Il-profil tal-pajjiż tal-ħajja tax-xogħol għal-Lussemburgu

Dan il-profil jiddeskrivi l-karatteristiċi ewlenin tal-ħajja tax-xogħol fil-Lussemburgu. Għandha l-għan li tipprovdi l-informazzjoni ta' sfond rilevanti dwar l-istrutturi, l-istituzzjonijiet, l-atturi u r-regolamenti rilevanti dwar il-ħajja tax-xogħol.

Dan jinkludi indikaturi, dejta u sistemi regolatorji dwar l-aspetti li ġejjin: l-atturi u l-istituzzjonijiet, ir-relazzjonijiet kollettivi u individwali tal-impjieg, is-saħħa u l-benesseri, il-paga, il-ħin tax-xogħol, il-ħiliet u t-taħriġ, u l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol. Il-profili jiġu aġġornati b'mod sistematiku kull sentejn.

Din it-taqsima tipprovdi dettalji tat-trejdjunjins ewlenin, l-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem u l-istituzzjonijiet pubbliċi involuti fit-tfassil u t-tmexxija tar-relazzjonijiet industrijali. Hija tindirizza r-rappreżentanza kemm fuq in-naħa tal-impjegati kif ukoll fuq in-naħa ta' min iħaddem u tiddiskuti l-korpi bipartitiċi u tripartitiċi ewlenin involuti fir-relazzjonijiet tax-xogħol.

It-trejdjunjins, l-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem u l-istituzzjonijiet pubbliċi għandhom rwol ewlieni fil-governanza tar-relazzjoni tal-impjieg, il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-istrutturi tar-relazzjonijiet industrijali. Dawn huma partijiet interkonnessi f'sistema ta' governanza f'diversi livelli li tinkludi livelli Ewropej, nazzjonali, settorjali, reġjonali (provinċjali jew lokali) u tal-kumpaniji. Din it-taqsima tħares lejn l-atturi u l-istituzzjonijiet ewlenin u r-rwol tagħhom fil-Lussemburgu.

Il-Ministeru tax-Xogħol, l-Impjiegi u l-Ekonomija Soċjali u Solidarja (Ministère du Travail, de l'Emploi et de l'Économie sociale et solidaire, MTE) għandu żewġ oqsma ta' influwenza: il-politika tal-impjiegi, u l-liġi tax-xogħol u r-relazzjonijiet industrijali. Il-ministeru jfassal u jidderieġi l-implimentazzjoni tal-politiki, jiżgura l-koordinazzjoni ġenerali tagħhom u jħejji l-leġiżlazzjoni.

L-Ispettorat tax-Xogħol u l-Minjieri (Inspection du Travail et des Mines, ITM) jaħdem taħt l-awtorità tal-ministeru. Ir-rwol tiegħu huwa li jissorvelja l-kundizzjonijiet tax-xogħol u jipproteġi lill-impjegati li għandhom kuntratt ta' impjieg, esklużi l-uffiċjali tal-amministrazzjoni.

It-Tribunal du travail għandu maġistrat tal-qorti, li huwa l-president tal-qorti, u żewġ assessuri: wieħed magħżul minn fost min iħaddem u l-ieħor minn fost l-impjegati. It-tribunal huwa kompetenti fi kwistjonijiet ta' kuntratti ta' impjieg, kuntratti ta' apprendistat, skemi ta' pensjoni supplimentari u assigurazzjoni tal-insolvenza. Il-qrati tal-appell, li jaqgħu taħt il-Qorti Suprema tal-Ġustizzja (Cour supérieure de justice), huma kompetenti fi kwistjonijiet ta' appell kontra d-deċiżjonijiet tat-Tribunal tax-Xogħol.

