Atturi u istituzzjonijiet fil-Pajjiżi l-Baxxi

Sal-1980, il-gvern kellu rwol ewlieni fis-sistema tar-relazzjonijiet industrijali Olandiżi, speċjalment fir-rigward tal-iffissar tal-pagi. L-istampa nbidlet minn dak iż-żmien 'l hawn, u fl-2018 l-imsieħba soċjali indikaw li l-Ministru għall-Affarijiet Soċjali u l-Impjiegi kien qed jagħmel sforzi speċjali biex jinkludihom.

Il-gvern tal-Pajjiżi l-Baxxi għandu sistema relattivament żviluppata tajjeb għall-konsultazzjoni mal-imsieħba soċjali. Il-konsultazzjonijiet isiru regolarment fis-SER. Il-kabinetti suċċessivi ta' spiss stabbilixxew patti soċjali, normalment permezz tal-STVDA bipartitika.

Barra minn hekk, il-Pajjiżi l-Baxxi għandhom approċċ żviluppat ħafna għad-djalogu soċjali settorjali. Bħala kwistjoni ta' kultura nazzjonali, it-trejdjunjins settorjali u l-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem jingħaqdu flimkien biex jistabbilixxu ftehimiet kollettivi tax-xogħol biex jirregolaw u jistabbilixxu regoli dwar il-ħajja tax-xogħol għas-setturi kkonċernati. Dawn il-ftehimiet jibnu fuq il-liġijiet nazzjonali dwar il-kundizzjonijiet tax-xogħol iżda jikkunsidraw ukoll ir-realtajiet ekonomiċi ta' setturi partikolari meta jikkunsidraw kwistjonijiet ta' politika soċjali settorjali.

L-atturi ewlenin huma l-Ministeru tal-Affarijiet Soċjali u l-Impjiegi; l-Awtorità tax-Xogħol tal-Pajjiżi l-Baxxi (Nederlandse Arbeidsinspectie) (li qabel kienet l-Ispettorat SZW), li hija responsabbli wkoll għall-monitoraġġ tas-saħħa u s-sigurtà; is-SER; u l-aġenzija tas-sigurtà soċjali (l-Aġenzija tal-Assigurazzjoni tal-Impjegati (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, UWV)), li hija responsabbli għall-benefiċċji u l-integrazzjoni mill-ġdid tal-ħaddiema qiegħda u b'diżabilità. Barra minn hekk, il-Ministeru tal-Affarijiet Ekonomiċi u l-Politika dwar il-Klima (Ministerie van Economische Zaken en Klimaat) huwa attur ewlieni fil-politika tal-ħajja tax-xogħol, peress li huwa involut fit-tfassil tal-politika għal setturi speċifiċi. Ir-realtajiet settorjali għandhom jiġu inklużi wkoll fit-tfassil tal-politika, u għalhekk il-Ministeru tal-Affarijiet Soċjali u l-Impjiegi jipparteċipa wkoll f'laqgħat tripartitiċi regolari mal-imsieħba soċjali.

Il-Ministeru tal-Affarijiet Soċjali u l-Impjiegi huwa responsabbli għall-biċċa l-kbira tal-leġiżlazzjoni relatata max-xogħol, il-monitoraġġ tal-ftehimiet kollettivi, id-djalogu soċjali u l-attivitajiet ta' spezzjoni relatati max-xogħol, inkluża l-ispezzjoni tal-kundizzjonijiet tax-xogħol.

L-ispezzjoni attwali titwettaq mill-Awtorità tax-Xogħol tal-Pajjiżi l-Baxxi, li tkopri mhux biss il-kundizzjonijiet tax-xogħol iżda wkoll il-frodi soċjali, il-pagi minimi u x-xogħol illegali.

M'hemm l-ebda qorti tax-xogħol speċifika, u l-kunflitti jiġu solvuti permezz tas-sistema ġudizzjarja ġenerali. M'hemm l-ebda bord speċifiku ta' medjazzjoni għal kwistjonijiet relatati max-xogħol, b'eċċezzjoni waħda: il-"kumitati tal-kumpaniji" (bedrijfscommissies) jistgħu jimmedjaw f'kunflitti bejn min iħaddem u l-kunsilli tax-xogħol, fuq bażi volontarja.

