-Att il-ġdid dwar ir-Rappreżentanza tal-Assoċjazzjonijiet ta' Min Iħaddem u t-Trejdjunjins introdott fl-2014 (ĠU 93/14 u 26/15), il-gvern ried li l-proċess tar-rappreżentanza jkun ibbażat fuq kriterji preċiżi u oġġettivi, sabiex tiġi evitata kwalunkwe possibbiltà ta' preġudizzju jew abbuż. Fir-rigward tax-xejriet fis-sħubija u r-rappreżentanza, il-proporzjon tal-impjegati tas-settur pubbliku fost is-sħubija totali qed jiżdied (jew għall-inqas huwa stabbli), filwaqt li s-sħubija fit-trejdjunjins fis-settur privat qed tonqos b'mod kostanti. L-Att dwar ir-Rappreżentanza tal-Assoċjazzjonijiet ta' Min Iħaddem u t-Trejdjunjins jistipula li organizzazzjoni tat-trejdjunjins rappreżentattiva ta' livell ogħla li tipparteċipa f'korpi tripartitiċi fil-livell nazzjonali għandha tissodisfa l-kundizzjonijiet li ġejjin b'mod kumulattiv. L-ewwel nett, irid ikun ilu fir-reġistru tal-organizzazzjonijiet tat-trejdjunjins ta' livell ogħla għal mill-inqas sitt xhur qabel ma applika għar-rikonoxximent tal-istatus ta' rappreżentant. It-tieni, it-trejdjunjins membri tagħha għandhom jirrappreżentaw mill-inqas 50,000 impjegat unionizzati. It-tielet nett, għandu jkollu mill-inqas ħames trejdjunjins bħala membri tiegħu u għandu jkun attiv f'diversi oqsma ta' attivitajiet kif stabbilit fil-Klassifikazzjoni Nazzjonali tal-Attivitajiet (Nacionalna klasifikacija aktivnosti). Ir-raba' nett, l-organizzazzjoni tat-trejdjunjins rappreżentattiva ta' livell ogħla jew it-trejdjunjins membri tagħha għandu jkollhom uffiċċji reġjonali f'mill-inqas erba' kontej (mill-21 kontea fil-Kroazja). Il-ħames nett, għandu jkollu l-bini u l-kundizzjonijiet materjali l-oħra meħtieġa biex iwettaq l-attivitajiet tiegħu u għandu jimpjega mill-inqas ħames impjegati b'kuntratt ta' impjieg full-time, konkluż għal żmien indefinit.
Sal-2018, erba' konfederazzjonijiet rappreżentattivi tat-trejdjunjins kienu assoċjati, bi 367,000 membru. Il-konfederazzjonijiet kollha jikkompetu għall-membri, peress li l-ebda waħda minnhom mhi speċjalizzata f'setturi partikolari tal-ekonomija jew professjonijiet (Samardžija et al, 2017). Fis-sajf tal-2018, il-Kumitat għad-Determinazzjoni tar-Rappreżentanza (Povjerenstvo za utvrđivanje reprezentativnosti) għadda deċiżjoni dwar ir-rappreżentanza tal-livell ogħla tat-trejdjunjins (OG 59/18). Skont din id-deċiżjoni, it-trejdjunjins rappreżentattivi huma t-Trejdjunjins Indipendenti tal-Kroazja (Nezavisni hrvatski sindikati, NHS), l-Unjoni tat-Trejdjunjins Awtonomi tal-Kroazja (Savez samostalnih sindikata Hrvatske, SSSH) u l-Assoċjazzjoni tat-Trejdjunjins Kroati (Matica hrvatskih sindikata, Matica), filwaqt li l-Assoċjazzjoni Kroata tat-Trejdjunjins (Hrvatske udruge radničkih sindikata, HUS) tilfet dan l-istatus minħabba li ma ssodisfatx ir-rekwiżiti legali. L-HUS ingħaqdet mal-SSSH fi Frar 2020 (SSSH, 2022). Fil-15 ta' Lulju 2022, Preporod (l-unjin tal-impjegati fis-sistema edukattiva Kroata) saret membru tal-SSSH. Preporod fl-2022, għandha kważi 10,000 membru minn 419-il skola primarja u sekondarja madwar il-Kroazja. Barra minn hekk, twaqqfu unions ġodda f'żewġ setturi li qabel kienu kompletament mhux organizzati. L-ewwelnett, it-Trade Union of Digital Platform Workers' (Sindikat radnika digitalnih platformi Hrvatske, SRDP) twaqqfet bħala union għas-sewwieqa ta' Uber, iżda taspira li torganizza lil dawk kollha li jaħdmu għal pjattaformi diġitali, irrispettivament mill-istatus ta' impjieg formali tagħhom. It-tieni, it-trejdjunjin SKUPA (li tfisser "Flimkien"), hija ffukata fuq is-settur mingħajr skop ta' qligħ iżda, fuq medda twila ta' żmien, taspira li tirrappreżenta wkoll ħaddiema atipiċi u prekarji differenti.