Il-kwistjonijiet tas-saħħa u s-sigurtà huma ttrattati prinċipalment mid-Dipartiment tas-Saħħa fuq il-Post tax-Xogħol (Division de la Santé au Travail) tal-Ministeru tas-Saħħa (Ministère de la santé). Dan id-dipartiment huwa responsabbli bil-liġi għall-kontroll u l-koordinazzjoni tal-funzjonament u l-organizzazzjoni tas-servizzi tas-saħħa fuq il-post tax-xogħol; Hija sservi wkoll bħala korp ta' appell għal min iħaddem u l-impjegati f'każ ta' tilwim dwar l-opinjonijiet tat-tobba. Hija tikkoopera mal-ITM.

L-ADEM hija rregolata mill-MTE (il-Kodiċi tax-Xogħol, l-Artikolu L. 621-1). Il-kompetenza tagħha testendi fit-territorju kollu tal-Lussemburgu. Għandha seba' uffiċċji reġjonali. Fl-2011 ġiet introdotta riforma biex tgħin lil-Lussemburgu jilqa' l-isfidi tal-kuntest ekonomiku u soċjali attwali u jgħin b'mod effettiv lil dawk li qed ifittxu impjieg isibu impjieg.

L-Att dwar ir-Relazzjonijiet ta' Impjieg Kollettivi (Loi sur les relations collectives de travail) tat-30 ta' Ġunju 2004 introduċa u speċifika l-kriterji li jiddeterminaw ir-rappreżentanza ta' trejdjunjin (il-Kodiċi tax-Xogħol, l-Artikoli L. 161-3 u L. 161-4). Għalhekk, hekk kif trejdjunjin tissodisfa l-kriterji legali għar-rappreżentanza, kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f'dak settorjali, hija intitolata li tikkonkludi ftehimiet ta' negozjar kollettiv. Hemm żewġ tipi ta' rappreżentanza, li jistgħu jkunu fil-livell nazzjonali ġenerali (il-Kodiċi tax-Xogħol, l-Artikoli L. 161-4 u L. 161-5) jew fil-livell settorjali f'settur li jimpjega mill-inqas 10 % tal-impjegati tas-settur privat fil-pajjiż (il-Kodiċi tax-Xogħol, l-Artikoli L. 161-6 u L. 161-7). L-unjins huma rappreżentattivi meta jkunu rċevew sehem minimu tal-voti fi ħdan il-Kamra tal-Impjegati (Chambre des salariés) fl-aħħar elezzjonijiet soċjali: 20% fil-livell nazzjonali u 50% fis-settur. L-Artikolu L. 161-4 jiddeskrivi r-rappreżentanza nazzjonali ġenerali ta' union f'termini tal-kapaċità tagħha li tappoġġja tilwima kbira tax-xogħol fil-livell nazzjonali.

Jeħtieġ li jiġi enfasizzat żvilupp importanti reċenti. F'Jannar 2023, il-Qorti Amministrattiva bdiet tistudja r-rappreżentanza settorjali tal-Assoċjazzjoni Lussemburgiża tal-Impjegati Bankarji u tal-Assigurazzjoni (Association luxembourgeoise des employés de banque et d'assurance, ALEBA), irtirata fl-2021 mill-Ministru Dan Kersch fuq talba tal-Konfederazzjoni Lussemburgiża tat-Trejdjunjins Indipendenti (Onofhängege Gewerkschaftsbond Lëtzebuerg, OGB-L) u l- Il-Konfederazzjoni Lussemburgiża tat-Trejdjunjins Kristjani (Lëtzebuerger Chrëschtleche Gewerkschafts-Bond, LCGB). Is-sindakat bankarju qed jitlob li l-ordni tal-ministru tiġi revokata. Id-deċiżjoni finali rrifjutat li tirrikonoxxi r-rappreżentanza tal-ALEBA.

M'hemm l-ebda regolament statutorju li jistabbilixxi l-kriterji għar-rappreżentanza tal-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem. Ir-rappreżentanza tagħhom hija bbażata fuq ir-rikonoxximent reċiproku.

