Il-profil tal-pajjiż tal-ħajja tax-xogħol għas-Slovenja
Dan il-profil jiddeskrivi l-karatteristiċi ewlenin tal-ħajja tax-xogħol fis-Slovenja. Għandha l-għan li tipprovdi l-informazzjoni ta' sfond rilevanti dwar l-istrutturi, l-istituzzjonijiet u r-regolamenti rilevanti dwar il-ħajja tax-xogħol.
Dan jinkludi indikaturi, dejta u sistemi regolatorji dwar l-aspetti li ġejjin: l-atturi u l-istituzzjonijiet, ir-relazzjonijiet kollettivi u individwali tal-impjieg, is-saħħa u l-benesseri, il-paga, il-ħin tax-xogħol, il-ħiliet u t-taħriġ, u l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol. Il-profili jiġu aġġornati b'mod sistematiku kull sentejn.
M'hemm l-ebda dejta nazzjonali (uffiċjali jew mhux uffiċjali) dwar l-istrajks fis-Slovenja. Ir-raġunijiet ewlenin għall-azzjoni kollettiva kienu t-tnaqqis fil-pagi u l-arretrati fil-pagi. Il-mekkaniżmi għas-soluzzjoni tat-tilwim kollettiv huma inklużi fil-ftehimiet kollettivi. Madankollu, m'hemm l-ebda dejta dwar l-użu tagħhom.
Id-dritt għall-istrajk huwa rregolat mill-Att dwar l-Istrajk (Zakon o stavki, Gazzetta Uffiċjali tar-Repubblika tas-Slovenja, Nru 23/1991). Dan l-att jiddefinixxi strajk bħala waqfien organizzat tax-xogħol mill-ħaddiema bl-iskop li jeżerċitaw id-drittijiet u l-interessi ekonomiċi u soċjali li jirriżultaw mix-xogħol. Il-ħaddiema jistgħu liberament jiddeċiedu li jipparteċipaw fi strajk. L-Att dwar l-Istrajk jispeċifika li strajk jista' jiġi organizzat f'kumpanija jew organizzazzjoni oħra, f'parti minn organizzazzjoni, f'fergħa tal-ekonomija jew bħala strajk ġenerali.
Id-dritt għall-istrajk għall-ħaddiema f'organizzazzjonijiet li jwettqu attivitajiet ta' importanza speċjali għad-difiża militari jista' jiġi eżerċitat biss taħt il-kundizzjonijiet li ġejjin: li jiġi pprovdut livell minimu ta' xogħol li jiżgura s-sigurtà tal-persuni u tal-proprjetà jew li jkun kundizzjoni insostitwibbli għall-ħajja u x-xogħol taċ-ċittadini jew għall-funzjonament ta' organizzazzjonijiet oħra; jew biex jiġi żgurat it-twettiq tad-dmirijiet internazzjonali tas-Slovenja.
Il-ħaddiema li jipparteċipaw fi strajk iżommu d-drittijiet bażiċi tagħhom mir-relazzjoni ta' impjieg tagħhom, ħlief id-dritt li jħallsu. Huma jżommu d-drittijiet tagħhom għal pensjoni u assigurazzjoni tad-diżabilità skont ir-regolamenti dwar dawn il-kwistjonijiet. Jista' jingħata kumpens finanzjarju waqt strajk jekk dan ikun previst fi ftehim kollettiv jew dokument legali ġenerali (ara l-Eurofound, 2002).
Żviluppi fl-azzjoni industrijali, 2013–2019
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | Source | |
| Working days lost per 1,000 employees | 14.9 | n.a. | Labour Force Survey 2012 | |||||
| Percentage of establishments experiencing strikes | n.a. | 16% of establishments in the private sector | n.a. | n.a. | n.a. | n.a. | 1% of establishments in industry | European Company Survey 2019 |
Nota: n.a., mhux disponibbli.
Mekkaniżmi kollettivi għas-soluzzjoni tat-tilwim
L-Artikolu 18 tal-Att dwar il-Ftehimiet Kollettivi jistipula li:
It-tilwim kollettiv tax-xogħol jiġi riżolt b'mod paċifiku permezz ta' negozjati, medjazzjoni u arbitraġġ, u skont l-Att dwar il-Qrati tax-Xogħol u Soċjali (Zakon o delovnih in socialnih sodiščih, Gazzetta Uffiċjali tar-Repubblika tas-Slovenja, Nri 2/04 u 61/04) quddiem il-qorti tax-xogħol kompetenti
it-tilwim jiġi riżolt skont din il-liġi jekk ma tkunx ġiet determinata proċedura għas-soluzzjoni tat-tilwim fil-ftehim kollettiv applikabbli
L-Att dwar il-Ftehimiet Kollettivi jiddistingwi bejn il-proċeduri għas-soluzzjoni ta' tilwim ta' interessi permezz ta' medjazzjoni jew arbitraġġ u dawk għas-soluzzjoni paċifika ta' tilwim dwar id-drittijiet.
L-Artikolu 87 (dwar is-soluzzjoni ta' tilwim kollettiv) tal-Ftehim Kollettiv għas-Settur tal-Bejgħ bl-Imnut jistipula li l-partijiet għall-ftehim jaqblu li t-tilwim kollettiv għandu jiġi solvut skont il-proċedura stabbilita mil-liġi dwar il-ftehimiet kollettivi.
Mill-2010 'l hawn, il-mekkaniżmu ta' soluzzjoni tat-tilwim użat b'mod predominanti kien il-medjazzjoni; qabel dakinhar, kien arbitraġġ. Il-mekkaniżmi kollha għas-soluzzjoni kollettiva tat-tilwim huma introdotti b'mod volontarju. Fi studju kwalitattiv minn Stanojević u Kanjuo Mrčela (2014), rappreżentant ta' min iħaddem fl-artiġjanat u l-intraprenditorija rrapporta dwar l-introduzzjoni tal-medjazzjoni bħala strument għar-riżoluzzjoni tal-kunflitti fil-ftehim kollettiv tagħhom.
Mekkaniżmi individwali għas-soluzzjoni tat-tilwim
L-Artikolu 5 tal-Att dwar il-Qrati tax-Xogħol u Soċjali jistipula li l-qorti tax-xogħol hija kompetenti biex tiddeċiedi dwar kwistjonijiet individwali (kif ukoll kollettivi) ta' tilwim industrijali. L-aspetti koperti jinkludu kuntratti ta' impjieg; id-drittijiet, l-obbligi u r-responsabbiltajiet li jirriżultaw mir-relazzjoni ta' impjieg bejn il-ħaddiem u min iħaddem jew is-suċċessuri legali tagħhom; id-drittijiet u l-obbligi li jirriżultaw mir-relazzjonijiet bejn il-ħaddiem u l-impriża utenti; il-proċedura ta' impjieg; id-drittijiet u l-obbligi tal-proprjetà industrijali li jirriżultaw mir-relazzjoni ta' impjieg; ix-xogħol ta' tfal taħt il-15-il sena; ix-xogħol tal-apprendisti, l-istudenti u l-istudenti; boroż ta 'studju; apprendistati volontarji; u kwistjonijiet oħra determinati mil-liġi.
L-użu ta' mekkaniżmi alternattivi għas-soluzzjoni tat-tilwim
M'hemm l-ebda dejta relatata ma' mekkaniżmi alternattivi għas-soluzzjoni tat-tilwim (arbitraġġ u medjazzjoni).