Mill-1945 'l hawn, ir-rappreżentanza tal-imsieħba soċjali fil-livell nazzjonali kienet stabbli ħafna, bi tliet federazzjonijiet ta' unjins u tliet federazzjonijiet ta' min iħaddem li huma membri tas-SER tripartitiku u tal-STVDA bipartitika. Il-bażi legali tar-rappreżentanza tagħhom (rappreżentanza aktar ġenerali) hija limitata għal digriet tal-1980 dwar is-sħubija fis-SER. Dan id-digriet jistabbilixxi biss regoli wiesgħa ħafna dwar ir-rappreżentanza. Hemm ftit kunflitti legali dwar il-kwistjoni tar-rappreżentanza. Madankollu, it-tnaqqis fid-densità tat-trejdjunjins irriżulta f'dibattiti dwar ir-rwol tal-unjins fis-sistema ta' negozjar kollettiv (inkluża l-kwistjoni tal-estensjoni tal-ftehimiet kollettivi), u dwar ir-rappreżentanza u l-istatus tas-SER (u sa ċertu punt l-STVDA). Dan jimmina l-leġittimità u r-rappreżentanza tal-ftehimiet kollettivi tax-xogħol li jiġu konklużi. Dan qanqal ukoll xejra żgħira iżda dejjem tikber ta' trejdjunjins żgħar li joħorġu biex jirrappreżentaw ħaddiema iżgħar, professjonisti u ħaddiema li jaħdmu għal rashom waħedhom, part-time u freelance.

Dwar ir-rappreżentanza tat-trejdjunjins

Fil-Pajjiżi l-Baxxi, m'hemm l-ebda restrizzjoni fuq is-sħubija f'unjins fil-leġiżlazzjoni. Id-densità tal-Unjoni qed tonqos gradwalment, u kienet ftit taħt it-13% fl-2021, 'l isfel minn madwar 40% 30 sena ilu. It-tnaqqis mill-2011 sal-2021 kien stabbli iżda bil-mod.

Ix-xenarju kien xi ftit jew wisq stabbli f'dawn l-aħħar għexieren ta' snin, minbarra t-twaqqif fl-2017 ta' trejdjunjin ġdida fis-settur tal-edukazzjoni primarja, PO f'Actie. Din it-trejdjunjin bdiet bħala grupp ta' Facebook u fi żmien qasir ġiet appoġġjata minn 45,000 għalliem. Kien hemm każijiet oħra ta' trejdjunjins ġodda li stabbilixxew ruħhom biex ikopru ħaddiema li tradizzjonalment ma kinux meqjusa li jistgħu jkunu parti minn trejdjunjin. It-Trade Union Alternattiva (Alternative voor Vakbond, AVV), pereżempju, mhijiex meqjusa bħala union tradizzjonali, peress li tirrappreżenta wkoll lill-intraprendituri.

Karatteristika importanti tas-sistema ta' negozjar kollettiv Olandiż hija l-fatt li l-kopertura tan-negozjar kollettiv hija ħafna ogħla (madwar 73%) mid-densità tat-trejdjunjins (taħt il-15%). Ir-raġuni ewlenija mhijiex daqstant l-estensjoni tal-ftehimiet kollettivi (dan iżid biss seba' punti perċentwali għall-kopertura tan-negozjar kollettiv), iżda d-dmir ta' min iħaddem li huwa parti għal ftehim kollettiv li jittratta lill-impjegati organizzati u dawk mhux organizzati b'mod ugwali. Dan joħloq il-problema magħrufa tal-'free-rider' għall-unions: l-impjegati mhux organizzati jaħsdu l-istess benefiċċji tal-attivitajiet tal-unjins bħall-impjegati organizzati.