Dwar ir-rappreżentanza tat-trejdjunjins

L-Artikolu 11 tal-Kostituzzjoni tal-Lussemburgu jiggarantixxi lill-impjegati l-libertà li jissieħbu fi trejdjunjin. Il-leġiżlazzjoni attwali li tapplika għat-trejdjunjins (ibbażata fuq il-liġi tat-30 ta' Ġunju 2004 li tirregola r-relazzjonijiet tax-xogħol) ġiet inkluża fil-Kodiċi tax-Xogħol (l-Artikolu L. 161-3). L-impjegati huma organizzati fuq bażi volontarja f'għadd ta' trejdjunjins, li l-għan prinċipali tagħhom huwa li jinnegozjaw ftehimiet ta' negozjar kollettiv u li jiddefendu l-interessi tas-snajja' u l-professjonijiet. Ta' min jinnota li l-unjins mhumiex stabbiliti f'kumpaniji jew stabbilimenti, peress li l-uniċi rappreżentanti eżistenti tal-impjegati f'dan il-livell huma impjegati eletti. Madankollu, dawn ir-rappreżentanti jistgħu jkunu membri tal-unjoni.

Id-densità tat-trejdjunjins fil-Lussemburgu naqset minn 42 % fl-2002 għal 32 % fl-2018 (abbażi tad-dejta tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD). Matul dan il-perjodu, in-numru assolut ta' membri tal-unjin żdied, iżda l-unjins ma setgħux ilaħħqu maż-żieda mgħaġġla fl-impjiegi globali ġġenerati mit-tkabbir ekonomiku b'saħħtu tal-Lussemburgu. L-unjins għadhom stabbiliti sew f'għadd ta' setturi (is-settur pubbliku, il-manifattura), iżda l-preżenza tal-unjins u l-kopertura tan-negozjar kollettiv huma dgħajfa f'setturi oħra (il-kummerċ, il-catering u l-lukandi, is-servizzi tan-negozju). Fl-istess ħin, it-trejdjunjins ikomplu jeżerċitaw influwenza politika sinifikanti permezz ta' istituzzjonijiet tripartitiċi u l-parteċipazzjoni tagħhom fit-tfassil tal-politika pubblika.

Sħubija fi trejdjunjins u densità tat-trejdjunjins, 2010–2019

 

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Source

Trade union density in terms of active employees (%)*

36.1

36.6

35.3

34.8

34.1

33.3

32.3

32.1

30.4

28.2

OECD and AIAS, 2021

35

35

35

35

34

33

32

32

32

n.a.

OECD**

Trade union membership (thousands)

122

127

126

126

127

127

127

130

128

123

OECD and AIAS, 2021***

118122126126127127127131134n.a.OECD**

Noti: * Il-proporzjon ta' impjegati li huma membri ta' trejdjunjin. ** Ibbażat fuq dejta amministrattiva dwar is-sħubija aggregata tal-konfederazzjonijiet ewlenin li jorganizzaw l-impjegati tal-kullar blu u l-bojod, u l-unjins indipendenti tal-persunal finanzjarju u maniġerjali, il-ħaddiema klerikali u l-impjegati tal-għonq abjad, fis-setturi privati u pubbliċi. Din l-informazzjoni nkisbet minn websajts tat-trejdjunjins, mill-Osservatorju Ewropew tar-Relazzjonijiet Industrijali (EIRO) u mill-Konfederazzjoni Ewropea tat-Trejdjunjins. Is-sħubija attiva hija stmata abbażi tad-dejta Belġjana dwar is-sħubija fost il-ħaddiema rtirati; OECD u AIAS, 2021. Is-sħubija ta' l-impjegati fi trejdjunjins ġiet derivata għat-total tas-sħubija f'unjins u aġġustata, jekk meħtieġ, għall-membri tat-trejdjunjins barra mill-forza tax-xogħol attiva, dipendenti u impjegata (jiġifieri ħaddiema rtirati, ħaddiema li jaħdmu għal rashom, studenti, persuni qiegħda). mhux disponibbli; OECD, l-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi.