Dwar ir-rappreżentanza ta' min iħaddem
Il-libertà ta' assoċjazzjoni u d-dritt ta' organizzazzjoni huma stabbiliti mill-Kostituzzjoni (l-Artikoli 43 u 60), l-Att dwar ix-Xogħol, il-Konvenzjonijiet tal-ILO Nru 98 u 87 u trattati internazzjonali oħra li għalihom ir-Repubblika tal-Kroazja hija parti. Min iħaddem għandu d-dritt, mingħajr ebda distinzjoni u skont l-għażla ħielsa tiegħu stess, li jistabbilixxi u jissieħeb f'assoċjazzjonijiet ta' min iħaddem. Min iħaddem jista' jiddeċiedi liberament dwar is-sħubija tiegħu f'assoċjazzjoni u dwar kif jitlaq minn assoċjazzjoni bħal din. L-assoċjazzjonijiet jistgħu joħolqu federazzjonijiet jew forom oħra ta' assoċjazzjonijiet sabiex isegwu l-interessi tagħhom flimkien f'livell ogħla. L-assoċjazzjonijiet ta' livell ogħla jgawdu d-drittijiet u l-libertajiet kollha mogħtija lill-assoċjazzjonijiet. Kollha għandhom id-dritt li jissieħbu liberament fil-federazzjonijiet. L-Artikolu 2 tal-Att dwar ir-Rappreżentanza tal-Assoċjazzjonijiet ta' Min Iħaddem u t-Trejdjunjins jiddikjara li, biex tkun rikonoxxuta bħala rappreżentattiva għall-parteċipazzjoni f'korpi tripartitiċi fil-livell nazzjonali, organizzazzjoni ta' min iħaddem trid (1) tkun ilha fir-reġistru tal-assoċjazzjonijiet ta' min iħaddem ta' livell ogħla għal mill-inqas sitt xhur, (2) tirrappreżenta mill-inqas 3,000 impjegatur jew ikollha impjegaturi affiljati li jimpjegaw mill-inqas 100,000 ħaddiem, (3) jirrappreżentaw mill-inqas ħames assoċjazzjonijiet ta' min iħaddem li joperaw f'oqsma differenti; (4) ikollhom uffiċċji reġjonali f'mill-inqas erba' kontej, (5) ikollhom bini u kundizzjonijiet tax-xogħol materjali oħra meħtieġa, u (6) jimpjegaw mill-inqas ħames impjegati b'kuntratti ta' impjieg permanenti full-time. Mill-1993 'l hawn, fil-fatt kien hemm assoċjazzjoni waħda biss ta' min iħaddem, l-HUP, li tirrappreżenta kemm l-interessi settorjali kif ukoll dawk tal-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem. L-HUP għandha ftit inqas minn 6,000 membru, li jimpjegaw madwar 400,000 ħaddiem, jiġifieri, madwar 46% tal-impjegati f'kumpaniji fil-Kroazja. In-numru ta 'membri u d-densità tas-sħubija tagħha kienu stabbli matul l-aħħar 10 snin. L-HUP, bħala konfederazzjoni ta' min iħaddem, tgħaqqad 30 assoċjazzjoni tas-settur. Is-sħubija mhijiex obbligatorja.
