Il-profil tal-pajjiż tal-ħajja tax-xogħol għall-Estonja
Dan il-profil jiddeskrivi l-karatteristiċi ewlenin tal-ħajja tax-xogħol fl-Estonja. Għandha l-għan li tipprovdi l-informazzjoni ta' sfond rilevanti dwar l-istrutturi, l-istituzzjonijiet u r-regolamenti rilevanti dwar il-ħajja tax-xogħol.
Dan jinkludi indikaturi, dejta u sistemi regolatorji dwar l-aspetti li ġejjin: l-atturi u l-istituzzjonijiet, ir-relazzjonijiet kollettivi u individwali tal-impjieg, is-saħħa u l-benesseri, il-paga, il-ħin tax-xogħol, il-ħiliet u t-taħriġ, u l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol. Il-profili jiġu aġġornati b'mod sistematiku kull sentejn.
It-trejdjunjins, l-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem u l-istituzzjonijiet pubbliċi għandhom rwol ewlieni fil-governanza tar-relazzjoni tal-impjieg, il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-istrutturi tar-relazzjonijiet industrijali. Dawn huma partijiet interkonnessi f'sistema ta' governanza f'diversi livelli li tinkludi livelli Ewropej, nazzjonali, settorjali, reġjonali (provinċjali jew lokali) u tal-kumpaniji. Din it-taqsima tħares lejn l-atturi u l-istituzzjonijiet ewlenin u r-rwol tagħhom fl-Estonja.
Il-Ministeru tal-Affarijiet Soċjali (Sotsiaalministeerium) jittratta l-politika tal-impjiegi b'mod ġenerali billi jħejji leġiżlazzjoni u jikkoopera mal-imsieħba soċjali.
L-istituzzjoni ewlenija responsabbli għall-infurzar tad-drittijiet tal-impjegati hija l-Ispettorat tax-Xogħol (Tööinspektsioon), li r-rwol tiegħu huwa li jissorvelja l-konformità mar-rekwiżiti tal-leġiżlazzjoni li tirregola r-relazzjonijiet tax-xogħol. L-Ispettorat tax-Xogħol jinforma lill-impjegati u lil min iħaddem, jinvestiga inċidenti serji fuq il-post tax-xogħol u janalizza l-kawżi tagħhom, u jeżerċita superviżjoni. L-Ispettorat tax-Xogħol jissorvelja wkoll is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol (OSH), u jagħmel sforz biex jipprevjeni l-mard tas-saħħa. Fi ħdan l-ispettorati lokali, hemm kumitati tat-tilwim tax-xogħol (töövaidluskomisjonid, LDCs), li jsolvu tilwim individwali tax-xogħol (medjazzjoni ta' qabel il-qorti). L-impjegati għandhom ukoll id-dritt li jirrikorru l-qrati meta d-drittijiet tagħhom ikunu ġew miksura.
F'każijiet ta' diskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol, persuna tista' tirrikorri għand il-Kummissarju għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi u t-Trattament Ugwali (Soolise võrdõiguslikkuse ja võrdse kohtlemise volinik), li r-rwol tagħha huwa li jissorvelja l-konformità mar-rekwiżiti tal-Att dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi u l-Att dwar it-Trattament Ugwali.
F'każijiet ta' tilwima industrijali kollettiva, jekk il-partijiet ma jkunux jistgħu jilħqu ftehim permezz ta' negozjati, jistgħu jirrikorru għand il-Konċiljatur Nazzjonali (Riiklik Lepitaja).