Il-konfederazzjonijiet u l-federazzjonijiet ewlenin tat-trejdjunjins

It-trejdjunjoniżmu tal-Lussemburgu huwa kkaratterizzat minn pluraliżmu strutturali. Tnejn mill-akbar konfederazzjonijiet tat-trejdjunjins (LCGB u OGB-L) huma rikonoxxuti bħala unjins rappreżentattivi fil-livell nazzjonali u huma prinċipalment attivi fis-settur privat. Konfederazzjoni kbira oħra hija attiva fis-settur pubbliku ( il-Konfederazzjoni Ġenerali tal-Impjegati taċ-Ċivil (Confédération Générale de la Fonction Publique, CGFP). Jeżistu wkoll unions importanti fil-livell settorjali. Dawn jinkludu l-ALEBA, fis-settur bankarju u tal-assigurazzjoni. L-ALEBA ġiet rikonoxxuta bħala rappreżentattiva fil-livell settorjali, iżda dan m'għadux il-każ.

Il-federazzjonijiet u l-konfederazzjonijiet ewlenin tat-trejdjunjins

NameAbbreviationNumber of union membersInvolved in collective bargaining?
Luxembourg Confederation of Independent Trade Unions (Onofhängege Gewerkschaftsbond Lëtzebuerg)OGB-L75,000 (2023)Yes
Luxembourg Confederation of Christian Trade Unions (Lëtzebuerger Chrëschtleche Gewerkschafts-Bond)LCGBMore than 40,000 (2023)Yes
General Confederation of Civil Servants (Confédération Générale de la Fonction Publique)CGFP30,000 (2018)No, but negotiates agreements with government that are similar to collective agreements
Luxembourg Association of Banking and Insurance Employees (Association Luxembourgeoise des Employés de Banque et Assurance)ALEBA10,000 (2023)Yes
National Federation of Railway Workers, Transport Workers, Civil Servants and Employees of Luxembourg (Fédération nationale des cheminots, travailleurs du transport, fonctionnaires et employés, Luxembourg)FNCTTFEL-Landesverband (cooperation agreement with the OGB-L)n.a.Yes
General Federation of the Municipal Administration (Fédération générale de la fonction communale)FGFCn.a.No

Nota: n.a., mhux disponibbli.

Fit-13 ta' Marzu 2019, madwar 526,000 impjegat u ħaddiema rtirati ġew mistiedna jivvutaw biex jeleġġu rappreżentanti fil-Kamra tal-Impjegati, u impjegati attivi ġew mistiedna jeleġġu delegazzjonijiet tal-persunal, li huma simili għall-kunsilli tax-xogħol. Iż-żewġ elezzjonijiet isiru kull ħames snin fil-Lussemburgu. L-elezzjonijiet għad-delegazzjonijiet tal-persunal huma organizzati fil-kumpaniji, filwaqt li l-elezzjonijiet għall-Kamra tal-Impjegati huma organizzati fil-livell nazzjonali fuq il-bażi ta' votazzjoni bil-posta. B'kollox, 3,071 ditta ssottomettew il-proċeduri tagħhom (ITM, mingħajr data): 2,542 meta tapplika l-votazzjoni b'maġġoranza u 529 meta tapplika l-votazzjoni proporzjonali. L-OGB-L u l-LCGB kienu l-aktar żewġ trejdjunjins popolari, bi 23.7% u 14.0% tal-voti, rispettivament. L-ALEBA rċeviet 3.93% tal-voti. L-elezzjoni li jmiss fuq il-post tax-xogħol kienet skedata li ssir f'Marzu 2024.

