Il-profil tal-pajjiż tal-ħajja tax-xogħol għall-Italja

Dan il-profil jiddeskrivi l-karatteristiċi ewlenin tal-ħajja tax-xogħol fl-Italja. Għandha l-għan li tipprovdi l-informazzjoni ta' sfond rilevanti dwar l-istrutturi, l-istituzzjonijiet, l-atturi u r-regolamenti rilevanti dwar il-ħajja tax-xogħol.

Dan jinkludi indikaturi, dejta u sistemi regolatorji dwar l-aspetti li ġejjin: l-atturi u l-istituzzjonijiet, ir-relazzjonijiet kollettivi u individwali tal-impjieg, is-saħħa u l-benesseri, il-paga, il-ħin tax-xogħol, il-ħiliet u t-taħriġ, u l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol. Il-profili jiġu aġġornati b'mod sistematiku kull sentejn.

Din it-taqsima tiddeskrivi l-kuntest attwali fir-rigward tal-ekonomija, is-suq tax-xogħol u x-xenarju tar-relazzjonijiet industrijali. Hija tiġbor fil-qosor l-iżviluppi f'dawn l-aħħar snin, inklużi leġiżlazzjoni ġdida u emendata, bidliet fl-istrutturi industrijali u xejriet fir-relazzjonijiet tax-xogħol.

In-nota ta' aġġornament tal-2022 għad-dokument ekonomiku u finanzjarju (Nota di Aggiornamento al Documento di Economia e Finanza) (il-Ministeru tal-Ekonomija u l-Finanzi, 2022), approvata mill-Kunsill tal-Ministri fit-28 ta' Settembru 2022, hija limitata għal analiżi tax-xejriet u t-tbassir attwali għall-ekonomija u l-finanzi pubbliċi Taljani skont il-leġiżlazzjoni attwali. Wara sitt kwarti ta' tkabbir ogħla milli mistenni, li fit-tieni kwart tal-2022 ġab il-prodott domestiku gross (PDG) 'il fuq mill-medja għall-2019 (is-sena ta' qabel il-pandemija tal-COVID-19), il-prospetti ekonomiċi f'Settembru 2022 dehru inqas favorevoli. L-ekonomija globali u l-ekonomija Ewropea jinsabu fi tnaqqis qawwi. Sinjali ta' treġġigħ lura possibbli taċ-ċiklu tan-negozju espansjonarju huma attribwibbli għaż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija, iż-żieda f'daqqa fir-rati tal-imgħax b'reazzjoni għaż-żieda fl-inflazzjoni u s-sitwazzjoni ġeopolitika. Fl-2022, iż-żieda fil-prezzijiet żiedet l-ispiża tal-importazzjonijiet tal-enerġija fl-Italja sa punt bla preċedent, u mbuttat il-bilanċ kummerċjali f'defiċit wara kważi 10 snin ta 'bilanċi favorevoli bla interruzzjoni. Fl-istess ħin, iż-żieda fl-inflazzjoni kkontribwixxiet għal żieda fid-dħul mit-taxxa li kienet ħafna ogħla milli stmat; Id-dħul żejjed iġġenerat intuża mill-gvern biex itaffi l-impatt taż-żidiet fil-prezzijiet tal-enerġija fuq il-familji u n-negozji. Il-miżuri adottati mill-Gvern fl-2022 appoġġjaw l-ekonomija tal-pajjiż. Sal-aħħar tal-2022, il-PDG per capita żdied bi 3.7%, minn 7% fl-2021, skont il-Fond Monetarju Internazzjonali. Bħala riżultat tal-prestazzjoni pożittiva tad-dħul u l-moderazzjoni tan-nefqa pubblika, id-defiċit tal-gvern bħala sehem tal-PDG naqas minn 9% fl-2021 għal 7.9% fl-2022.

Is-sorsi tal-liġi tax-xogħol Taljana jistgħu jinqasmu f'żewġ gruppi: sorsi leġiżlattivi (Ewropej, nazzjonali u reġjonali) u ftehimiet nazzjonali ta' negozjar kollettiv (NCBAs). Il-ġurisprudenza u l-istruzzjonijiet mill-Ispettorat Nazzjonali tax-Xogħol jista' jkollhom impatt sinifikanti fuq il-ġestjoni tar-relazzjonijiet tax-xogħol.