Sħubija u densità tal-organizzazzjoni ta' min iħaddem, 2012–2019
2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | Source | |
| Employer organisation density in terms of active employees (%) | n.a. | n.a. | 56.3 | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | OECD and AIAS, 2021 |
| Employer organisation density in private sector establishments (%)* | n.a. | 10 | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | 10 | European Company Survey 2019 (Eurofound and Cedefop, 2020) |
| Employer organisation density in private sector establishments (%) | n.a. | 46 | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | Data obtained by the HUP |
Nota: * Perċentwal ta' impjegati li jaħdmu fi stabbiliment li huwa membru ta' kwalunkwe organizzazzjoni ta' min iħaddem li hija involuta fin-negozjar kollettiv.
L-organizzazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem
Skont id-deċiżjoni dwar ir-rappreżentanza tal-assoċjazzjonijiet ta' min iħaddem fil-Kroazja, minn Lulju 2007 l-HUP biss issodisfat il-kriterji ta' rappreżentanza, filwaqt li l-Konfederazzjoni tal-Industrija u l-Intraprendituri Kroati (Konfederacija hrvatske industrije i poduzetnika) ma ssodisfatx. L-att tal-2014 dwar ir-rappreżentanza jistabbilixxi, fl-Artikolu 2, ir-rekwiżiti tar-rappreżentanza tal-assoċjazzjoni ta' min iħaddem. Għalhekk, bħalissa, l-HUP huwa l-uniku rappreżentant ta' min iħaddem fi ħdan il-Kunsill Ekonomiku u Soċjali nazzjonali (Gospodarsko-socijalno vijeće, GSV), l-ogħla korp soċjali tripartitiku għad-djalogu soċjali fil-Kroazja. L-HUP għandha erba' uffiċċji reġjonali, filwaqt li 30 assoċjazzjoni settorjali tal-HUP jiddefendu l-interessi ekonomiċi speċifiċi ta' setturi differenti. L-HUP hija assoċjazzjoni volontarja, indipendenti u leġittima bid-dritt leġittimu li tinnegozja fil-proċess tan-negozjar kollettiv u li tiffirma ftehimiet kollettivi. Il-membri tal-HUP jistgħu wkoll jipparteċipaw b'mod attiv fil-kunsilli ekonomiċi u soċjali lokali u/jew reġjonali (KES) kollha sabiex itejbu l-kundizzjonijiet tan-negozji tagħhom.
L-organizzazzjonijiet u l-konfederazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem
| Name | Abbreviation | Number of members in 2015 | Involved in collective bargaining? |
Croatian Employers’ Association (Hrvatska udruga poslodavaca) | HUP | 6,000 | Yes |
Sors: HUP, 2016
Korpi tripartitiċi u bipartitiċi ewlenin
Il-Kroazja stabbilixxiet qafas istituzzjonali għall-promozzjoni tad-djalogu soċjali, li jinkludi l-GSV tripartitiku u l-korpi ta' ħidma tiegħu, li flimkien iservu bħala korp konsultattiv għall-gvern Kroat. Il-GSV beda l-ħidma tiegħu f'Jannar 1994 u jikkonsisti f'numru ugwali ta' rappreżentanti tal-gvern, konfederazzjonijiet tat-trejdjunjins u assoċjazzjonijiet ta' min iħaddem. Il-kumitati GSV jittrattaw il-kwistjonijiet tal-politika tal-pagi, is-sistema tat-taxxa, il-politika soċjali, l-impjiegi, l-edukazzjoni, u l-leġiżlazzjoni pertinenti għall-kwistjonijiet tax-xogħol, l-impjiegi u l-industrija. Id-djalogu soċjali tripartitiku li beda fil-livell nazzjonali minn dak iż-żmien 'l hawn mexa 'l quddiem biex jiġi żviluppat fil-livell reġjonali bit-twaqqif ta' KES reġjonali fil-livell ta' kull kontea. Il-kriterji għall-parteċipazzjoni f'KES reġjonali huma l-istess bħal dawk għall-GSV.
