Profil życia zawodowego w Danii
Profil ten opisuje kluczowe cechy życia zawodowego w Danii. Ma on na celu dostarczenie odpowiednich informacji ogólnych na temat struktur, instytucji, podmiotów i odpowiednich przepisów dotyczących życia zawodowego.
Obejmuje to wskaźniki, dane i systemy regulacyjne dotyczące następujących aspektów: podmioty i instytucje, zbiorowe i indywidualne stosunki pracy, zdrowie i dobrostan, wynagrodzenie, czas pracy, umiejętności i szkolenia oraz równość i niedyskryminacja w pracy. Profile są systematycznie aktualizowane co dwa lata.
"Konflikt praw" ma miejsce, gdy sporna kwestia jest już objęta układem zbiorowym. W przypadku konfliktu praw zasadniczo nie ma prawa do uciekania się do akcji protestacyjnej lub lokautu. Po zawarciu układu zbiorowego duńskie prawo pracy przewiduje obowiązek zachowania spokoju w czasie jego obowiązywania.
Jeśli sprawa dotyczy naruszenia układu zbiorowego, musi zostać skierowana do Sądu Pracy. Jeżeli jednak nie ma zgody co do wykładni umowy, spór musi zostać rozstrzygnięty przez polubowny trybunał pracy (faglige voldgiftsretter). Podstawą prawną rozwiązywania konfliktów są Standardowe Zasady Postępowania w Sporach Zbiorowych z 1910 r. (duński skrót to Normen).
"Konflikt interesów" występuje w okresach i obszarach, w których nie obowiązuje układ zbiorowy. W takich przypadkach akcje protestacyjne – takie jak strajki, lokauty lub blokady – mogą zostać podjęte, pod warunkiem że istnieje rozsądny stopień proporcjonalności między celem, który ma zostać osiągnięty, a środkami użytymi do jego osiągnięcia. Swoboda ta dotyczy zarówno pracowników, jak i pracodawców. W związku z odnowieniem układu zbiorowego może dojść do konfliktu interesów. W takim przypadku ugoda publiczna podejmuje próbę mediacji w celu uniknięcia dalszych konfliktów, takich jak strajk generalny.
Ponadto może dojść do konfliktu interesów między związkami zawodowymi a pracodawcami nieobjętymi układem zbiorowym. W okresie obowiązywania układu zbiorowego konflikt interesów może również wystąpić, jeżeli na przykład nowa technologia w miejscu pracy stworzyła nowe miejsca pracy nieobjęte istniejącym układem zbiorowym. W obu przypadkach związki zawodowe mogą podjąć akcję protestacyjną przeciwko pracodawcy w celu uzyskania układu zbiorowego.
Zbiorowe prawo pracy dotyczy przede wszystkim konfliktów praw. Konflikty interesów mają głównie charakter polityczno-gospodarczy.
Postępy w akcjach protestacyjnych w latach 2012–2021
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | Source | |
| Working days lost per 1,000 employees | 4.1 | 372.1 | 6.8 | 3.7 | 5.8 | 10.5 | 7.5 | 3.1 | 3.1 | 85.6 | Authors’ calculations based on number of lost working days and employees in the Danish labour market (Statistics Denmark, RAS300) |
| Number of strikes | 225 | 197 | 318 | 158 | 144 | 426 | 148 | 150 | 135 | 160 | Statistics Denmark, work stoppages (ABST1) |
| Number of workers involved | 8,589 | 75,319 | 10,616 | 6,054 | 6,997 | 16,953 | 7,267 | 5,895 | 5,285 | 16,830 | Statistics Denmark, work stoppages (ABST1) |
| Number of working days lost | 10,200 | 930,300 | 16,900 | 9,400 | 15,400 | 28,100 | 20,300 | 8,400 | 8,500 | 243,400 | Statistics Denmark, work stoppages (ABST1) |
Mechanizmy rozstrzygania sporów zbiorowych
Duńskie mechanizmy rozstrzygania sporów zbiorowych składają się z szeregu mechanizmów pozasądowego rozstrzygania sporów (różne spotkania między zaangażowanymi stronami i organizacjami) w połączeniu z systemem sądownictwa pracy, na który składają się arbitrażowe trybunały pracy i Duński Sąd Pracy.
Po pierwsze, strony w miejscu pracy, a po drugie, partnerzy społeczni mają obowiązek rozwiązać konflikt, zanim trafi on do sądu. Odbywa się to poprzez spotkania między stronami.
Jeśli sprawa dotyczy naruszenia układu zbiorowego, ostatecznie musi zostać skierowana do Sądu Pracy. Jeżeli jednak nie ma zgody co do wykładni umowy, spór musi zostać rozstrzygnięty przez arbitraż przemysłowy.
Indywidualne mechanizmy rozstrzygania sporów
Głównym mechanizmem rozstrzygania sporów indywidualnych jest sąd cywilny. Jedynie spory zbiorowe są rozpatrywane przez system sądownictwa pracy. W związku z tym, jeśli związek zawodowy skarżącego nie chce zająć się jego sprawą lub jeśli skarżący nie ma związku zawodowego, jedyną możliwością dla tej osoby jest skierowanie sprawy do sądu cywilnego.
Korzystanie z alternatywnych mechanizmów rozwiązywania sporów
W żadnym źródle statystycznym nie ma dostępnych informacji na temat tego, jak często stosuje się alternatywne metody rozwiązywania sporów. Organizacje rynku pracy nie monitorują ich ani nie składają sprawozdań na ich temat wspólnemu organowi lub organowi wyższej instancji. Powszechnie wiadomo jednak, że wiele sporów jest rozwiązywanych zanim trafią one do oficjalnego systemu sądownictwa pracy.
