Przejdź do treści
Shutterstock image of man teleworking on laptop

Telepraca

Telepraca to forma pracy wykonywanej poza domyślnym miejscem pracy, zwykle siedzibą pracodawcy, z wykorzystaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT). Charakterystyczne cechy telepracy to wykorzystanie komputerów i środków telekomunikacji w celu zmiany zwykłego miejsca wykonywania pracy, częstotliwość, z jaką pracownik pracuje poza siedzibą pracodawcy, oraz liczba miejsc, w których pracownicy pracują zdalnie (mobilność).

Ze względu na mobilność pracę mobilną z wykorzystaniem ICT można zdefiniować jako korzystanie z narzędzi informacyjnych i komunikacyjnych, takich jak smartfony, tablety, laptopy lub komputery stacjonarne, w pracy wykonywanej poza siedzibą pracodawcy i w dużej mierze „niezależnej od lokalizacji”. Pracę mobilną można uznać za odmianę telepracy. Używając terminu „praca mobilna z wykorzystaniem ICT”, nacisk kładzie się na fakt, że pracownicy pracują w różnych lokalizacjach i wykorzystują ICT do łączenia się ze współdzielonymi systemami komputerowymi firmy.

Różne poziomy intensywności pracy telepracy/pracy mobilnej z wykorzystaniem ICT (TICTM) oraz częstotliwość i liczba miejsc pracy mogą mieć różne konsekwencje dla warunków pracy.

Topic

Recent updates

Kontekst UE

Technologie ICT zrewolucjonizowały pracę i życie w XXI wieku.Postępy w dziedzinie ICT otworzyły drogę do nowych form pracy. Telepraca i praca mobilna z wykorzystaniem ICT stały się częścią pakietu elastycznych form organizacji pracy, mających na celu unowocześnienie organizacji pracy. Decydenci w wielu krajach UE omawiają gwałtowną zmianę sposobu wykonywania pracy oraz jej wpływ na inne aspekty naszego codziennego życia, takie jak organizacja pracy, równowaga między życiem zawodowym a prywatnym, zdrowie i dobrostan.

Europejskie porozumienie ramowe w sprawie telepracy, podpisane przez partnerów społecznych na poziomie UE w 2002 r., definiuje telepracę i ustanawia ogólne ramy warunków pracy telepracowników na poziomie europejskim. Ma ono na celu pogodzenie potrzeb w zakresie elastyczności pracy i jej bezpieczeństwa wspólnych dla pracodawców i pracowników.Od czasu jego podpisania rozwój technologiczny przyczynił się do rozpowszechnienia tej formy organizacji pracy i utorowania drogi ku większej mobilności pracowników w zakresie wykonywania pracy zdalnej.

W czerwcu 2020 r. partnerzy społeczni na szczeblu UE podpisali umowę ramową w sprawie cyfryzacji, wprowadzającą odpowiednie przepisy dotyczące „sposobów łączenia i rozłączania się”, które mają zostać wdrożone na szczeblu krajowym zgodnie z procedurami i praktykami właściwymi dla zarządzania i pracy w państwach członkowskich.

W styczniu 2021 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję wzywającą Komisję Europejską do zaproponowania ustawy umożliwiającej osobom pracującym cyfrowo pozostawanie offline poza godzinami pracy. Powinna ona również określić minimalne wymagania dotyczące pracy zdalnej oraz ustalić warunki pracy, godziny pracy i okresy odpoczynku.

Od początku 2020 r. w wyniku pandemii COVID-19 wielu pracodawców i pracowników zdecydowało się na telepracę, co może potencjalnie zmienić sposób, w jaki będziemy pracować w przyszłości. Ta zmiana daje przedsiębiorstwom możliwość utrzymania miejsc pracy i pomaga pracownikom zachować zatrudnienie, ale także stwarza wyzwania związane ze zdrowiem i równowagą między życiem zawodowym a prywatnym, związane z zacieraniem się granic, długim czasem pracy i stałą dyspozycyjnością.

Działania Eurofound w obszarze telepracy łączą się z priorytetem Komisji na lata 2019–2024 dotyczącym Europy na miarę ery cyfrowej.