Is-sħubija soċjali proposta fil-livell reġjonali kienet imfassla biex tinvolvi u tappoġġja l-ambjent tan-negozju reġjonali billi ttejjeb il-komunikazzjoni u l-kooperazzjoni bejn il-gvern, l-amministrazzjoni reġjonali u lokali, in-negozju u x-xogħol. Madankollu, hemm differenzi konsiderevoli fil-livelli ta' attività u effettività tagħhom. Fil-livell tal-kumpaniji, l-istituzzjonijiet u setturi u industriji partikolari, id-djalogu soċjali bipartitiku huwa żviluppat permezz tal-attivitajiet tat-trejdjunjins u l-assoċjazzjonijiet ta' min iħaddem li jikkonkludu ftehimiet kollettivi u jiffaċilitaw l-attivitajiet tat-trejdjunjins fil-kumpaniji, il-kunsilli tax-xogħol u l-bordijiet superviżorji. Barra minn hekk, l-imsieħba soċjali huma rappreżentati f'korpi ta' ħidma fi ħdan il-parlament Kroat, il-Kunsill Nazzjonali għall-Protezzjoni fuq il-Post tax-Xogħol (Nacionalno vijeće za zaštitu na radu), il-Kunsill Nazzjonali għall-Kompetittività (Nacionalno vijeće za konkurentnost), il-Kumitat Nazzjonali għall-Monitoraġġ tan-Negozjati mal-UE (Nacionalni odbor za praćenje pregovora o pristupanju RH Europskoj uniji), il-bordijiet ta' tmexxija tal-Istitut Kroat tal-Assigurazzjoni tal-Pensjonijiet (Hrvatsko zavod za mirovinsko osiguranje) u istituzzjonijiet pubbliċi oħra.
Il-GSV kien inattiv għal perjodu twil, jiġifieri mill-221 laqgħa tiegħu fis-26 ta' Ġunju 2018 sal-222 laqgħa tiegħu fis-27 ta' Marzu 2020. Ir-raġunijiet għal dan kienu xi tilwim serju bejn it-trejdjunjins u l-gvern dwar il-funzjonament tal-GSV, flimkien ma' kwistjonijiet oħra relatati mar-rwol tagħha fir-riforma tal-pensjonijiet, li rriżultaw fil-kanċellazzjoni tat-trejdjunjins tal-parteċipazzjoni tagħhom fil-GSV. Bl-intenzjoni li jerġgħu jqajmu l-GSV, il-gvern u l-imsieħba soċjali ffirmaw, fil-11 ta' Marzu 2020, ftehim għall-istabbiliment tal-GSV. Dan il-korp jirrappreżenta l-ogħla forma (istituzzjonali) ta' djalogu soċjali tripartitiku fil-livell nazzjonali u jipprovdi opportunità għall-imsieħba soċjali biex ikollhom rwol importanti u attiv fil-ħolqien u l-implimentazzjoni tal-politiki pubbliċi. Minn dakinhar, il-GSV għamel laqgħat regolari u ddiskuta diversi suġġetti, li jvarjaw minn riformi tas-sistema edukattiva terzjarja għall-miżura tal-gvern biex inaqqsu l-prezzijiet tal-enerġija u l-pressjoni tal-inflazzjoni.