Ir-relazzjonijiet bejn min iħaddem u l-impjegati huma prinċipalment irregolati mil-liġijiet, l-NCBAs u l-ftehimiet ta' negozjar kollettiv deċentralizzat (DCBAs), li jħallu kwistjonijiet speċifiċi li għandhom jiġu solvuti permezz ta' kuntratti tax-xogħol individwali.

L-aktar sorsi legali sinifikanti li jittrattaw ir-relazzjonijiet tax-xogħol u industrijali huma kif ġej:

  • il-Kostituzzjoni Taljana (l-Artikoli 1, 3, 4, 35-41, 45, 46 u 99)

  • l-Istatut tal-Ħaddiema (l-Att Nru 300/1970), li s-sitt titoli tiegħu jittrattaw is-suġġetti li ġejjin: il-libertà u d-dinjità tal-ħaddiema, il-libertà tat-trejdjunjins, l-attivitajiet tat-trejdjunjins, id-dispożizzjonijiet mixxellanji u ġenerali, ir-regoli dwar il-kollokament, id-dispożizzjonijiet finali u kriminali

  • Ftehimiet qafas dwar il-ftehimiet ta' negozjar kollettiv u s-sistemi ta' relazzjonijiet industrijali tal-1993, l-2009, l-2011, l-2013, l-2014 u l-2018 (protokolli u testi konsolidati)

  • regoli dwar it-tkeċċijiet individwali (l-Artikolu 18 tal-Istatut tal-Ħaddiema, l-Atti Nri 604/1966, 92/2012, 23/2015)

  • regoli dwar it-tkeċċijiet kollettivi (Atti Nri 223/1991, 92/2012, 23/2015)

  • l-Att dwar l-Impjiegi (riforma tal-liġi tax-xogħol implimentata permezz tal-promulgazzjoni ta' diversi miżuri leġiżlattivi bejn l-2014 u l-2016: l-Att Nri 22/2015, 23/2015, 80/2015, 81/2015, 148/2015, 149/2015, 150/2015, 151/2015, 185/2016), li jirregola t-tkeċċijiet individwali u kollettivi, arranġamenti tax-xogħol flessibbli, xbieki ta' sigurtà soċjali, eċċ.

  • regolamenti dwar il-ħin tax-xogħol (l-Att Nru 66/2003)

  • it-Test Konsolidat dwar is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol (l-Att Nru 81/2008)

  • L-Att Nru 104/2022, li jimplimenta d-Direttiva (UE) 2019/1152 u li jintroduċi obbligi ġodda għal min iħaddem fir-rigward tal-informazzjoni li għandha tingħata lill-impjegati f'kuntratti ta' impjieg

  • L-Atti Nri 215/2003 u 216/2003, li jintroduċu miżuri għall-prevenzjoni ta' diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, ir-razza, l-oriġini etnika u d-diskriminazzjoni fl-impjieg u l-kundizzjonijiet tax-xogħol

Ir-relazzjonijiet industrijali u s-sistema ta' negozjar kollettiv fl-Italja mhijiex regolata mil-leġiżlatura. Ir-regolamenti dwar it-trejdjunjins u r-rappreżentanza u r-rappreżentanza ta' min iħaddem huma kważi ineżistenti fl-Italja. Is-sistema intersindacale (ordinamento intersindacale) tagħmilha possibbli li wieħed iħares lejn l-effett tal-applikazzjoni tar-regolamenti dwar ir-relazzjonijiet industrijali fuq id-dinamika tas-sistema Taljana tar-relazzjonijiet industrijali. Ir-regolamenti tas-sistema inter-unjoni huma stabbiliti fi ftehimiet interkonfederali, ftehimiet qafas, protokolli, regolamenti, eċċ. Dawn jistgħu jiġu ffirmati b'mod bilaterali, minn konfederazzjonijiet tal-ħaddiema u konfederazzjonijiet ta' min iħaddem, jew trilateralment, jekk jipparteċipa l-gvern. Hawnhekk għandu jissemma t-Test Konsolidat dwar ir-Rappreżentanza tat-Trejdjunjins (TU 2014), li jirriżulta minn ftehim tal-10 ta' Jannar 2014 bejn il-Konfederazzjoni Ġenerali tal-Industrija Taljana (Confederazione Generale dell'Industria Italiana, Confindustria) u Ġenerali Taljana tax-Xogħol (Confederazione Generale Italiana del Lavoro, CGIL), il-Konfederazzjoni Taljana tat-Trejdjunjins tal-Ħaddiema (Confederazione Italiana Sindacati Lavoratori, CISL) u l-Union tal-Ħaddiema Taljani (Unione Italiana del Lavoro, UIL).