M'hemm l-ebda regola uffiċjali dwar ir-rappreżentanza tal-organizzazzjonijiet tal-imsieħba soċjali fil-livell nazzjonali. Skont l-Att dwar it-Trejdjunjins, trejdjunjins trid tkun imwaqqfa minn mill-inqas ħames impjegati, u federazzjoni tat-trejdjunjins trid tkun imwaqqfa minn mill-inqas ħames trejdjunjins. M'hemm l-ebda kriterju bħal dan għall-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem. Il-ftehimiet kollettivi jistgħu jiġu estiżi fir-rigward tal-pagi, il-ħin tax-xogħol u l-ħin ta' mistrieħ fil-każ ta' ftehimiet bejn diversi impjegaturi – jiġifieri, jekk il-ftehim jiġi konkluż bejn assoċjazzjoni jew federazzjoni ta' min iħaddem u assoċjazzjoni jew federazzjoni ta' impjegati, jew konfederazzjoni ta' min iħaddem u konfederazzjoni ta' impjegati. Madankollu, f'Jannar 2018, l-EAKL u l-ETKL ikkonkludew ftehim ta' prattika tajba dwar l-estensjoni tal-ftehimiet kollettivi, li jistabbilixxi kriterji ta' rappreżentanza għas-sħab soċjali. Skont il-ftehim, jistgħu jiġu estiżi biss ftehimiet bejn diversi impjegaturi konklużi bejn l-imsieħba soċjali l-aktar rappreżentattivi. L-imsieħba soċjali l-aktar rappreżentattivi huma dawk bl-ogħla numru ta' membri. Jekk ikollhom livelli ta' sħubija simili, l-organizzazzjoni li hija membru tal-EAKL jew tal-ETKL titqies bħala l-aktar rappreżentattiva. Il-ftehim kollettiv estiż ma jistax ikopri aktar minn settur jew qasam ta' attività wieħed. Il-ftehim ta' prattika tajba mhuwiex uffiċjalment vinkolanti, iżda huwa rrakkomandat bil-qawwa li jiġi segwit. F'Novembru 2021, daħlu fis-seħħ bidliet fl-Att dwar il-Ftehimiet Kollettivi, li jistabbilixxu kriterji għall-estensjoni tal-ftehimiet kollettivi. Ara t-taqsima "Mekkaniżmi ta' estensjoni".
Dwar ir-rappreżentanza tat-trejdjunjins
It-trejdjunjins joperaw skont l-Att dwar it-Trejdjunjins u l-Att dwar il-Ftehimiet Kollettivi. L-ewwel att jipprovdi għad-drittijiet ġenerali u l-bażijiet għall-attivitajiet tat-trejdjunjins, u r-relazzjonijiet tagħhom mal-awtoritajiet tal-gvern statali u lokali u ma' min iħaddem. It-tieni tiddetermina l-bażi legali għall-konklużjoni u l-implimentazzjoni tal-ftehimiet kollettivi.
Kulħadd fl-Estonja għandu d-dritt li jwaqqaf, jissieħeb jew ma jissieħebx liberament fi trejdjunjins, ħlief membri tal-Forzi tad-Difiża Estonjani (Kaitsevägi) li jkunu f'servizz attiv.
Kemm is-sħubija fit-trejdjunjins kif ukoll id-densità tat-trejdjunjins ilhom jonqsu matul l-aħħar 10 snin. Is-sehem ta' impjegati li huma membri ta' trejdjunjin huwa ogħla fost l-impjegati fis-settur mhux governattiv mingħajr skop ta' qligħ (17 % fl-2015) u fis-settur pubbliku (12 %) milli fost l-organizzazzjonijiet tas-settur privat (5 %).
Sħubija fi trejdjunjins u densità tat-trejdjunjins, 2012–2019
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Trade union density in terms of active employees (%)* | 6.0 | 5.6. | 5.3 | 4.5 | 5.0 | 4.7 | 5.9 | 6.0 |
| Trade union membership (thousands)** | 35 | 33 | 32 | 28 | 27 | 26 | 26 | 25 |
Noti: * Il-proporzjon ta' impjegati li huma membri ta' trejdjunjins. ** Is-sħubija fit-trejdjunjins tal-impjegati ġejja mit-total tas-sħubija f'unjins u aġġustata, jekk meħtieġ, għall-membri tat-trejdjunjins barra mill-forza tax-xogħol attiva, dipendenti u impjegata (jiġifieri ħaddiema rtirati, ħaddiema li jaħdmu għal rashom, studenti, persuni qiegħda).
Sors: Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiku/Istitut ta' Amsterdam għall-Istudji Avvanzati tax-Xogħol Karatteristiċi Istituzzjonali tat-Trejdjunjins, l-Iffissar tal-Pagi, l-Intervent tal-Istat u l-Patti Soċjali 2021.
Il-konfederazzjonijiet u l-federazzjonijiet ewlenin tat-trejdjunjins
L-EAKL hija l-akbar trejdjunjin fl-Estonja u t-trejdjunjin ewlenija fil-livell nazzjonali. Hija wkoll sieħba fin-negozjati nazzjonali dwar il-paga minima.