Korpi tripartitiċi u bipartitiċi ewlenin
| Name | Type | Level | Issues covered |
| Economic and Social Council (Gospodarsko-socijalno vijeće, GSV) | Tripartite | National | Socioeconomic issues, including salary policies, employment, pensions and health insurance, education, labour market harmonisation, health and safety at work and social security |
| Social Council for the Textile, Footwear, Leather and Rubber Sector (Socijalno vijeće za sektor tekstila, obuća, kože i gume) | Tripartite | Sectoral | Wages, working conditions and economic policy related to the sector |
| Social Council for the Forestry and Wood Industry (Socijalno vijeće za sektor šumarstva I drvne industrije) | Tripartite | Sectoral | Wages, working conditions and economic policy related to the sector |
| Social Council for Road Transport (Socijalno vijeće za sektor cestovnog prometa) | Bipartite | Sectoral | Wages, working conditions and economic policy related to the sector |
| Social Council for the Railway Transport Sector (Socijalno vijeće za sektor željezničkog prometa) | Bipartite | Sectoral | Wages, working conditions and economic policy related to the sector |
| Social Council for the Building Sector (Socijalno vijeće za sektor graditeljstva) | Bipartite | Sectoral | Wages, working conditions, economic policy related to the sector |
| Social Council for the Tourism Sector (Socijalno vijeće za sektor turizma) | Bipartite | Sectoral | Wages, working conditions and economic policy related to the sector |
| Social council for the Food Industry and Agriculture (Socijalno vijeće za sektor prehrambene industrije i poljoprivrede) | Bipartite | Sectoral | Wages, working conditions and economic policy related to the sector |
| Economic and social councils at county level (Socijalno vijeće na razini županija), of which there are 21 | Tripartite | County level | Monitoring and assessing the impact of economic policy and economic and social policy measures on social stability and development at county level |
Skont l-Att dwar ix-Xogħol, it-trejdjunjins huma l-uniċi atturi intitolati li jikkonkludu ftehimiet kollettivi fir-Repubblika tal-Kroazja f'isem il-ħaddiema, filwaqt li, min-naħa ta' min iħaddem, parti għal ftehim kollettiv tista' tkun impjegatur individwali jew assoċjazzjoni ta' min iħaddem. Il-kunsilli tax-xogħol għandhom ukoll id-dritt li jagħmlu ċerti ftehimiet ma' min iħaddem, iżda dawk il-ftehimiet m'għandhomx jirregolaw kwistjonijiet relatati mal-pagi, it-tul tal-ħin tax-xogħol jew kwistjonijiet oħra li l-Att dwar ix-Xogħol jistipula li jistgħu jiġu rregolati minn ftehim kollettiv. B'dan il-mod, minbarra l-libertà ta' assoċjazzjoni u attività, it-trejdjunjins huma żgurati monopolju tan-negozjar kollettiv. Il-kunsilli tax-xogħlijiet fil-Kroazja huma relattivament rari u huma l-aktar influwenzati ħafna mit-trejdjunjins.
Ir-regolamentazzjoni, il-kompożizzjoni u l-kompetenzi tal-korpi rappreżentattivi
| Body | Regulation | Composition | Involved in company-level collective bargaining? | Thresholds for/rules on when the body needs to be/can be set up |
| Works council (Radničko vijeće) | Labour Act: participation of workers in decision-making – works council (Articles 140–162) | Employee representatives are elected (by secret ballot). The number of members of the works council is determined by the number of workers employed: up to 75 workers, one representative; from 76 to 250 workers, 3 representatives; from 251 to 500 workers, 5 representatives; from 501 to 750 workers, 7 representatives; from 751 to 1,000 workers, 9 representatives. For each further 1,000 workers, the number of the members of the works council increases by two. | Works councils safeguard and promote the interests of workers; monitor compliance with the Labour Act, working regulations, collective agreements and other provisions; and monitor if the employer fulfils its obligations in relation to the calculation and payment of social security contributions. | An employer that employs at least 20 workers has to set up a works council, with the exception of workers employed at public administration bodies. |
| Trade union (Radnički sindikat) | Labour Act: collective industrial relations – trade unions’ and employer associations’ right to associate (Articles 165–191) | Workers have the right, according to their own free choice, to found and join a trade union, subject to only those requirements that may be prescribed by the articles of association or internal rules of this trade union. | Trade unions decide autonomously on the methods for their representation before an employer. | No regulated thresholds. |
| Worker representative in the employer organisation (Predstavnik radnika u tijelima poslodavca) | Labour Act, Article 164 | A worker representative is a member of the company or cooperative body that supervises business management – a member of a public institution’s body (governing council or another appropriate body). | The member of the aforementioned body has the same legal position as other appointed members of that body. | No regulated thresholds. |