Il-profil tal-pajjiż tal-ħajja tax-xogħol għal Malta
Dan il-profil jiddeskrivi l-karatteristiċi ewlenin tal-ħajja tax-xogħol f'Malta. Għandha l-għan li tipprovdi l-informazzjoni ta' sfond rilevanti dwar l-istrutturi, l-istituzzjonijiet, l-atturi u r-regolamenti rilevanti dwar il-ħajja tax-xogħol.
Dan jinkludi indikaturi, dejta u sistemi regolatorji dwar l-aspetti li ġejjin: l-atturi u l-istituzzjonijiet, ir-relazzjonijiet kollettivi u individwali tal-impjieg, is-saħħa u l-benesseri, il-paga, il-ħin tax-xogħol, il-ħiliet u t-taħriġ, u l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol. Il-profili jiġu aġġornati b'mod sistematiku kull sentejn.
It-tħassib ċentrali tar-relazzjonijiet tax-xogħol huwa l-governanza kollettiva tax-xogħol u l-impjiegi. Din it-taqsima tħares lejn in-negozjar kollettiv f'Malta.
In-negozjar kollettiv f'Malta huwa deċentralizzat u jsir prinċipalment fil-livell ta' negozjar ta' min iħaddem waħdu. L-impjegati volontarjament jissieħbu fi trejdjunjin, u l-unjin tikseb id-dritt li tinnegozja f'isem il-ħaddiema ladarba tilħaq is-sħubija ta' 50% + 1 tal-impjegati li jaħdmu f'kumpanija jew f'kategorija partikolari ta' impjieg fi ħdan il-kumpanija. L-unjin tinforma lill-maniġment tal-kumpanija u lid-direttur tad-DIER bl-intenzjoni tagħha li tibda negozjar kollettiv fi ħdan dik il-kumpanija. Minbarra n-negozjati kollettivi, l-Avviż Legali tal-2006 – Regolamenti dwar l-Impjegati (Informazzjoni u Konsultazzjoni) – li jittrasponi d-Direttiva 2002/14/KE, jistabbilixxi li l-union għandha d-dritt legali li tiġi kkonsultata u infurmata dwar il-kwistjonijiet kollha relatati mar-relazzjonijiet tal-impjieg. Ta' min jinnota li kien hemm każijiet fejn kategoriji partikolari ta' impjegati jitolbu rikonoxximent separat minn dak ta' ħaddiema oħra fi ħdan l-istess organizzazzjoni. Il-ftehimiet kollettivi huma legalment vinkolanti.
Id-dejta uffiċjali li tirreferi għan-negozjar kollettiv f'Malta mhijiex disponibbli. Iċ-ċifra meħuda mill-Istħarriġ dwar l-Istruttura tal-Qligħ tirrifletti d-densità tat-trejdjunjins f'Malta, li normalment hija stmata li hija ta' madwar 50%.
Kopertura tan-negozjar kollettiv tal-pagi tal-impjegati
| Level | % (year) | Source |
| All levels | 50.1 (2016) | OECD and AIAS, 2021 |
| All levels | 34.4 (2013) | European Company Survey 2013 |
| All levels | 10 (2019) | European Company Survey 2019 |
| All levels | 50 (2010) | Structure of Earnings Survey 2010 |
| All levels | 46 (2014) | Structure of Earnings Survey 2014 |
| All levels | 46 (2018) | Structure of Earnings Survey 2018 |
Sorsi: Eurofound, Stħarriġ dwar il-Kumpaniji Ewropej 2013/2019 (inklużi kumpaniji tas-settur privat bi stabbilimenti b'aktar minn 10 impjegati (kodiċijiet tan-Nomenklatura tal-Attivitajiet Ekonomiċi B–S), bi tweġibiet multipli possibbli); Eurostat [earn_ses10_01], [earn_ses14_01], [earn_ses18_01] (inklużi kumpaniji b'aktar minn 10 impjegati (kodiċijiet tan-Nomenklatura tal-Attivitajiet Ekonomiċi B–S, eskluż O), bi tweġiba waħda għal kull unità lokali); OECD u AIAS (2021).
Stħarriġ li sar fl-aħħar kwart tal-2014 mill-NFTU jindika li 55.8% tal-impjegati kollha għandhom ftehim kollettiv fuq il-post tax-xogħol tagħhom. Dan l-istħarriġ kien ibbażat fuq kampjun ta' 781 impjegat li jirrappreżentaw l-impjegati kollha f'Malta. Iċ-ċifra teskludi l-impjegati li mhumiex ċerti dwar jekk għandhomx ftehim kollettiv fil-post tax-xogħol tagħhom jew le. L-NFTU hija magħmula minn 22 trejdjunjins (NFTU, 2015).
Il-ftehim kollettiv għall-impjegati tas-servizz pubbliku jista' jitqies bħala l-uniku ftehim fil-livell settorjali. Il-Ftehim Kollettiv għall-Impjegati tas-Servizz Pubbliku (2017–2024) ikopri madwar 30,000 impjegat (Malta Independent, 2017). In-negozjar kollettiv f'Malta jsir prinċipalment fil-livell tal-kumpanija. In-negozjar kollettiv fil-livell tal-kumpanija jinkludi entitajiet li fihom l-istat huwa l-azzjonist maġġoritarju, korpi indipendenti statutorji, u s-settur privat. Fl-2023, 218,000 kienu impjegati fis-settur privat, filwaqt li 51,000 kienu impjegati fis-settur pubbliku (NSO, 2023b). Skont rapport maħruġ mill-Bank Ċentrali ta' Malta (2014), madwar 23% tal-ħaddiema fis-settur privat kienu koperti minn ftehim kollettiv fl-2013.