Ir-relazzjonijiet industrijali Taljani u s-sistema ta' negozjar kollettiv hija tradizzjonalment irregolata mill-NCBAs. Din is-sistema hija bbażata fuq bilanċi ta' poter bejn it-trejdjunjins ewlenin (CGIL, CISL u UIL) – jiġifieri, unions konfederali li jirrappreżentaw lill-ħaddiema fis-setturi ekonomiċi kollha fl-Italja u proċessi ta' negozjar kollettiv li jmexxu bejn l-industriji. Fiż-żmien tal-ħolqien, l-iżvilupp u t-twaqqif nazzjonali tat-tliet trejdjunjins, dawn kienu allinjati mat-tliet forzi politiċi dominanti u t-tradizzjonijiet ideoloġiċi fl-Italja (jiġifieri, tradizzjonijiet Marxisti/soċjalisti, Kristjani u repubblikani). Maż-żmien, u minħabba l-kriżi tal-partiti tal-massa u l-ideoloġija politika qawwija, it-tliet trejdjunjins konfederali ppermettew ideoloġiji differenti biex jeżistu flimkien fihom, għalkemm l-identitajiet oriġinali tagħhom parzjalment baqgħu.

Il-ħtieġa li jiġu formalizzati r-regoli tar-relazzjonijiet industrijali fl-Italja ħarġet għal żewġ raġunijiet: minn naħa, minħabba l-ħolqien ta' trejdjunjins awtonomi u gruppi militanti li dgħajfu l-pożizzjoni eġemonika tat-tliet konfederazzjonijiet, u, min-naħa l-oħra, it-tnaqqis tal-kunflitti ideoloġiċi ewlenin bejn il-konfederazzjonijiet. Is-sistema Taljana tar-relazzjonijiet industrijali bdiet tipproduċi r-regolamenti tagħha stess, li huma stabbiliti fi ftehimiet interkonfederali, ftehimiet qafas, protokolli, eċċ.

Il-qafas Taljan tar-relazzjonijiet industrijali għadda minn bosta bidliet f'dawn l-aħħar snin, bil-għan li tiżdied l-importanza tan-negozjar deċentralizzat u tinkiseb rabta aktar mill-qrib bejn il-pagi u l-produttività.

Fl-2018, Confindustria, il-konfederazzjoni ewlenija ta' min iħaddem, u s-CGIL, is-CISL u l-UIL laħqu ftehim transindustrijali dwar is-sistema ta' negozjar (Patt tal-Fabbrika (Patto della Fabbrica) tad-9 ta' Marzu 2018). Il-ftehim huwa maħsub biex jakkumpanja t-trasformazzjoni u d-diġitalizzazzjoni tal-manifattura u s-servizzi, b'enfasi fuq l-effettività u l-parteċipazzjoni. Il-ftehim jintroduċi sett ta' linji gwida dwar il-kontenut u l-istituzzjonijiet tar-relazzjonijiet industrijali u dwar xi kwistjonijiet ta' interess reċiproku li dwarhom għandhom jiġu nnegozjati ftehimiet futuri. B'mod partikolari, tkopri ċ-ċertifikazzjoni tar-rappreżentanza u tenfasizza l-ħtieġa li l-ftehim jiġi estiż għall-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem. Il-ftehim jikkonferma wkoll l-istruttura f'żewġ livelli tas-sistema ta' negozjar, bl-NCBAs bħala l-pilastru ewlieni u d-DCBAs bħala strumenti biex jappoġġaw prattiki u ħtiġijiet speċifiċi fil-livell tal-kumpanija, u jidentifika għadd ta' kwistjonijiet li se jkunu koperti minn negozjati futuri, bħall-benesseri kuntrattwali; it-taħriġ u l-iżvilupp tal-ħiliet; is-saħħa u s-sigurtà bħala qasam ta' prijorità għall-iżvilupp ta' relazzjonijiet industrijali parteċipattivi; politiki attivi tas-suq tax-xogħol biex jiġi żgurat suq tax-xogħol aktar inklużiv u dinamiku; u prattiki parteċipattivi, speċjalment xejriet innovattivi ta' organizzazzjoni tax-xogħol, li għandhom jiġu promossi mid-DCBAs. Ftehim ta' implimentazzjoni wieħed, dwar kwistjonijiet ta' saħħa u sikurezza, intlaħaq f'Diċembru 2018.