Dwar ir-rappreżentanza ta' min iħaddem

Min iħaddem huwa organizzat fuq bażi volontarja f'għadd ta' federazzjonijiet professjonali, u hemm sistema ta' kmamar tax-xirka. L-affiljazzjoni mal-kamra tax-xirka hija obbligatorja għall-individwi privati jew l-entitajiet legali kollha stabbiliti fil-Gran Dukat bħala artiġjani. Dan huwa l-każ ukoll għall-Kamra tal-Kummerċ (Chambre de Commerce du Luxembourg, CDC), li hija istituzzjoni tal-liġi pubblika, li tinkludi l-kumpaniji kollha, ħlief dawk fl-agrikoltura u l-industrija tal-artiġjanat, li għandhom il-kmamar tax-xirka tagħhom stess. Bħalissa, hemm tliet kmamar għal min iħaddem: il-Kamra tal-Kummerċ, il-Kamra tas-Snajja (Chambre des Métiers) u l-Kamra tal-Agrikoltura (Landwirtschaftskammer Luxemburg). Il-kmamar għandhom id-dritt statutorju li jiġu kkonsultati mill-awtoritajiet pubbliċi dwar il-kwistjonijiet soċjali u ekonomiċi kollha li jaffettwaw l-interessi tal-membri tagħhom. Huma għandhom ukoll id-dritt li jissottomettu proposti għal leġiżlazzjoni. F'ċerti oqsma ta' politika, bħall-istatistika u t-taħriġ vokazzjonali, huma saħansitra jiffunzjonaw bħala korpi amministrattivi pubbliċi.

Ma kien hemm l-ebda tibdil sinifikanti fi ħdan l-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem f'dawn l-aħħar snin. Madankollu, fl-2014 seħħew xi bidliet importanti fil-kapijiet tal-akbar organizzazzjonijiet ta' min iħaddem (l-Unjoni tal-Intrapriżi Lussemburgiżi (Union des Entreprises Luxembourgeoises, UEL), l-Assoċjazzjoni tal-Bankiera tal-Lussemburgu (Association des Banques et Banquiers, il-Lussemburgu, ABBL) u l-Kamra tas-Snajja), b'ġenerazzjoni ġdida ta' intraprendituri jingħaqdu magħhom.

Organizzazzjonijiet ta' min iħaddem – is-sħubija u d-densità, 2012–2019 (%)

 20122013201420152016201720182019Source
Employer organisation density in terms of active employeesn.a.n.a.82.1n.a.n.a.n.a.81.8n.a.OECD and AIAS, 2021
Employer organisation density in private sector establishments*n.a.47.0n.a.n.a.n.a.n.a.n.a.23.0European Company Survey 2013, 2019

Nota: * Perċentwal ta' impjegati li jaħdmu fi stabbiliment li huwa membru ta' kwalunkwe organizzazzjoni ta' min iħaddem li hija involuta fin-negozjar kollettiv.

L-akbar konfederazzjoni ta' min iħaddem hija l-UEL, li tirrappreżenta kumpaniji tas-settur privat. L-UEL għandha tmien organizzazzjonijiet membri (inklużi l-Kamra tal-Kummerċ u l-Kamra tal-Kummerċ), li jkopru madwar 35,000 impjegatur u madwar 80% tal-impjegati kollha. L-UEL twaqqfet fl-2000 permezz tal-formalizzazzjoni ta' kumitat ta' kollegament eżistenti ta' organizzazzjonijiet tan-negozju settorjali. L-UEL iffirmat il-ftehimiet rari għall-ekonomija kollha li prinċipalment jimplimentaw ftehimiet qafas Ewropej.

Fi ħdan l-UEL, l-organizzazzjoni ewlenija hija l-Federazzjoni tan-Negozju tal-Lussemburgu (Fédération des industriels luxembourgeois, FEDIL), li tirrappreżenta kumpaniji fil-kostruzzjoni, il-manifattura u s-servizzi tan-negozju. FEDIL hija affiljata ma' BusinessEurope, u l-membri tagħha jkopru madwar 25% tal-forza tax-xogħol nazzjonali.

M'hemm l-ebda rivalità bejn is-seba' organizzazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem, peress li joperaw f'setturi differenti u jikkooperaw mill-qrib minħabba li huma affiljati mal-UEL.

