Indywidualne stosunki pracy w Grecji

Wymogi dotyczące umowy o pracę

Formalnymi wymogami do nawiązania stosunku pracy są pisemna umowa o pracę między pracodawcą a pracownikiem, zobowiązanie pracodawcy do przekazania szczegółów umowy do elektronicznej bazy danych Ministerstwa Pracy (Ergani) oraz rekrutacja pracownika w dniu zatrudnienia. Minimalny wiek pracy to 15 lat.

Procedury zwalniania i rozwiązywania umów o pracę

W przypadku umów o pracę na czas określony ustanie stosunku pracy następuje automatycznie z chwilą zakończenia okresu zatrudnienia. Pracodawca nie jest zobowiązany do pisemnego powiadomienia pracownika i nie przysługuje mu żadne odszkodowanie.

W przypadku umów o pracę na czas nieokreślony stosunek pracy ulega ustanie, jeżeli pracodawca lub pracownik odstąpi od umowy o pracę, jeśli pracodawca (pod ograniczeniami) lub pracownik umrze lub jeśli istnieje wspólne porozumienie między pracodawcą a pracownikiem, zwykle z powodu przejścia na emeryturę.

Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę (zwolnienie) może nastąpić albo z zachowaniem okresu wypowiedzenia określonego latami zatrudnienia (przy czym pracownik pobiera 50% kwoty odszkodowania), albo bez wypowiedzenia (przy czym pracownik pobiera pełną kwotę odszkodowania). W takim przypadku wymagane jest pisemne wypowiedzenie wraz z ratą odszkodowania. Zgodnie z ustawą nr 4093/2012 pełna kwota odszkodowania jest ustalana na podstawie stażu pracy u tego samego pracodawcy, a obliczenia opierają się na regularnych zarobkach z ostatniego miesiąca zatrudnienia pracownika. Minimalna kwota odszkodowania jest równa 2-miesięcznemu wynagrodzeniu za staż pracy powyżej jednego roku, natomiast maksymalna kwota jest równa 12-miesięcznemu wynagrodzeniu za staż pracy wynoszący 16 lat lub więcej.

Uprawnienia i obowiązki

Urlop rodzicielski, macierzyński i ojcowski

W Grecji w sektorze prywatnym istnieją przepisy dotyczące urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu wychowawczego i urlopu rodzicielskiego.

Urlop macierzyński (podstawowy) wynosi łącznie 17 tygodni (8 tygodni przed porodem i 9 tygodni po porodzie). Wynagrodzenie pracownika wypłacane jest za 15 dni, jeśli przepracowała w firmie 1 rok; Wynagrodzenie wypłacane jest za 1 miesiąc, jeśli przepracowała w firmie więcej niż 1 rok.

Urlop macierzyński (specjalny) trwa łącznie sześć miesięcy i jest udzielany po urlopie macierzyńskim, a przed rozpoczęciem korzystania z urlopu wychowawczego.

Nowa ustawa (ustawa nr 4808/2021) rozszerza odpowiednie wynagrodzenie i dodatki z tytułu urlopu macierzyńskiego na kobiety, które przysposobiły dziecko do ósmego roku życia, oraz na kobiety, które urodziły dziecko w wyniku procedury macierzyństwa zastępczego.

Nowa ustawa (ustawa nr 4808/2021, art. 27) przewiduje urlop ojcowski dla ojców nowo narodzonych dzieci w wymiarze 14 dni roboczych opłacany przez pracodawcę. Można to wykorzystać na jeden z dwóch sposobów. Pierwsze 2 dni przyjmuje się przed przewidywaną datą porodu, a pozostałe dni przyjmuje się w ciągu 30 dni od daty porodu. Alternatywnie brane są pod uwagę wszystkie dni po dacie urodzenia. Przed wejściem w życie ustawy nr 4808/2021 urlop ojcowski składał się z dwóch dni płatnego urlopu w momencie narodzin dziecka.

Nowa ustawa (ustawa nr 4808/2021) przewiduje czteromiesięczny urlop rodzicielski, przyznawany w sposób ciągły lub w częściach dla obojga rodziców (zgodnie z wnioskiem pracownika i odpowiednią konsultacją z pracodawcą) do ukończenia przez dziecko ósmego roku życia. Przez pierwsze dwa miesiące urlopu rodzicielskiego DYPA musi wypłacać każdemu z rodziców zasiłek z tytułu urlopu rodzicielskiego równy minimalnemu ustawowemu wynagrodzeniu w okresach miesięcznych. Jedynym warunkiem jest to, że pracownik musi być zatrudniony u tego samego pracodawcy przez okres jednego roku. Jeżeli dzieci jest więcej, rodzice mają prawo do skorzystania z urlopu również na ich utrzymanie, o ile od zakończenia urlopu udzielonego na poprzednie dziecko upłynął rok faktycznego zatrudnienia u tego samego pracodawcy. W wyjątkowych przypadkach rodzice bliźniąt, trojaczków lub więcej dzieci wielodzietnych są uprawnieni do otrzymania urlopu rodzicielskiego na każde dziecko oddzielnie, z przerwami lub nawet w sposób ciągły, bez przerwy w przepracowaniu roku. W przypadku przysposobienia lub wychowywania dziecka w rodzinie zastępczej do ósmego roku życia urlop rodzicielski przysługuje od chwili dołączenia dziecka do rodziny. Alternatywnie, na wniosek pracownika, urlop rodzicielski może zostać udzielony w formie obniżonego wymiaru czasu pracy lub w dni urlopowe, bez uszczerbku dla prawa pracownika do pobierania dodatku z urlopu rodzicielskiego.