Ta' min isemmi n-novità tal-kodiċi alfanumeriku uniku li l-Kunsill Nazzjonali għall-Ekonomija u x-Xogħol (Consiglio Nazionale dell'Economia e del Lavoro, CNEL) jassenja lil kull NCBA. L-Artikolu 16-kwart tad-Digriet Liġi Nru 76/2020, ikkonvertit, b'emendi, fil-Liġi Nru 120/2020, ipprovda li d-dejta relatata mal-NCBA applikata għall-impjegat għandha tiġi indikata minn min iħaddem fil-komunikazzjonijiet obbligatorji tagħhom lill-Ministeru tax-Xogħol u l-Politika Soċjali u fir-rapporti ta' kull xahar lill-Istitut Nazzjonali għas-Sigurtà Soċjali (INPS), permezz tal-kodiċi alfanumeriku uniku assenjat mis-CNEL meta l-kuntratt jiżdied mal-arkivji tas-CNEL. Iċ-Ċirkulari Nru 170 tal-INPS tat-12 ta' Novembru 2021 ipprovdiet informazzjoni dwar il-passaġġ tad-dejta mill-fluss tal-Uniens, iffaċilitata mill-kodiċi alfanumeriku uniku attribwit mis-CNEL. Mid-dikjarazzjoni ta 'min iħaddem ta' Frar 2022, id-dejta tiġi trażmessa esklussivament permezz tal-kodiċi CNEL. Issir eċċezzjoni għall-ftehimiet kollettivi għas-setturi tal-agrikoltura u tax-xogħol domestiku, li għalihom il-komunikazzjoni ta' min iħaddem mal-INPS issir ukoll permezz ta' flussi oħra ta' informazzjoni u li għalihom l-informazzjoni tas-sors tal-Uniemens hija għalhekk parzjali. Dan jagħmilha possibbli li tinkiseb dejta preċiża ħafna dwar l-applikazzjoni tal-BĊNi għal skopijiet ta' taxxa.

Il-pandemija COVID-19 għamlet in-negozjar kollettiv aktar diffiċli, speċjalment minħabba l-impatt ekonomiku tagħha u l-inċertezza dwar l-irkupru. Madankollu, in-negozjati għat-tiġdid tal-ftehimiet settorjali komplew, u ntlaħqu ftehimiet. F'xi każijiet, żidiet fil-pagi kienu skedati matul it-tul tal-ftehimiet, biex jitqies il-perjodu ta' rkupru mistenni.

Minn Marzu 2020, id-diskussjonijiet bejn il-Ministeru tax-Xogħol u l-Politiki Soċjali, il-Ministeru tas-Saħħa, il-Ministeru tal-Iżvilupp Ekonomiku, l-Istitut Nazzjonali għall-Assigurazzjoni kontra l-Inċidenti fuq il-Post tax-Xogħol (INAIL) u l-imsieħba soċjali rriżultaw fi protokoll kondiviż dwar miżuri biex tiġi miġġielda u trażżan it-tixrid tal-COVID-19 fuq il-post tax-xogħol, li ġie emendat u implimentat ripetutament. Il-protokoll u l-aġġornamenti sussegwenti tiegħu, li jiżviluppaw il-prinċipji stabbiliti fl-Att Nru 81/2008 (it-Test Konsolidat dwar is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol), jipprovdu l-qafas ta' referenza għall-istabbiliment ta' protokolli tas-saħħa u s-sigurtà fil-livell tal-kumpanija.