L-organizzazzjonijiet u l-federazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem

NameAbbreviationMembersYearInvolved in collective bargaining?
Union of Luxembourg Enterprises (Union des Entreprises Luxembourgeoises)UEL8 member organisations2023Yes*
Luxembourg Business Federation (Fédération des industriels luxembourgeois)FEDIL700 companies2023No**
Luxembourg Bankers’ Association (Association des Banques et Banquiers, Luxembourg)ABBL169 companies2020Yes
Association of Insurance Companies (Association des Compagnies d’Assurance)ACA139 companies2020Yes
Luxembourg Trade Confederation (Confédération Luxembourgeoise du Commerce)CLC11,000 companies2023No**
Fédération des ArtisansFDA30 member organisations2023No**
National Federation of Hoteliers, Restaurateurs and Café Owners (Fédération Nationale des Hôteliers, Restaurateurs et Cafetiers)Horesca2,900 companies2020Yes
Centrale paysanne luxembourgeoiseCPL800 members2022No

Noti: * Negozjar kollettiv biss biex jiġu implimentati xi direttivi tal-UE. ** Ftit federazzjonijiet settorjali biss huma affiljati mal-organizzazzjoni ta' min iħaddem, iżda mhux l-organizzazzjoni kollha kemm hi.

Il-mudell soċjali tal-Lussemburgu huwa kkaratterizzat minn konsultazzjoni tripartitika, li tiġbor flimkien il-gvern, ir-rappreżentanti ta' min iħaddem u r-rappreżentanti tal-ħaddiema.

Ġie introdott fis-snin sebgħin, fi żmien meta kien meħtieġ li tiġi organizzata mill-ġdid l-industrija tal-ħadid u l-azzar u jiġu indirizzati l-problemi soċjali. Dan il-mudell tripartitiku żamm lil eluf ta' ħaddiema tal-azzar milli jingħataw is-sensja, għamel l-industrija tal-azzar adattata għall-ekonomija globali u introduċa miżuri ta' politika soċjali mmirati biex iżommu r-rata tal-qgħad baxxa ħafna. Mill-1977 'l hawn, il-Kumitat Tripartitiku ta' Koordinazzjoni ntuża diversi drabi mill-gvern biex jikseb kunsens dwar riformi kruċjali (pereżempju, l-implimentazzjoni tal-ewwel pjan ta' azzjoni nazzjonali dwar l-impjiegi bħala parti mill-Istrateġija Ewropea dwar l-Impjiegi fl-1998, u l-introduzzjoni tal-istatus uniku tax-xogħol fl-2006).

Il-kriżi finanzjarja tal-2007-2008 biddlet b'mod fundamentali l-mudell tripartitiku minħabba li d-deterjorament fil-finanzi pubbliċi fisser li min iħaddem u l-impjegati kellhom jerfgħu aktar mill-piż finanzjarju tad-djalogu soċjali. Barra minn hekk, it-trejdjunjins u l-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem ma qablux dwar il-kawżi tal-kriżi u riedu jimplimentaw soluzzjonijiet differenti. Min iħaddem riedu jsaħħu l-kompetittività billi jnaqqsu l-ispejjeż, filwaqt li t-trejdjunjins riedu jsaħħu d-domanda ekonomika. Il-kriżi finanzjarja wasslet għall-falliment tad-djalogu tripartitiku fl-2010. Fl-2015, wara li ffirma ftehim bilaterali mar-rappreżentanti ta' min iħaddem u ieħor mal-unions, il-gvern tal-Lussemburgu ħeġġeġ lill-imsieħba soċjali biex jerġgħu lura għat-tradizzjoni preċedenti tal-pajjiż ta' konsultazzjoni tripartitika. Fl-2019, pereżempju, l-unjins taw raġunijiet għaliex riedu jkomplu d-djalogu, b'mod partikolari fis-settur tal-azzar, u riedu jerġgħu jibdew in-negozjati. Tkomplija diffiċli wasslet għal ftehim fil-prinċipju f'laqgħa tripartitika f'Diċembru 2020. Il-Kunsill Ekonomiku u Soċjali (Conseil économique et social) għandu rwol fil-kooperazzjoni u l-konsultazzjoni flimkien mal-Kumitat Ekonomiku (Comité de conjoncture). Il-gvern jikkonsulta lill-kumitat dwar proġetti mmirati lejn il-bidla fil-leġiżlazzjoni jew ir-regolamenti li jaffettwaw setturi differenti jew l-ekonomija nazzjonali kollha. Il-gvern jista' wkoll jikkonsulta lill-kumitat dwar kwistjonijiet speċifiċi biex jikseb il-parir tiegħu. Il-kumitat jikkoordina wkoll l-involviment tal-imsieħba soċjali fil-proċess ta' konsultazzjoni tas-Semestru Ewropew. Korpi tripartitiċi oħra huma l-Kumitat Permanenti tax-Xogħol u l-Impjiegi (Comité permanent du travail et de l'emploi), il-Kumitat tax-Xogħol tan-Nisa (Comité du travail féminin) u l-Osservatorju tar-Relazzjonijiet Industrijali u l-Impjiegi (Observatoire des relations professionelles et de l'emploi), li kollha huma parti mill-Ministeru tax-Xogħol.