It-tieni l-akbar organizzazzjoni tat-trejdjunjins hija TALO, li tirrappreżenta l-aktar ħaddiema kulturali u impjegati pubbliċi.
Il-konfederazzjonijiet ewlenin tat-trejdjunjins
| Name | Abbreviation | Number of members as of 2020 | Involved in collective bargaining? |
| Estonian Trade Union Confederation (Eesti Ametiühingute Keskliit) | EAKL | 19,200 | Yes |
| Estonian Employees’ Unions’ Confederation (Teenistujate Ametiliitude Keskorganisatsioon) | TALO | Around 3,200 | Yes |
Sors: Rappreżentanti tat-trejdjunjins
Ma kien hemm l-ebda żvilupp kbir fis-sħubija fit-trejdjunjins f'dawn l-aħħar ħames snin. Ix-xejra ġenerali hija tnaqqis fis-sħubija fit-trejdjunjins.
Dwar ir-rappreżentanza ta' min iħaddem
Id-drittijiet u l-obbligi ta' min iħaddem biex jistabbilixxi jew jissieħeb f'organizzazzjonijiet ta' min iħaddem mhumiex irregolati speċifikament fil-leġiżlazzjoni. Madankollu, il-Kostituzzjoni (Põhiseadus) tistipula d-dritt li wieħed jissieħeb liberament f'dawn l-organizzazzjonijiet. Ftit organizzazzjonijiet ta' min iħaddem biss huma involuti fin-negozjar kollettiv. Hemm ħafna assoċjazzjonijiet tan-negozju, li mhumiex involuti fin-negozjar kollettiv.
F'dawn l-aħħar snin, ma kien hemm l-ebda tibdil jew żvilupp sinifikanti min-naħa ta' min iħaddem, u d-densità tal-organizzazzjoni ta' min iħaddem baqgħet stabbli.
Sħubija u densità tal-organizzazzjoni ta' min iħaddem, 2012–2019
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | Source | |
| Employer organisation density in terms of active employees | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | 50.5% | n.a. | OECD/AIAS ICTWSS database 2021 |
| Employer organisation density in the private sector* | n.a. | 7% | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | 3% | European Company Survey 2013 and 2019 |
Noti: * Perċentwal ta' impjegati li jaħdmu fi stabbiliment li kienu membri ta' organizzazzjoni ta' min iħaddem fl-2013 li kienu involuti f'negozjar kollettiv fl-2019. L-OECD/AIAS ICTWSS, L-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi/l-Istitut ta' Amsterdam għall-Istudji Avvanzati tax-Xogħol il-karatteristiċi istituzzjonali tat-trejdjunjins, l-iffissar tal-pagi, l-intervent tal-istat u l-patti soċjali.
L-organizzazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem
L-unika organizzazzjoni ta' min iħaddem rikonoxxuta bħala sieħeb soċjali fil-livell nazzjonali hija l-ETKL. Il-membri tagħha jinkludu assoċjazzjonijiet kif ukoll intrapriżi. Għalkemm m'hemm l-ebda kriterju ta' rappreżentanza stabbiliti fl-Estonja, l-ETKL hija l-akbar organizzazzjoni ta' min iħaddem involuta fin-negozjar kollettiv u l-unika organizzazzjoni ta' min iħaddem involuta fin-negozjar kollettiv fil-livell nazzjonali. Għalhekk, huwa meqjus bħala sieħeb soċjali fil-livell nazzjonali.
L-assoċjazzjonijiet kummerċjali l-aktar prominenti fl-Estonja huma l-Kamra tal-Kummerċ u l-Industrija Estonjana (Eesti Kaubandus-Tööstuskoda) u l-Assoċjazzjoni Estonjana tal-SMEs (Eesti Väike- ja Keskmiste Ettevõtjate Assotsiatsioon). L-ebda wieħed minnhom ma jieħu sehem fin-negozjar kollettiv, u t-tnejn jikkonċentraw fuq l-iżvilupp tal-intraprenditorija u l-ekonomija kollha kemm hi.