Problema waħda għall-unions hija ż-żieda fl-età medja tal-membri tagħhom. L-età medja qed tiżdied gradwalment, u fuq medda twila ta' żmien dan se jwassal għal densità aktar baxxa (jiġifieri hekk kif l-anzjani impjegati jirtiraw). Barra minn hekk, iż-żieda fil-forza tax-xogħol flessibbli – normalment grupp b'rata baxxa ta' sħubija fi trejdjunjins – toħloq theddida għal-leġittimità u r-rappreżentanza tal-ftehimiet kollettivi tax-xogħol milħuqa.

Unjins ġodda bħall-PO f'Actie u l-AVV juru li s-sħubija fit-trejdjunjins tista' tingħata spinta bl-implimentazzjoni ta' approċċ aktar miftuħ u inklużiv għas-sħubija u billi jkun hemm komunikazzjoni diretta mal-membri biex jiddeterminaw il-ħtiġijiet tagħhom, inkluż permezz tal-użu tal-midja soċjali.

Sħubija fi trejdjunjins u densità tat-trejdjunjins, 2011–2021

Noti: * Proporzjon ta' impjegati li huma membri ta' trejdjunjin. ** Dejta preliminari. *** Id-dejta preċedenti ma kinitx korretta skont is-sors tagħna. Din ir-ringiela tipprovdi d-dejta t-tajba. Is-sħubija ta' l-impjegati fi trejdjunjins ġiet derivata għat-total tas-sħubija f'unjins u aġġustata, jekk meħtieġ, għall-membri tat-trejdjunjins barra mill-forza tax-xogħol attiva, dipendenti u impjegata (jiġifieri ħaddiema rtirati, ħaddiema li jaħdmu għal rashom, studenti, persuni qiegħda). n. a., mhux disponibbli.

Sorsi: CBS StatLine, 2021; CBS StatLine, 2022a; OECD u AIAS, 2021.

Il-konfederazzjonijiet u l-federazzjonijiet ewlenin tat-trejdjunjins

Hemm tliet trejdjunjins transsettorjali nazzjonali ewlenin li jinnegozjaw u jikkonsultaw dwar politika relatata mal-impjiegi u s-suq tax-xogħol. Dawn huma l-Konfederazzjoni tat-Trejdjunjins tal-Pajjiżi l-Baxxi (Federatie Nederlandse Vakbeweging, FNV), il-Federazzjoni Nazzjonali tat-Trejdjunjins Kristjani (Christelijk Nationaal Vakverbond, CNV) u l-Federazzjoni tat-Trejdjunjins għall-Professjonisti (Vakcentrale voor professionals, VCP). Dawn huma l-akbar trejdjunjins fl-Olanda, u jinnegozjaw mal-gvern permezz tas-SER u l-STVDA. L-iżvilupp ewlieni f'dawn l-aħħar snin kien il-proċess ta' ristrutturar intern tal-akbar federazzjoni, l-FNV. L-istruttura preżenti hija federazzjoni waħda, maqsuma fi 28 fergħa. Is-CNV hija magħmula wkoll minn serje ta' fergħat settorjali. Barra minn hekk, xi trejdjunjins (l-Assoċjazzjoni Olandiża għall-Anzjani (Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen_._ ANBO), il-General Independent Union (De Unie) u l-Federazzjoni tat-Trejdjunjins Indipendenti (Unie van Onafhankelijke Vakorganisaties, UOV)) ingħaqdu mal-VCP.

Ma kien hemm l-ebda tibdil kbir fit-trejdjunjins ewlenin fil-Pajjiżi l-Baxxi. Madankollu, hemm xejra ta' deunionizzazzjoni, kif inhu l-każ f'pajjiżi Ewropej oħra. Dan jidher li wassal għal xejra żgħira iżda viżibbli fejn qed jidhru unions ġodda li jattiraw membri aktar żgħażagħ u diversi, bħal AVV u De Unie, li s-sħubija tagħhom tinkludi intraprendituri, ħaddiema flessibbli u ħaddiema part-time.