Korpi tripartitiċi u bipartitiċi ewlenin

NameTypeLevelIssues covered
Tripartite Co-ordination Committee (Comité de coordination tripartite)TripartiteNationalObtains consensus on economic and social issues
Permanent Committee  of Labour and Employment (Comité Permanent du Travail et de l’Emploi, CPTE)TripartiteNationalEmployment, working conditions, health and safety
Economic and Social Council (Conseil Economique et Social, CES)TripartiteNationalConsulted and provides advice on any legislative or regulatory action relating to professional sectors and the entire national economy
Economic Committee (Comité de conjoncture)TripartiteNationalMonitors the situation of companies forced to resort to short-time working arrangements and proposes, if needed, compensatory payments to companies resorting to short-time work

Il-mezz ewlieni għar-rappreżentanza tal-impjegati fil-livell tal-post tax-xogħol huwa d-delegazzjoni tal-persunal (délégation du personnel), li hija eletta direttament mill-impjegati kollha f'kumpaniji b'aktar minn 15-il impjegat (Kodiċi tax-Xogħol, Artikolu L. 414-4).

Il-liġi tat-23 ta' Lulju 2015 dwar ir-riforma tad-djalogu soċjali fi ħdan il-kumpaniji, li ġiet adottata fl-istess xahar, biddlet ir-regolament tar-rappreżentanza tal-impjegati. Fl-2019, id-delegazzjoni tal-persunal saret l-uniku korp li jirrappreżenta l-interessi tal-impjegati u ngħatat is-setgħat li l-kumitati konġunti kellhom qabel, b'mod partikolari fir-rigward tal-kodeterminazzjoni ladarba nqabeż il-limitu ta' 150 impjegat. Ir-rappreżentanti tal-impjegati jiġu eletti għal ħames snin. In-numru ta' rappreżentanti tal-impjegati jiddependi fuq in-numru ta' impjegati fil-kumpanija (il-Kodiċi tax-Xogħol, l-Artikolu L. 412-1).

Id-delegazzjoni tal-persunal qiegħda hemm biex "tissalvagwardja u tiddefendi l-interessi" tal-impjegati. Jagħmel kull sforz biex jipprevjeni u jtaffi kwalunkwe kunflitt individwali jew kollettiv li jista' jinqala' bejn min iħaddem u l-forza tax-xogħol. Id-delegazzjoni tal-persunal tista', fin-nuqqas ta' kwalunkwe riżoluzzjoni ta' kunflitt, tirreferi lill-ITM kwalunkwe ilment jew osservazzjoni relatata mal-applikazzjoni ta' dispożizzjonijiet legali, regolatorji, amministrattivi jew kuntrattwali (bħal dawk stabbiliti fi ftehim kollettiv) li jaffettwaw il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-protezzjoni tal-impjegati fuq il-post tax-xogħol tagħhom. L-Artikolu L. 414-4 tal-Kodiċi tax-Xogħol jelenka s-suġġetti li għandhom jiġu ppreżentati lid-delegazzjonijiet tal-persunal għall-informazzjoni u/jew il-konsultazzjoni u jipprovdi għal xi rekwiżiti formali.