L-organizzazzjonijiet u l-konfederazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem
| Name | Abbreviation | Number of members | Year | Involved in collective bargaining? |
| Estonian Employers’ Confederation (Eesti Tööandjate Keskliit) | ETKL | 149 (together directly and indirectly representing around 1,980 companies) | 2020 | Yes |
| Estonian Chamber of Commerce and Industry (Eesti Kaubandus-Tööstuskoda) | EKTK | 3,471 (together directly and indirectly representing around 5,000 companies) | 2020 | No |
| Estonian Association of SMEs (Eesti Väike- ja Keskmiste Ettevõtjare Assotsiatsioon) | EVEA | 386 (together directly and indirectly representing around 5,200 companies) | 2020 | No |
Sors: Rappreżentanti tal-organizzazzjonijiet
Id-dejta dwar id-densità tal-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem hija skarsa. Madankollu, kien hemm xejra ġenerali 'l fuq fil-livell ta' sħubija ta' dawn l-organizzazzjonijiet f'dawn l-aħħar snin. Madankollu, is-sehem ta' organizzazzjonijiet ta' min iħaddem involuti fin-negozjar kollettiv baqa' baxx ħafna, peress li hemm biss ftit organizzazzjonijiet bħal dawn.
Is-sistema ta' konċertazzjoni tripartitika mhijiex irregolata speċifikament fl-Estonja. L-imsieħba soċjali jieħdu sehem fil-fażi ta' konsultazzjoni tal-abbozzar tal-leġiżlazzjoni. Barra minn hekk, l-imsieħba soċjali huma membri tal-bordijiet superviżorji tal-Fond tal-Assigurazzjoni tas-Saħħa Estonjan (Eesti Tervisekassa, EHIF),li huwa responsabbli għall-ġestjoni tal-assigurazzjoni tas-saħħa, il-kopertura tal-ispejjeż tas-servizzi tas-saħħa, il-ħlas tal-benefiċċji tal-mard u l-parteċipazzjoni fl-ippjanar tal-kura tas-saħħa; il-Fond Estonjan tal-Assigurazzjoni tal-Qgħad (Eesti Töötukassa, EUIF), li huwa responsabbli għas-servizzi pubbliċi tal-impjiegi u għall-implimentazzjoni ta' politiki attivi tas-suq tax-xogħol; u l-Awtorità Estonjana għall-Kwalifiki (Kutsekoda),li hija responsabbli għall-iżvilupp tas-sistema tal-kwalifiki professjonali fl-Estonja. Fil-każ tal-EUIF, pereżempju, l-imsieħba soċjali jagħmlu proposti dwar ir-rata tal-primjum tal-assigurazzjoni tal-qgħad u japprovaw programmi ta' impjieg temporanju.
Ħafna drabi jkun hemm ukoll ħafna gruppi ta' ħidma tripartitiċi temporanji, kumitati jew gruppi oħra ffurmati biex jiddiskutu suġġetti jew kwistjonijiet speċifiċi (pereżempju, l-immigrazzjoni u l-kwota tal-immigrazzjoni, il-kura ta' qraba dipendenti, il-Pjan ta' Żvilupp tal-Benesseri 2016–2023).
Barra minn hekk, mill-2018, l-imsieħba soċjali (EAKL u ETKL) u l-gvern stabbilixxew mill-ġdid laqgħat tripartitiċi; Dawn iseħħu darbtejn jew tliet darbiet fis-sena. Dawn il-laqgħat jintużaw biex jiddiskutu suġġetti rilevanti f'dak iż-żmien u bħala pjattaforma għall-imsieħba soċjali biex iqajmu l-aktar suġġetti importanti fuq l-aġendi tagħhom.