Przed uchwaleniem ustawy nr 4808/2021 urlop rodzicielski wynosił cztery miesiące na dziecko na każdego rodzica do ukończenia przez dziecko szóstego roku życia. Urlop był bezpłatny.

W przypadku urlopu wychowawczego rodzic może wziąć pełnopłatny urlop w pracy do szacowanego okresu od trzech do trzech i pół miesiąca, pracując mniej godzin dziennie lub wykorzystując cały urlop za jednym razem.

Ustawowe uregulowania dotyczące urlopów

Urlop zdrowotny

Pracownik może ubiegać się o połowę wynagrodzenia za pierwsze 3 dni choroby i pełne wynagrodzenie za 15 dni za pierwszy rok zatrudnienia lub 30 dni za każdy kolejny rok, pomniejszone o kwotę, którą pracownik otrzymuje od swojego zakładu ubezpieczeń społecznych.

Choroba pracownika, zgodnie z przyjętym w orzecznictwie sądowym, stanowi istotną przyczynę nieobecności pracownika w pracy bez ponoszenia dla niego negatywnych konsekwencji. Nieobecność w pracy z powodu krótkotrwałej choroby nie jest równoznaczna z wypowiedzeniem umowy o pracę przez pracownika.

Za chorobę "krótkotrwałą" uważa się chorobę, która trwa: a) 1 miesiąc w przypadku osób, które odsłużyły do 4 lat; b) 3 miesiące w przypadku osób, które odsłużyły więcej niż 4 lata i nie dłużej niż 10 lat; c) 4 miesiące w przypadku osób, które przesłużyły więcej niż 10 lat; d) 6 miesięcy w przypadku osób, które odsłużyły więcej niż 15 lat (art. 3 ustawy nr 4558/1930).

Długość nieobecności, która stanowi choroba "krótkotrwała" (Ασθένεια βραχείας διάρκειας)

Przekroczenie limitów choroby krótkotrwałej samo w sobie nie skutkuje automatycznym rozwiązaniem stosunku pracy. Zamiast tego rozwiązanie umowy o pracę jest oceniane w każdym konkretnym przypadku przez właściwe sądy.

Wiek emerytalny

Ogólnie rzecz biorąc, istnieje rozróżnienie w rezerwach emerytalnych dla pracowników, którzy zaczęli opłacać składki na ubezpieczenie społeczne przed 1993 r., oraz tych, którzy zaczęli opłacać składki na ubezpieczenie społeczne później. Zgodnie z ustawą nr 3863/2010 i po upływie okresu przejściowego, począwszy od dnia 1 stycznia 2013 r., ustanowiono nowe wymogi dotyczące przejścia na emeryturę.

Minimalne wymagania dotyczące przejścia na emeryturę z pełną wysokością emerytury to 67 lat zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet z co najmniej 15 latami pracy lub 62 lata dla mężczyzn i kobiet z 40-letnim stażem pracy.

W przypadku obniżonej kwoty emerytury wiek emerytalny wynosi 62 lata zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Istnieją różne wyjątki od tej zasady dla niektórych kategorii zawodowych i dla osób niepełnosprawnych.

Niedawno ustawy nr 4336/2015 i 4387/2016 oraz związane z nimi okólniki ministerialne dotyczące ich stosowania stanowią, że od dnia 1 stycznia 2022 r. ogólne granice wieku dla pełnych i obniżonych emerytur będą miały zastosowanie do wszystkich, a mianowicie

• 67 lat w przypadku pełnej emerytury w przypadku przepracowania 20 lat składek na ubezpieczenie społeczne (6 000 dni roboczych)

• 62 lata w przypadku pełnej emerytury, jeśli przez 40 lat opłacano składki na ubezpieczenie społeczne

• 62 lata do częściowej emerytury

Nie ma to jednak wpływu na uprawnienia emerytalne nabyte do dnia 18 sierpnia 2015 r., z których można skorzystać w dowolnym momencie. Przepisy zwalniają z tego obowiązku pracowników wykonujących ciężkie i uciążliwe zawody oraz pracowników przechodzących na emeryturę jako osoby ubezpieczone niewidome, a także osoby ubezpieczone, które są matkami lub owdowiałymi ojcami niepełnosprawnego potomstwa, które nie jest zdolne do pracy.

Ponadto w maju 2016 r. ustawą nr 4387/2016 wprowadzono szeroko zakrojoną reformę systemu zabezpieczenia społecznego i systemu emerytalnego. Nowe przepisy ustanawiają jedyny w swoim rodzaju fundusz zabezpieczenia społecznego dla wszystkich (Krajowy Fundusz Zabezpieczenia Społecznego (Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης, EFKA)); ustanawia emeryturę państwową w wysokości 384 euro w wieku 67 lat; zwiększa składki na ubezpieczenia społeczne dla pracodawców, pracowników najemnych i osób prowadzących działalność na własny rachunek; wprowadza nową metodę obliczania; oraz obniża wysokość emerytur podstawowych i dodatkowych.