Główne przesłania

  • Telepraca staje się coraz powszechniejsza we wszystkich krajach UE: ponad jedna trzecia osób zatrudnionych rozpoczęła pracę zdalną na początku pandemii COVID-19, kiedy wiele z nich miało małe doświadczenie w tego rodzaju pracy lub nie miało go wcale.
  • W badaniu siły roboczej Unii Europejskiej (EU-LFS) rozróżnia się pracowników, którzy „zazwyczaj” pracują z domu i tych, którzy „czasami” pracują w tym trybie. Wzrost poziomu telepracy w 2020 r. był spowodowany wzrostem liczby osób zazwyczaj pracujących z domu. Przed pandemią w większości krajów praca czasami wykonywana z domu była bardziej powszechna, a w 2020 r. utrzymywała się na podobnym poziomie jak w 2019 r. W 2020 r. bardziej typowym rozwiązaniem stała się praca zazwyczaj z domu.
  • Większość pracowników w UE woli pracować z domu kilka razy w tygodniu w perspektywie długoterminowej. 
  • Telepracownicy pracujący z domu dwukrotnie częściej przekraczają 48-godzinny limit czasu pracy niż pracownicy w tradycyjnym miejscu pracy, i znacznie częściej pracują w czasie wolnym.
  • Częstsze stosowanie telepracy wskazuje, że zacierają się granice między życiem zawodowym a prywatnym. Istotnym zadaniem rządów i partnerów społecznych będzie wprowadzenie inicjatyw na rzecz „prawa do bycia offline” i podobnych, aby duże grupy pracowników nie były narażone na wyczerpanie fizyczne i emocjonalne.
  • Po przejściu na telepracę podczas pandemii hybrydowe tryby pracy, które były najbardziej typowe przed pandemią, ponownie staną się najbardziej rozpowszechnioną formą telepracy.
  • Partnerzy społeczni i decydenci powinni dążyć do uwzględnienia we wszelkich ramach prawnych i umowach przepisów dotyczących wyzwań związanych z czasem pracy, bezpieczeństwem i higieną pracy lub dostępem do sprzętu i korzystaniem z niego.
     

Kontekst UE

Technologie ICT zrewolucjonizowały pracę i życie w XXI wieku.Postępy w dziedzinie ICT otworzyły drogę do nowych form pracy. Telepraca i praca mobilna z wykorzystaniem ICT stały się częścią pakietu elastycznych form organizacji pracy, mających na celu unowocześnienie organizacji pracy. Decydenci w wielu krajach UE omawiają gwałtowną zmianę sposobu wykonywania pracy oraz jej wpływ na inne aspekty naszego codziennego życia, takie jak organizacja pracy, równowaga między życiem zawodowym a prywatnym, zdrowie i dobrostan.

Europejskie porozumienie ramowe w sprawie telepracy, podpisane przez partnerów społecznych na poziomie UE w 2002 r., definiuje telepracę i ustanawia ogólne ramy warunków pracy telepracowników na poziomie europejskim. Ma ono na celu pogodzenie potrzeb w zakresie elastyczności pracy i jej bezpieczeństwa wspólnych dla pracodawców i pracowników.Od czasu jego podpisania rozwój technologiczny przyczynił się do rozpowszechnienia tej formy organizacji pracy i utorowania drogi ku większej mobilności pracowników w zakresie wykonywania pracy zdalnej.

W czerwcu 2020 r. partnerzy społeczni na szczeblu UE podpisali umowę ramową w sprawie cyfryzacji, wprowadzającą odpowiednie przepisy dotyczące „sposobów łączenia i rozłączania się”, które mają zostać wdrożone na szczeblu krajowym zgodnie z procedurami i praktykami właściwymi dla zarządzania i pracy w państwach członkowskich.

W styczniu 2021 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję wzywającą Komisję Europejską do zaproponowania ustawy umożliwiającej osobom pracującym cyfrowo pozostawanie offline poza godzinami pracy. Powinna ona również określić minimalne wymagania dotyczące pracy zdalnej oraz ustalić warunki pracy, godziny pracy i okresy odpoczynku.