Livelli ta 'negozjar kollettiv, 2022
| National level (intersectoral) | Sectoral level | Company level | ||||
| Wages | Working time | Wages | Working time | Wages | Working time | |
| Principal or dominant level | X | X | ||||
| Important but not dominant level | X | X | ||||
| Existing level | ||||||
Artikulazzjoni
L-artikolazzjoni ma tapplikax għal Malta.
Filwaqt li l-ftehimiet kollettivi jseħħu matul is-sena, wieħed ġeneralment jista' jinnota l-konklużjoni ta' għadd ta' ftehimiet kollettivi, l-aktar li jikkonċernaw is-settur pubbliku, matul il-ġimgħat immedjatament qabel l-elezzjonijiet politiċi.
Il-koordinazzjoni tan-negozjar kollettiv bejn is-setturi hija limitata għal dik iffaċilitata mill-gvern, permezz tal-leġiżlazzjoni eżistenti, fi ħdan bordijiet tripartitiċi. Pereżempju, fl-1990 intlaħaq Ftehim dwar il-Politika dwar id-Dħul bejn l-imsieħba soċjali fi ħdan il-Kunsill tripartitiku Malti għall-Iżvilupp Ekonomiku u Soċjali, li fih ġie stabbilit il-mekkaniżmu tal-aġġustament annwali tal-għoli tal-ħajja bbażat fuq l-Indiċi tal-Prezzijiet bl-Imnut. Ir-rata annwali ta' aġġustament tal-għoli tal-ħajja hija obbligatorja. Ir-rata bażika tal-pagi kollha madwar l-ekonomija għandha tiġi miżjuda b'din iż-żieda kull sena.
L-Unità tan-Negozjar Kollettiv tal-Amministrazzjoni Pubblika hija espliċitament responsabbli għall-koordinazzjoni tal-bidliet fil-pagi fis-settur pubbliku.
M'hemm l-ebda mekkaniżmu ta' estensjoni relatat mal-ftehimiet kollettivi fis-sistema Maltija.
Id-deroga mhijiex possibbli. Ir-rispett għall-ftehimiet kollettivi huwa mmonitorjat mit-trejdjunjins u d-DIER rilevanti, u d-derogi jistgħu jiġu kkontestati permezz tat-Tribunal Industrijali u l-qrati.
Il-ftehim kollettiv eżistenti jibqa' validu sakemm jiġi sostitwit ladarba jiġi ffirmat wieħed ġdid.
M'hemm l-ebda obbligu li tinżamm paċi industrijali matul il-validità ta' ftehim kollettiv. Il-ftehimiet kollettivi normalment jinkludu klawżoli li fihom il-proċedura li għandha tiġi segwita sabiex tissolva tilwima industrijali.
Il-Ftehim Kollettiv għall-Impjegati tas-Servizz Pubbliku 2017–2024 jinkludi struttura mtejba ta' allowances għall-kwalifiki. L-amministrazzjoni pubblika tenfasizza t-titjib tal-kwalifiki u l-ħiliet tal-impjegati tagħha, tant li waqqfet l-Istitut għas-Servizzi Pubbliċi b'kollaborazzjoni mal-Università ta' Malta u l-Kulleġġ Malti tal-Arti, Xjenza u Teknoloġija. Dan il-ftehim kollettiv jipprovdi wkoll miżura ġdida għall-impjegati li jagħżlu li jaħdmu wara li jilħqu l-età tal-irtirar tagħhom. Dawn l-impjegati issa jistgħu jieħdu l-leave ta' qabel l-irtirar tagħhom ladarba jirtiraw mis-servizz.
Miżura ġdida ġiet inkluża fl-aħħar ftehimiet kollettivi li jappartjenu għal kumpaniji li joperaw fis-settur bankarju. Dan kien jinvolvi t-tneħħija tal-istruttura tradizzjonali tal-gradi favur sistema "bbażata fuq il-pożizzjoni" li tiddependi fuq eżerċizzju ta' evalwazzjoni tal-impjiegi. Dawn il-ftehimiet kollettivi jinkludu wkoll għadd ta' miżuri favur il-familja, skemi ta' qsim tal-profitti, skemi ta' self għad-djar u għotjiet għall-istudju.
Il-ftehim għall-għalliema fl-iskejjel tal-istat iffirmat fl-2017 jinkludi l-ħolqien ta 'fond ta' riżorsi tax-xogħol. L-għalliema għandhom jingħataw sa 360 siegħa ta' taħriġ biex jgħinuhom jiksbu progressjoni aktar mgħaġġla fil-karriera. Qed tiġi indirizzata wkoll bidla fis-sillabi, sabiex l-għalliema jingħataw aktar awtonomija u libertà waqt il-lezzjonijiet tagħhom.