Il-konfederazzjonijiet u l-federazzjonijiet ewlenin tat-trejdjunjins

Nota: * Dejta preliminari.

Sors: CBS StatLine, 2021.

Dwar ir-rappreżentanza ta' min iħaddem

Kull min iħaddem, jew organizzazzjoni tal-fergħa, tista' ssir membru ta' organizzazzjoni ta' min iħaddem. M'hemm l-ebda dritt jew obbligu speċifiku li joħorġu mil-leġiżlazzjoni. Naturalment, jista' jkun hemm xi drittijiet u obbligi li joħorġu mill-artikoli ta' assoċjazzjoni tal-organizzazzjoni ta' min iħaddem, li jistabbilixxu d-drittijiet u l-obbligi għall-membri.

Ma kien hemm l-ebda żvilupp importanti min-naħa ta' min iħaddem f'dawn l-aħħar snin.

Għall-kuntrarju tal-unjins, l-Istatistika tal-Pajjiżi l-Baxxi ma tippubblikax ċifri dwar id-densità tal-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem. Madankollu, huwa stmat li huwa 80-90%, li ma nbidilx b'mod sinifikanti mill-2012 'l hawn. Barra minn hekk, ma jidhirx li kien hemm analiżi awtonoma tas-sħubija f'organizzazzjonijiet ta' min iħaddem f'dawn l-aħħar snin.

Sħubija u densità ta' organizzazzjonijiet ta' min iħaddem, 2012–2020 (%)

Noti: * Perċentwal ta' impjegati li jaħdmu fi stabbiliment li huwa membru ta' kwalunkwe organizzazzjoni ta' min iħaddem li hija involuta fin-negozjar kollettiv.

L-organizzazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem

L-organizzazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem huma l-Konfederazzjoni tal-Industrija u l-Impjegaturi tal-Pajjiżi l-Baxxi (Vereniging Nederlandse Ondernemers-Nederlands Christelijk Werkgeversverbond, VNO-NCW), l-Assoċjazzjoni Rjali MKB-Nederland (Koninklijke Vereniging MKB-Nederland, MKB-Nederland) (li tirrappreżenta l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju) u l-Assoċjazzjoni Agrikola u Ortikulturali tal-Pajjiżi l-Baxxi (Land en Tuinbouworganisatie Nederland, LTO Nederland) (li tirrappreżenta lil min iħaddem fis-settur agrikolu). Dawn it-tliet federazzjonijiet huma wkoll dawk rappreżentati fis-SER tripartitiku u l-STVDA bipartitika. Il-VNO-NCW u l-MKB-Nederland jikkollaboraw, u ħafna drabi jaħdmu flimkien bħala organizzazzjoni waħda.

L-organizzazzjonijiet u l-konfederazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem

Sorsi: VNO-NCW, 2021; MKB-Nederland, 2021; LTO Nederland, 2021,

L-aktar korp tripartitiku importanti huwa s-SER, li jikkonsisti minn terz tar-rappreżentanti tal-impjegati (mit-tliet konfederazzjonijiet ewlenin tat-trejdjunjins), terz tar-rappreżentanti ta' min iħaddem (mit-tliet konfederazzjonijiet ewlenin ta' min iħaddem) u terz tal-membri indipendenti, maħtura mill-gvern. Is-SER huwa l-korp konsultattiv ewlieni għall-gvern dwar il-kwistjonijiet soċjoekonomiċi ewlenin kollha. Il-konsultazzjonijiet jieħdu l-forma ta' talbiet għal parir mill-gvern. Il-konsultazzjonijiet tas-SER huma unanimi, u jirriflettu l-kunsens min-naħa tal-imsieħba soċjali. Diversi riżultati tal-konsultazzjonijiet iffurmaw il-bażi tal-leġiżlazzjoni tax-xogħol. Eżempji importanti huma l-konsultazzjonijiet dwar il-flessigurtà (1996) u l-ħin tax-xogħol (2007). Fl-2017, in-negozjati bejn l-imsieħba soċjali fuq diversi livelli waqfu fuq tliet kwistjonijiet: it-tnaqqis tad-distakk bejn id-drittijiet tal-ħaddiema permanenti u flessibbli (b'mod partikolari, id-drittijiet ta' tkeċċija), ir-riforma tas-sistema tal-pensjonijiet u l-bidla fis-sistema għall-ħlas tal-pagi tal-impjegati fit-tieni sena tal-mard (kollettiv jew individwali, skont min iħaddem). Għandu jissemma wkoll l-STVDA bipartitika, li għandha numru ugwali ta' membri mill-federazzjonijiet ewlenin tal-imsieħba soċjali. F'diversi okkażjonijiet, l-STVDA u l-gvern innegozjaw 'patti soċjali', li jistgħu jiffurmaw il-bażi tal-leġiżlazzjoni tax-xogħol. L-aktar eżempju reċenti huwa l-patt soċjali tal-2013, li rriżulta f'leġiżlazzjoni ġdida dwar it-tkeċċijiet u dwar kuntratti flessibbli, li daħlet fis-seħħ fl-1 ta' Lulju 2015. L-STVDA, flimkien mas-SER u l-membri tagħha, kienu involuti wkoll fl-iżvilupp tal-ftehim il-ġdid dwar il-pensjonijiet fl-2019.

Korpi tripartitiċi u bipartitiċi ewlenin

Il-forma ewlenija ta' rappreżentanza tal-impjegati fl-intrapriżi Olandiżi hija l-kunsill tax-xogħol (ondernemingsraad). Dan huwa korp, magħmul biss minn rappreżentanti tal-impjegati, li għandu jitwaqqaf f'intrapriżi b'aktar minn 50 impjegat u għandu drittijiet estensivi ta' informazzjoni u konsultazzjoni u xi setgħat ta' teħid ta' deċiżjonijiet. F'intrapriżi b'bejn 10 u 50 impjegat, delegazzjoni tal-persunal (personeelsvertegenwoordiging) bi drittijiet inqas estensivi ta' informazzjoni u konsultazzjoni tista' tiġi stabbilita b'mod volontarju minn min iħaddem u għandha titwaqqaf fuq talba tal-maġġoranza tal-forza tax-xogħol. Dawn il-korpi jirrappreżentaw lill-ħaddiema f'kumpanija fir-rigward ta' attivitajiet u politiki interni, speċifiċi għall-intrapriża li qed jiġu kkunsidrati mil-livelli ta' tmexxija fi ħdan organizzazzjoni.

F'intrapriżi b'10 sa 50 impjegat, fin-nuqqas ta' xi wieħed mill-korpi, min iħaddem għandu jorganizza laqgħa ta' impjegati darbtejn fis-sena, fejn kull impjegat jista' jesprimi l-opinjoni tiegħu, fejn min iħaddem irid jippreżenta l-kontijiet tal-kumpanija, jipprovdi informazzjoni dwar is-sitwazzjoni ġenerali tal-kumpanija u dwar il-politika dwar l-impjiegi, u jikkonsulta lill-impjegati dwar deċiżjonijiet li jistgħu jwasslu għal telf ta' impjiegi jew għal bidla kbira fix-xogħol ta' mill-inqas kwart tal-forza tax-xogħol.

Il-preżenza tat-trejdjunjins fil-livell tal-post tax-xogħol hija relattivament rari u teżisti prinċipalment f'setturi li tradizzjonalment għandhom unionizzazzjoni qawwija (bħas-settur tal-metall u s-settur tal-portijiet). Ir-rappreżentanti tal-ħaddiema fi ħdan intrapriża normalment ma jinvolvux ruħhom fi djalogu soċjali jew negozjati kollettivi tax-xogħol, għalkemm naturalment hemm eċċezzjonijiet fis-setturi kollha.

Ir-regolamentazzjoni, il-kompożizzjoni u l-kompetenzi tal-korpi

Nota: n.a., mhux disponibbli.

Sors: Il-Liġi dwar il-Kunsilli tal-Ħaddiema.