Od początku 2020 r. w wyniku pandemii COVID-19 wielu pracodawców i pracowników zdecydowało się na telepracę, co może potencjalnie zmienić sposób, w jaki będziemy pracować w przyszłości. Ta zmiana daje przedsiębiorstwom możliwość utrzymania miejsc pracy i pomaga pracownikom zachować zatrudnienie, ale także stwarza wyzwania związane ze zdrowiem i równowagą między życiem zawodowym a prywatnym, związane z zacieraniem się granic, długim czasem pracy i stałą dyspozycyjnością.

Działania Eurofound w obszarze telepracy łączą się z priorytetem Komisji na lata 2019–2024 dotyczącym Europy na miarę ery cyfrowej.

Główne przesłania

  • Telepraca staje się coraz powszechniejsza we wszystkich krajach UE: ponad jedna trzecia osób zatrudnionych rozpoczęła pracę zdalną na początku pandemii COVID-19, kiedy wiele z nich miało małe doświadczenie w tego rodzaju pracy lub nie miało go wcale.
  • W badaniu siły roboczej Unii Europejskiej (EU-LFS) rozróżnia się pracowników, którzy „zazwyczaj” pracują z domu i tych, którzy „czasami” pracują w tym trybie. Wzrost poziomu telepracy w 2020 r. był spowodowany wzrostem liczby osób zazwyczaj pracujących z domu. Przed pandemią w większości krajów praca czasami wykonywana z domu była bardziej powszechna, a w 2020 r. utrzymywała się na podobnym poziomie jak w 2019 r. W 2020 r. bardziej typowym rozwiązaniem stała się praca zazwyczaj z domu.
  • Większość pracowników w UE woli pracować z domu kilka razy w tygodniu w perspektywie długoterminowej. 
  • Telepracownicy pracujący z domu dwukrotnie częściej przekraczają 48-godzinny limit czasu pracy niż pracownicy w tradycyjnym miejscu pracy, i znacznie częściej pracują w czasie wolnym.
  • Częstsze stosowanie telepracy wskazuje, że zacierają się granice między życiem zawodowym a prywatnym. Istotnym zadaniem rządów i partnerów społecznych będzie wprowadzenie inicjatyw na rzecz „prawa do bycia offline” i podobnych, aby duże grupy pracowników nie były narażone na wyczerpanie fizyczne i emocjonalne.
  • Po przejściu na telepracę podczas pandemii hybrydowe tryby pracy, które były najbardziej typowe przed pandemią, ponownie staną się najbardziej rozpowszechnioną formą telepracy.
  • Partnerzy społeczni i decydenci powinni dążyć do uwzględnienia we wszelkich ramach prawnych i umowach przepisów dotyczących wyzwań związanych z czasem pracy, bezpieczeństwem i higieną pracy lub dostępem do sprzętu i korzystaniem z niego.
     

Key outputs

ef22011_card_cover.png

Termin „praca hybrydowa” upowszechnił się wraz ze wzrostem popularności telepracy podczas pandemii COVID-19, kiedy firmy i pracownicy zaczęli rozmawiać o sposobach organizacji pracy po kryzysie. Termin ten jest coraz częściej...

25 Maj 2023
Publication
Research report
ef22028_card_cover.png

W raporcie przeanalizowano prawdopodobne i wyobrażalne scenariusze badające, w jaki sposób telepraca i praca hybrydowa w UE mogłyby się rozwinąć do 2035 r., oraz ich konsekwencje dla świata pracy. Jak...

28 Kwiecień 2023
Publication
Research report
ef22005_card_cover.png

W przedmiotowym sprawozdaniu przedstawiono badania Eurofound dotyczące telepracy podczas pandemii COVID 19 w 2020 i 2021 r. Przeanalizowano zmiany w częstotliwości występowania telepracy, warunki pracy pracowników pracujących z domu oraz...

8 Grudzień 2022
Publication
Research report
ef22032_card_cover.png

W niniejszym sprawozdaniu przedstawiono i przeanalizowano przepisy prawne i rokowania zbiorowe w sprawie telepracy w 27 państwach członkowskich i Norwegii. Podkreślono w nim główne różnice i podobieństwa między państwami w...