Korpi tripartitiċi u bipartitiċi ewlenin
| Name | Type | Level | Issues covered |
| Estonian Health Insurance Fund (Eesti Haigekassa, EHIF) | Tripartite | National | Health insurance, sickness, temporary incapacity for work |
| Estonian Unemployment Insurance Fund (Eesti Töötukassa, EUIF) | Tripartite | National | Unemployment, permanent incapacity for work |
| Estonian Qualifications Authority (Kutsekoda) | Tripartite | Sectoral, national | Skills, training |
Mill-2007 'l hawn, l-Estonja kellha mezz doppju ta' rappreżentanza tal-impjegati: l-impjegati jistgħu jkunu rappreżentati minn trejdjunjin u/jew fiduċjarju tal-impjegati. Ir-rappreżentanza tal-impjegati hija rregolata mill-Att dwar it-Trejdjunjins u l-Att dwar it-Trejdjunjins tal-Impjegati. Ir-rappreżentanti tat-trejdjunjins jiġu eletti minn fost il-membri tat-trejdjunjins, u l-fiduċjarji tal-impjegati jiġu eletti mill-impjegati f'laqgħa ġenerali tal-kumpanija. It-tnejn jistgħu jkunu preżenti f'kumpanija partikolari fl-istess ħin; Madankollu, it-trejdjunjin għandha d-dritt awtomatiku li tieħu sehem fin-negozjar kollettiv u s-soluzzjoni kollettiva tat-tilwim. Jekk ma teżisti l-ebda trejdjunjin fil-kumpanija, it-trustee għandu d-dritt li jikkonkludi ftehimiet jew jirrappreżenta lill-impjegati fis-soluzzjoni kollettiva tat-tilwim. Il-fiduċjarji tal-impjegati joperaw prinċipalment fil-qasam tal-proċeduri ta' informazzjoni u konsultazzjoni. Ir-rappreżentanti tat-trejdjunjins jitħallew jipparteċipaw ukoll f'dan il-proċess, irrispettivament minn jekk ikunx preżenti rappreżentant ġenerali.
L-impjegati huma rrappreżentati wkoll minn rappreżentant tal-ambjent tax-xogħol, li huwa rappreżentant għall-kwistjonijiet tal-OSH: huma jissorveljaw l-implimentazzjoni tal-miżuri tal-OSH, jipparteċipaw fl-investigazzjoni ta' inċidenti jew mard fuq il-post tax-xogħol, jinfurmaw lill-impjegati, eċċ. F'kumpanija b'10 impjegati jew aktar, l-impjegati jeleġġu rappreżentant wieħed tal-ambjent tax-xogħol minn fosthom. Jekk intrapriża timpjega inqas minn 10 impjegati, min iħaddem huwa meħtieġ jikkonsulta mal-impjegati dwar kwistjonijiet tal-OSH. Barra minn hekk, f'kumpaniji b'150 impjegat jew aktar, min iħaddem huwa obbligat li jwaqqaf kunsill dwar l-ambjent tax-xogħol, li għandu jinkludi numru ugwali ta' rappreżentanti maħtura minn min iħaddem u rappreżentanti eletti mill-impjegati (b'kollox mill-inqas erba' membri). L-Ispettorat tax-Xogħol għandu d-dritt li jitlob li jitwaqqaf ukoll kunsill dwar l-ambjent tax-xogħol f'kumpanija b'inqas minn 150 impjegat skont il-perikli preżenti u n-numru ta' inċidenti fuq il-post tax-xogħol u każijiet ta' mard ikkaġunat mix-xogħol fl-intrapriża. Il-kunsill janalizza regolarment il-kundizzjonijiet tax-xogħol fil-kumpanija, jipparteċipa fit-tħejjija tal-pjan ta' żvilupp tal-kumpanija dwar l-OSH u jinvestiga l-inċidenti fuq il-post tax-xogħol. Id-drittijiet u l-obbligi tar-rappreżentant tal-ambjent tax-xogħol u tal-kunsill huma stipulati fl-Att dwar is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol (Töötervishoiu ja tööohutuse seadus).
Ir-regolamentazzjoni, il-kompożizzjoni u l-kompetenzi tal-korpi rappreżentattivi
| Body | Regulation | Composition | Involved in company-level collective bargaining? | Thresholds for/rules on when the body needs to be/can be set up |
| Trade union (ametiühing) | Trade Unions Act | Employees | Yes | A trade union may be founded freely by at least five employees |
| Employee trustee (töötajate usaldusisik) | Employee’s Trustee Act | Employees | Yes, if a trade union is not present in the company | Trustees can be elected at a general meeting of the employees if at least half of employees participate in the meeting |
| Working environment representative (töökeskkonnavolinik) | Occupational Health and Safety Act | Employees | Yes, on OSH issues | The representative must be elected among employees in the case of companies with 10 or more employees |
| Working environment council (töökeskkonnanõukogu) | Occupational Health and Safety Act | Representatives of employees and the employer | Yes, on OSH issues | A council must be set up if companies have 150 or more employees |