Il-profil tal-pajjiż tal-ħajja tax-xogħol għal Ċipru
Dan il-profil jiddeskrivi l-karatteristiċi ewlenin tal-ħajja tax-xogħol f'Ċipru. Għandha l-għan li tipprovdi l-informazzjoni ta' sfond rilevanti dwar l-istrutturi, l-istituzzjonijiet, l-atturi u r-regolamenti rilevanti dwar il-ħajja tax-xogħol.
Dan jinkludi indikaturi, dejta u sistemi regolatorji dwar l-aspetti li ġejjin: l-atturi u l-istituzzjonijiet, ir-relazzjonijiet kollettivi u individwali tal-impjieg, is-saħħa u l-benesseri, il-paga, il-ħin tax-xogħol, il-ħiliet u t-taħriġ, u l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol. Il-profili jiġu aġġornati b'mod sistematiku kull sentejn.
Id-dritt tal-istrajk huwa garantit mill-Kostituzzjoni tar-Repubblika ta' Ċipru. B'mod speċifiku, l-Artikolu 27, paragrafu 1, jipprovdi li:
id-dritt għall-istrajk huwa rikonoxxut u l-eżerċizzju tiegħu jista' jiġi rregolat bil-liġi biss għall-finijiet tas-salvagwardja tas-sigurtà tar-Repubblika jew l-ordni kostituzzjonali jew l-ordni pubbliku jew is-sigurtà pubblika jew iż-żamma ta' provvisti u servizzi essenzjali għall-ħajja tal-abitanti jew il-protezzjoni tad-drittijiet u l-libertajiet garantiti minn din il-Kostituzzjoni lil kwalunkwe persuna
Skont il-paragrafu 2 tal-Artikolu 27, il-persuni li jappartjenu għall-forzi armati, il-pulizija u l-ġendarmerija m'għandhomx id-dritt li jistrajkjaw. Tista 'tgħaddi liġi biex testendi din il-projbizzjoni għall-impjegati pubbliċi. Madankollu, l-ebda liġi bħal din qatt ma ġiet promulgata.
Il-kwistjoni tar-regolamentazzjoni tal-istrajks u tal-proċedura għas-soluzzjoni tat-tilwim fis-servizzi essenzjali baqgħet pendenti għal numru ta' snin, bi tliet tentattivi biex tiġi rregolata l-kwistjoni permezz ta' leġiżlazzjoni li rriżultaw f'imblokk. F'Marzu 2004, fl-aħħar ġie ffirmat ftehim tripartitiku dwar il-proċedura għas-soluzzjoni ta' tilwim tax-xogħol fis-servizzi essenzjali. Il-ftehim jintroduċi proċedura ta 'arbitraġġ f'tilwim bħal dan iżda ma jeskludix azzjoni industrijali. Fil-qafas tal-ftehim il-ġdid, ir-Regolamenti tad-Difiża 79A u 79B, li nħarġu fuq il-bażi ta' ordni eżistenti dwar is-servizzi essenzjali, għandhom jitneħħew. Kemm l-Uffiċċju Internazzjonali tax-Xogħol kif ukoll il-Kunsill tal-Ewropa rrimarkaw li r-Regolamenti 79A u 79B mhumiex konsistenti mat-trattati ta' dawn il-korpi ratifikati mir-Repubblika ta' Ċipru.
M'hemm l-ebda referenza speċifika fil-Kostituzzjoni, jew kwalunkwe liġi oħra, għad-dritt li jiġi introdott lockout. Fi studju dwar il-kwistjoni mill-avukat ġenerali, ġie konkluż li, skont il-leġiżlazzjoni eżistenti f'Ċipru, il-lockout, għalkemm mhux rikonoxxut mill-Kostituzzjoni, "huwa dritt li min iħaddem għandu, sakemm jiġi eżerċitat biex jissalvagwardja jew jippromwovi l-interessi legali ta' min iħaddem matul tilwima kummerċjali u mingħajr ma jitwettaq xi att jew attività penali jew illegali". Barra minn hekk, l-IRC, skont il-parti II, it-taqsima B, il-paragrafu 1(d) (ksur ta' ftehimiet kollettivi), jipprovdi li "l-partioffiża tista' tirrikorri għal kwalunkwe azzjoni legali, inkluż strajk jew lockout, fid-difiża tal-interessi tagħha".