1 Wrzesień 2022
Publication
Research report

Ongoing work

Eurofound prowadzi badania nad telepracą i pracą mobilną z wykorzystaniem ICT w ramach swojej działalności dotyczącej warunków pracy i zrównoważonej pracy, w tym badania nowych form zatrudnienia. Ich przedmiotem są takie kwestie jak równowaga między życiem zawodowym a prywatnym, czas pracy, warunki pracy i prawo do bycia offline, a także wpływ COVID-19 na sposób wykonywania pracy.

Wpływ na zatrudnienie i warunki pracy

Analiza Eurofound dotycząca telepracy i pracy mobilnej z wykorzystaniem ICT dotyczyła wpływu elastyczności czasu pracy i autonomii pracowników na zatrudnienie i warunki pracy w erze cyfrowej i koncentrowała się na ich wpływie na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym , zdrowie, wyniki i perspektywy zatrudnienia. Jej podstawą są dane z Europejskiego Badania Warunków Pracy prowadzonego przez Eurofound (EWCS) i z innych badań.

Wspólne badanie przeprowadzone przez Eurofound i Międzynarodową Organizację Pracy (MOP) dotyczyło wpływu telepracy i pracy mobilnej z wykorzystaniem ICT w różnych lokalizacjach (dom, biuro lub inne miejsce) na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, również na postawie danych z EWCS. Praca mobilna z wykorzystaniem ICT jest również jedną z kilku nowych form zatrudnienia rozwijających się w UE, które bada Eurofound.

Telepraca i COVID-19

Specjalne internetowe badanie ankietowe pt. „Życie, praca i COVID-19” przedstawia wpływ zmian, które zaszły podczas pandemii, na życie ludzi. Ma ona pomóc decydentom w kształtowaniu reakcji na kryzys. Ankieta, przeprowadzona w kilku turach w latach 2020 i 2021, umożliwia porównanie wyzwań, które pojawiły się na różnych etapach pandemii. Pytania dotyczą sytuacji zawodowej ankietowanych, natężenia telepracy podczas pandemii COVID-19 , doświadczeń związanych z pracą z domu oraz wpływu na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.

Prawo do bycia offline

Wyzwania wykraczają poza sprawy równowagi między życiem zawodowym a prywatnym: zacieranie się granic, nieustanna łączność i długie okresy pracy mogą stanowić problem i pogarszać samopoczucie psychiczne i fizyczne pracowników. Wraz z gwałtownym wzrostem telepracy z powodu pandemii COVID-19 środki związane z prawem do bycia offline stały się bardziej istotne niż kiedykolwiek wcześniej. Na postawie wyników badań w 2021 r. Eurofound przeanalizował kwestię wdrażania prawa do bycia offline na poziomie miejsca pracy i jego wypływ.

Pełny wpływ pandemii jeszcze nie jest znany, ale COVID-19 może trwale zmienić telepracę i pracę mobilną z wykorzystaniem ICT w UE i poza nią.

 

 

Research continues in this topic on a variety of themes, which are outlined below with links to forthcoming titles.

Eurofound expert(s)

Oscar Vargas Llave

Oscar Vargas Llave is a research manager in the Working Life unit at Eurofound and manages projects on changes in the world of work and the impact on working conditions and related...

Research manager,
Working life research unit
Publications results (26)

This report explores EU Member States’ legislation around the right to disconnect and assesses the impact of company policies in this area on employees’ hours of connection, working time, work–life balance, health and well-being, and overall workplace satisfaction.

30 November 2023

Using data from the European Working Conditions Telephone Survey 2021 and building on a theoretical model that differentiates between job stressors and job resources, this report examines key psychosocial risks in the workplace and their impact on health.

23 November 2023

Termin „praca hybrydowa” upowszechnił się wraz ze wzrostem popularności telepracy podczas pandemii COVID-19, kiedy firmy i pracownicy zaczęli rozmawiać o sposobach organizacji pracy po kryzysie. Termin ten jest coraz częściej używany w odniesieniu do sytuacji, w której praca (w formie telepracy)

25 May 2023

W raporcie przeanalizowano prawdopodobne i wyobrażalne scenariusze badające, w jaki sposób telepraca i praca hybrydowa w UE mogłyby się rozwinąć do 2035 r., oraz ich konsekwencje dla świata pracy. Jak przygotowani są menedżerowie i pracownicy, organizacje pracodawców i związki zawodowe oraz