Skont il-Kodiċi tax-Xogħol, il-maniġment huwa obbligat li jinforma lid-delegazzjoni tal-persunal (u d-delegat tal-ugwaljanza) dwar l-istruttura u s-sitwazzjoni tal-impriża (jew l-istabbiliment), u l-previżjonijiet tal-bidliet fl-attivitajiet tagħha. Din l-informazzjoni għandha tiġi pprovduta waqt laqgħat mal-maniġment tal-istabbiliment (ara l-Kodiċi tax-Xogħol, l-Artikolu L. 414-4).

Ir-rappreżentanti tal-impjegati jiġu eletti kull ħames snin – permezz ta' elezzjonijiet soċjali (élections sociales) – mill-impjegati kollha fuq il-post tax-xogħol. Jistgħu jiġu nnominati minn unjins jew minn mill-inqas 5% tal-impjegati kollha. L-aħħar elezzjonijiet saru f'Marzu 2024.

Il-leġiżlazzjoni tistabbilixxi numru minimu ta' laqgħat għad-delegazzjoni tal-persunal (sitta fis-sena).

Il-liġi tat-23 ta' Lulju 2015 tagħmel lid-delegazzjoni l-uniku korp li jirrappreżenta l-interessi tal-impjegati, u jwettaq funzjonijiet bħall-preżentazzjoni ta' ilmenti jew suġġerimenti lill-kumpaniji dwar kwistjonijiet bħas-sigurtà fuq il-post tax-xogħol, ix-xogħol part-time, il-fastidju u t-taħriġ. Id-daqs tad-delegazzjoni jiddependi fuq in-numru ta' impjegati fil-kumpanija, li jvarja minn membru wieħed għal kumpaniji b'15-25 impjegat għal 25 membru għal kumpaniji b'bejn 5,101 u 5,500 impjegat.

Id-delegati tal-persunal jibbenefikaw minn aktar leave imħallas u aktar ħin għat-taħriġ biex iwettqu dmirijiethom. F'kumpaniji b'mill-inqas 250 impjegat, xi delegati (délégués libérés) huma eżentati kompletament mix-xogħol biex iwettqu d-dmirijiet tagħhom ta' rappreżentanza tal-persunal. Min iħaddem jipprovdi lid-delegazzjoni b'informazzjoni dwar il-kumpanija, inklużi l-iżviluppi fl-attivitajiet tagħha, il-prospetti finanzjarji tagħha u l-bidliet previsti fis-sitwazzjoni tal-impjieg tagħha. F'kumpaniji b'mill-inqas 150 impjegat, dan iseħħ jew darba fix-xahar jew fuq talba tad-delega; f'kumpaniji iżgħar, dan jiġri mill-inqas kull sena. Id-delegazzjonijiet tal-persunal għandhom id-drittijiet ta' kodeċiżjoni tal-kumitati konġunti preċedenti; għandhom ukoll drittijiet ta' kodeċiżjoni dwar kwistjonijiet ta' taħriġ vokazzjonali (il-Kodiċi tax-Xogħol, l-Artikolu L. 414-2). Id-delegazzjonijiet tal-persunal f'kumpaniji b'inqas minn 150 impjegat m'għandhom l-ebda dritt ta' kodeċiżjoni dwar dawn is-suġġetti, iżda huma infurmati u kkonsultati, u m'għandhomx għalfejn jaqblu ma' min iħaddem.

Barra minn hekk, f'kumpaniji b'mill-inqas 51 impjegat (minflok 150 impjegat, kif kien il-każ qabel ir-riforma), id-delegati tal-persunal għandhom aktar opportunitajiet biex ifittxu l-parir ta' konsulenti esterni jew ikollhom esperti biex jassistuhom fi kwistjonijiet tekniċi. Min iħaddem iħallas it-tariffi tal-esperti. Innovazzjoni oħra hija d-dritt li tintuża l-medjazzjoni f'każ ta' tilwim dwar l-applikazzjoni tal-Kodiċi tax-Xogħol fir-rigward tad-delegazzjonijiet tal-persunal.

Flag of the European UnionThis website is an official website of the European Union.
How do I know?
European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions
The tripartite EU agency providing knowledge to assist in the development of better social, employment and work-related policies