Żviluppi fl-azzjoni industrijali, 2012–2022
2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
| Number of strikes | 56 | 31 | 43 | 31 | 14 | 16 | 37 | 139 | 21 | 13 | n.a. |
| Number of employees involved | 37,542 | 44,089 | 23,741 | 6,393 | 5,520 | 5,074 | 8,839 | 42,052 | 2,482 | 1,133 | n.a. |
| Working days lost | 48,294 | 605,464 | 29,653 | 13,224 | 35,801 | 3,990 | 24,717 | 74,969 | 4,685 | 1,106 | n.a. |
Sors: DLR (mingħajr data)
Mekkaniżmi kollettivi għas-soluzzjoni tat-tilwim u mekkaniżmi individwali għas-soluzzjoni tat-tilwim
Fis-sistema attwali ta' negozjar kollettiv, il-koordinazzjoni tal-gvern hija pjuttost dgħajfa. L-istat jintervjeni, kif stabbilit fl-IRC, permezz tas-Servizz ta' Medjazzjoni tal-Ministeru tax-Xogħol meta jkun diffiċli li jintlaħaq ftehim f'negozjar bipartitiku dirett bejn l-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem u t-trejdjunjins.
Speċifikament, l-IRC jikkonsisti f'żewġ partijiet. Fl-ewwel parti, taħt it-titolu "Dispożizzjonijiet sostantivi", iż-żewġ partijiet parteċipanti ewlenin jirrikonoxxu u jiżguraw ċerti drittijiet fundamentali għan-negozjar kollettiv ħieles, filwaqt li, fit-tieni parti, intitolata "Dispożizzjonijiet proċedurali", l-IRC jipprevedi proċeduri separati li għandhom jiġu segwiti għas-soluzzjoni ta' tilwim dwar interessi u għas-soluzzjoni ta' ilmenti/tilwim dwar drittijiet. Kif irrappurtat mill-Ministeru tax-Xogħol, minħabba n-natura kumplessa tal-ftehimiet, ħafna tilwim tax-xogħol jinqala' mill-interpretazzjoni tal-ftehimiet (tilwim dwar ilmenti), li jwassal għal fluss kostanti ta' tilwim tax-xogħol.
Matul l-aħħar għaxar snin, l-MLSI kellha rwol importanti fiż-żamma tal-paċi industrijali billi pprovdiet servizzi ta' medjazzjoni għat-tiġdid tal-ftehimiet kollettivi. F'dan il-kuntest, ta' min isemmi li, matul l-istess perjodu, ġew konklużi dejjem inqas ftehimiet kollettivi settorjali fl-istadju tan-negozjar dirett, u dan ikkawża dewmien serju fit-tiġdid tal-ftehimiet. B'mod speċifiku, skont id-dejta uffiċjali pprovduta mid-DLR tal-MLSI għall-2017, 150 tilwima tax-xogħol ġew riferuti għall-medjazzjoni, li jinvolvu total ta' 14,144 impjegat, meta mqabbla ma' 177 tilwima tax-xogħol fl-2016, li jinvolvu total ta' 61,693 impjegat.
L-użu ta' mekkaniżmi għas-soluzzjoni tat-tilwim, 2012–2022
2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
| Number of mediations | 316 | 280 | 229 | 228 | 177 | 150 | 211 | 168 | 341 | 273 | n.a. |
| Number of employees involved | 30,962 | 46,191 | 19,197 | 13,063 | 61,693 | 14,144 | 25,927 | 29,420 | 32,201 | 28,669 | n.a. |
Sors: DLR (mingħajr data)