28 April 2023

W przedmiotowym sprawozdaniu przedstawiono badania Eurofound dotyczące telepracy podczas pandemii COVID 19 w 2020 i 2021 r. Przeanalizowano zmiany w częstotliwości występowania telepracy, warunki pracy pracowników pracujących z domu oraz zmiany w przepisach regulujących kwestie związane z tą formą

08 December 2022

Badanie „Życie, praca i COVID 19”, przeprowadzone po raz pierwszy przez Eurofound na początku 2020 r., ma na celu uchwycenie szeroko zakrojonego wpływu pandemii na pracę i życie obywateli UE. Piąta runda badania Eurofound, która została przeprowadzona wiosną 2022 r., rzuca również światło na nową

07 December 2022

Surowe ograniczenia w zakresie zdrowia publicznego wprowadzone przez rządy w 2020 r. w celu opanowania pandemii COVID 19 gwałtownie zmieniły życie zawodowe i nadal kształtowały je w ciągu dwóch kolejnych lat. W okresie od marca do listopada 2021 r. w 36 krajach przeprowadzono ponad 70 000 wywiadów w

29 November 2022

Europejskie rynki pracy odnotowały znaczne ożywienie po pandemii COVID-19. Już pod koniec 2021 r., niewiele ponad 18 miesięcy po wybuchu pandemii, wskaźniki zatrudnienia w UE prawie powróciły do poziomu sprzed kryzysu. W niniejszym sprawozdaniu podsumowano zmiany na rynku pracy w latach 2020 i 2021

20 October 2022

W niniejszym sprawozdaniu przedstawiono i przeanalizowano przepisy prawne i rokowania zbiorowe w sprawie telepracy w 27 państwach członkowskich i Norwegii. Podkreślono w nim główne różnice i podobieństwa między państwami w zakresie ustawodawstwa dotyczącego telepracy oraz niedawne zmiany w tych

01 September 2022

Piąta runda badania internetowego przeprowadzonego przez Eurofound w dniach 25 marca – 2 maja 2022 r. rzuca światło na sytuację społeczną i gospodarczą ludzi w całej Europie dwa lata po wykryciu COVID-19 na kontynencie europejskim. Zbadano również realia życia w nowej erze niepewności spowodowanej

07 July 2022

Online resources results (38)

In this episode of Eurofound Talks Oscar Vargas and Mary McCaughey use results from the Living, working and COVID-19 online surveys, the European Working Conditions Telephone Survey, and other analyses from Eurofound to investigate what the future holds for telework in Europe, whether the mass rollo

2 Grudzień 2022
Podcast
ef22035.png

COVID-19 in the workplace: Employer’s responsibility to ensure a safe workplace

Throughout 2021, the second year of the COVID-19 pandemic, specific occupational health and safety rules were reintroduced due to increases in infection rates. Mandatory face masks, physical distancing and hygiene measures were enforced, and the recommendation to telework was largely re-instated in

Female teleworker taking notes during video conference on her laptop

Workers want to telework but long working hours, isolation and inadequate equipment must be tackled

The COVID-19 pandemic prompted a surge in telework, with dramatic increases in the number of employees working from home (teleworking) in many European countries. What for many employees started out as a mandatory move seems to have transformed into a preference among the majority for part-time or

photo_ivailo_kalfin.png

Twin transition and pandemic challenge Eurofound to increase expertise, strengthen partnerships, expand reach, says new Director

Eurofound welcomed Ivailo Kalfin to his new role as Executive Director on 1 June. After one month in the job, he reflects on the challenges facing the EU, how they will impact on the work of Eurofound and his priorities for shaping the Agency over the next five years.

ef21018.png

Mixed impacts of COVID-19 on social dialogue and collective bargaining in 2020

​​​​​​​A first analysis of developments in working life in 2020 shows that the COVID-19 pandemic had a considerable impact on social dialogue and collective bargaining in the EU, Norway and the UK, albeit to varying degrees. While in some countries, standard procedures were by and large maintained

ef21017_v2.png

Changing priorities: The impact of COVID-19 on national policy agendas

A first analysis of working life policies and developments in 2020 shows that the COVID-19 pandemic has in some cases speeded up and in other cases slowed down several policy developments in the EU, Norway and the UK, albeit to varying degrees, and dependent on national contexts. Increased