Ġie introdott tilqim obbligatorju kontra COVID-19 għall-ħaddiema. Fl-2021, l-aċċess għall-bini tal-kumpanija sar kondizzjonali fuq il-pussess ta ''green pass' - jiġifieri, ċertifikat ta 'tilqim jew irkupru minn COVID-19. Fil-bidu tal-2022, il-ħaddiema pubbliċi u privati kollha ta '50 sena u aktar kellhom bżonn il-'green pass' imsaħħaħ - jiġifieri, li jipprova t-tlestija taċ-ċiklu tat-tilqim tad-detentur - sabiex ikollhom aċċess għall-post tax-xogħol tagħhom. L-istess obbligu ġenerali, mingħajr il-limitu tal-età ta' 50 sena, kien jikkonċerna wkoll ċerti kategoriji ta' ħaddiema meqjusa "f'riskju" ta' infezzjoni tal-COVID-19, jiġifieri l-ħaddiema fis-settur tal-kura tas-saħħa pubbliku u privat (tobba, infermiera u persunal ieħor); ħaddiema tar-Residenze Sanitarie Assistenziali (faċilitajiet residenzjali soċjomediċi għall-anzjani mhux awtosuffiċjenti u għall-persuni b'diżabilità); ħaddiema tal-iskejjel (fi skejjel privati u pubbliċi tal-livelli kollha, universitajiet u istituzzjonijiet ta' taħriġ); u ħaddiema fis-settur tad-difiża, is-sigurtà u s-salvataġġ pubbliku. Ġiet imposta penali finanzjarja għall-ħaddiema li ma kkonformawx mar-rekwiżiti tat-tilqim. Barra minn hekk, il-ħaddiema li ma jikkonformawx tqiesu assenti b'mod inġust, iżda mingħajr konsegwenzi dixxiplinari, bid-dritt li jżommu l-impjiegi tagħhom sakemm jippreżentaw 'green pass'. Min iħaddem ma kienx meħtieġ li jħallas lill-impjegati għal ġranet ta 'assenza mhux ġustifikata. Sal-15 ta' Ġunju 2022, min iħaddem jista', wara ħamest ijiem ta' assenza mhux ġustifikata minħabba nuqqas ta' konformità mat-tilqim obbligatorju, jissospendi lill-ħaddiema mis-servizz għat-tul tal-kuntratt ta' impjieg konkluż għas-sostituzzjoni tagħhom, għal perjodu li ma jaqbiżx l-10 ijiem tax-xogħol u li jista' jiġġedded sal-15 ta' Ġunju 2022. Fil-15 ta' Ġunju 2022, ir-rekwiżit li jitlaqqmu biex jidħlu fuq il-post tax-xogħol tneħħa għal kważi l-kategoriji kollha ta' ħaddiema msemmija hawn fuq, bl-eċċezzjoni tal-ħaddiema tal-kura tas-saħħa u l-ħaddiema impjegati fir-Residenze Sanitarie Assistenziali, li għalihom ir-rekwiżit skada fl-1 ta' Novembru 2022.

Il-pandemija tal-COVID-19 aċċellerat l-adozzjoni tax-xogħol mill-bogħod fl-Italja. L-użu ta' dan l-arranġament tax-xogħol żdied matul il-pandemija, u jidher li huwa mudell emerġenti li se jikkaratterizza l-futur tax-xogħol fl-Italja. Fis-7 ta' Diċembru 2021, fil-Ministeru tax-Xogħol u l-Politiki Soċjali, intlaħaq ftehim mal-imsieħba soċjali dwar l-ewwel protokoll nazzjonali dwar ix-xogħol b'aġilità fis-settur privat. Il-protokoll jistabbilixxi d-definizzjoni ta' xogħol mill-bogħod u l-linji gwida għan-negozjar kollettiv fil-livell nazzjonali, tal-kumpanija u territorjali, f'konformità mar-regolamenti stabbiliti fl-Att Nru 81/2017 u l-ftehimiet kollettivi eżistenti. Isir negozjar kollettiv biex jiġi ddeterminat liema miżuri għandhom jiġu implimentati f'setturi speċifiċi.

Flag of the European UnionThis website is an official website of the European Union.
How do I know?
European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions
The tripartite EU agency providing knowledge to assist in the development of better social, employment and work-related policies