Living, working and COVID-19: Impact on gender equality 11 March 2021, European Economic and Social Committee (EESC) virtual meeting Presentation by Maria Jepsen, Acting Executive Director, Eurofound

22 Marzec 2021

Telework, ICT-based mobile work in Europe: Trends, challenges and the right to disconnect 11 March 2021 - EMCO virtual meeting hosted by the Portuguese Presidency of the Council of the European Union Presentation by Oscar Vargas Llave, Research Manager, Eurofound

16 Marzec 2021

Blogs results (20)
ef23048.png

Europe Day is a celebration of unity, solidarity and harmony. While we may not have had much to celebrate this past year, one thing we can be proud of is how Europe has come together in the face of large-scale challenges and threats, showing that solidarity is the key to resilience and resolve.

8 Maj 2023
ef22080.png

The dawn of 2022 brought muted optimism to a Europe beginning to emerge from the COVID-19 pandemic, and the progress of vaccination programmes worldwide brought hope. Government and EU support during the pandemic had kept unemployment at bay, averting the widescale collapse of businesses. In step wi

19 Grudzień 2022
ef22060.png

Telework has become a permanent feature of working life in Europe. While we’ve seen the benefits of more flexible ways of working – particularly during the pandemic – the problems that arise from an increasingly connected life are also becoming clearer. Unfortunately, legislation alone may not be

13 Lipiec 2022
ef22059.png

The answer is yes – potentially. Assessing the environmental benefits of telework is a complex task, because any move to work from home involves a series of changes in individuals’ daily lives and activities, as well as company-level decisions, that may positively or negatively influence the level

23 Czerwiec 2022
ef22052.png

When it comes to Europe’s COVID-19 recovery and its aspiration to build back a more resilient society, the so-called green and digital transitions have dominated EU policy discussions. And as Eurofound made preparations for the 2022 Foundation Forum – a unique occasion for high-level debate on the

11 Marzec 2022
ef21077.png

COVID-19 has shown that some things can hit us out of the blue. The pandemic sent a shockwave through businesses all over the world and has brought massive changes to work organisation, internal communication and day-to-day operations for many companies. Doubtless, the depth of the pandemic’s impact

21 Czerwiec 2021
ef21076.png

The massive and rapid adoption of telework in 2020 in response to the COVID-19 lockdowns exposed gaps in the legislation governing telework arrangements across the EU Member States. In some cases, there was no regulation in place; in others, it was too restrictive. Governments scrambled to put

31 Maj 2021
ef21074.png

On 9 May, the Conference on the Future of Europe will get underway. Floated well before the COVID-19 outbreak, its timing in the wake of the seismic shifts precipitated by the pandemic, and its implementation alongside the European Pillar of Social Rights Action Plan, means that the outcomes could

4 Maj 2021
ef21075_v2.png

The pandemic has had differential impacts on women. Raised consciousness about them must be applied to advance gender equality in recovery measures. All crises have a strongly gendered impact and none more so than the current pandemic, across a range of indicators. While the virus itself seems to

28 Kwiecień 2021

Upcoming publications results (2)

This policy brief investigates how organisations are adapting their work organisation and practices to hybrid work. Based on case studies and on data from the European Working Conditions Telephone Survey 2021, the policy brief examines how hybrid work is being managed in organisations and profiles t

December 2024

This report investigates regional employment dynamics in Europe before and during the COVID-19 pandemic, as well as the subsequent recovery from the crisis. Almost 90% of regions across the EU had exceeded their pre-pandemic employment levels by 2022. However, significant regional disparities in emp

August 2024
Data results (1)

Disclaimer

When freely submitting your request, you are consenting Eurofound in handling your personal data to reply to you. Your request will be handled in accordance with the provisions of Regulation (EU) 2018/1725 of the European Parliament and of the Council of 23 October 2018 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data by the Union institutions, bodies, offices and agencies and on the free movement of such data. More information, please read the Data Protection Notice.

To verify you're human, please enter the result of this calculation: 20 + 5.