Industrial relations and social dialogue
Abstract
Η παρούσα έκθεση αποσκοπεί στη χαρτογράφηση και την ανάλυση της νομοθεσίας και των συλλογικών διαπραγματεύσεων για την τηλεργασία στα 27 κράτη μέλη και στη Νορβηγία. Επισημαίνει τις κύριες διαφορές και ομοιότητες μεταξύ των χωρών σε ό,τι αφορά τη νομοθεσία για την τηλεργασία καθώς και τις πρόσφατες αλλαγές στους σχετικούς κανονισμούς. Εξετάζει επίσης την τρέχουσα κατάσταση σε ό,τι αφορά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για την τηλεργασία. Η ανάλυση επισημαίνει πολλά από τα μειονεκτήματα και τις προκλήσεις της τηλεργασίας, εστιάζοντας στις διατάξεις που αφορούν την πρόσβαση στην τηλεργασία, τον ευέλικτο χρόνο εργασίας, τη συνεχή διαθεσιμότητα/συνδεσιμότητα, την απομόνωση, την πρόληψη των κινδύνων επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας καθώς και το κόστος με το οποίο επιβαρύνεται ο εργαζόμενος όταν εργάζεται εξ αποστάσεως. Δεδομένου ότι η πανδημία COVID-19 επιτάχυνε τη ρύθμιση της τηλεργασίας τόσο μέσω της νομοθεσίας όσο και μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων, η έκθεση αναλύει τον τρόπο με τον οποίο το μέλλον της τηλεργασίας θα μπορούσε να ρυθμιστεί σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της ευημερίας των εργαζομένων.
Key findings
Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει! Η παρακολούθηση των εξελίξεων στα κράτη μέλη πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ιδίως σε θέματα όπως τα διάφορα είδη ρυθμίσεων τηλεργασίας, η οργάνωση του χρόνου εργασίας, το δικαίωμα αποσύνδεσης, το δικαίωμα για αίτηση τηλεργασίας, η σχέση μεταξύ τηλεργασίας και ισότητας των φύλων, η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι. Για την ισότιμη προστασία των τηλεργαζομένων σε ολόκληρη την ΕΕ θα χρειαστεί επίσης η υιοθέτηση κοινών προτύπων.
Δεν υπάρχει προσέγγιση ενιαίας αντιμετώπισης σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση της τηλεργασίας, καθώς η τηλεργασία απαιτεί διαφορετικούς συνδυασμούς κανονιστικών ρυθμίσεων, πολιτικών και εργασιακής νοοτροπίας. Ο κοινωνικός διάλογος μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην εφαρμογή των κανονισμών για την τηλεργασία με στόχο την προστασία των εργαζομένων και την επίτευξη θετικών αποτελεσμάτων τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζομένους.
Δέκα χώρες ενέκριναν νέο κανονισμό για την τηλεργασία από την αρχή της πανδημίας, υπογραμμίζοντας τη σημασία της περαιτέρω ανάπτυξης ικανοτήτων για τον κοινωνικό διάλογο. Στα κράτη μέλη που δεν έχουν αρκετά ανεπτυγμένη νοοτροπία κοινωνικού διαλόγου, η εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας σε επίπεδο εταιρείας και η προστασία της τηλεργασίας των εργαζομένων δημιουργούν ιδιαίτερες δυσκολίες.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας θεσπίστηκε σημαντικός αριθμός συλλογικών συμβάσεων για την τηλεργασία σε εταιρικό και τομεακό επίπεδο, ιδίως σε τομείς με υφιστάμενες ρυθμίσεις, όπως οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, η μεταποίηση καθώς και η πληροφόρηση και οι επικοινωνίες. Αναπτύχθηκαν νέες συμφωνίες στους τομείς των δημόσιων υπηρεσιών και της διοίκησης, της εκπαίδευσης, καθώς και στους τομείς της υγείας και κοινωνικής μέριμνας, οι οποίες αναδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο η τηλεργασία εδραιώνεται ταχύτατα ως τρόπος οργάνωσης της εργασίας σε ολόκληρη την ΕΕ.
Ο αριθμός των χωρών που έχουν συμπεριλάβει το δικαίωμα τηλεργασίας στην εθνική νομοθεσία έχει διπλασιαστεί από την έναρξη της πανδημίας. Σε αρκετές χώρες, οι εργαζόμενοι που μπορούν να εργαστούν εξ αποστάσεως έχουν πλέον το δικαίωμα να ζητήσουν τηλεργασία, μεταξύ άλλων στη Γαλλία, τη Λιθουανία, την Πορτογαλία και τις Κάτω Χώρες, ενώ στη Γερμανία και την Ιρλανδία η σχετική νομοθεσία βρίσκεται υπό εκπόνηση.
The report contains the following lists of tables and figures.
List of tables
- Table 1: Key terms and definitions
- Table 2: Telework regulation clusters
- Table 3: Changes in national regulations of telework
- Table 4: Main topics addressed in telework legislative reforms
- Table 5: Overview of national-level (cross-industry) collective agreements on telework
- Table 6: Statutory definitions of telework
- Table 7: Legislative provisions on the right to disconnect
- Table 8: Overview of sectoral collective agreements by sector and country
- Table 9: Sample of company-level collective agreements by countries and date of entry
List of figures
- Figure 1: Regulation of telework in EU countries and Norway
- Figure 2: Number of sectors covered by sectoral agreements with telework provisions by selected Member States, 2021
- Figure 3: Number of selected Member States with collective agreements on telework by sector, 2021
- Figure 4: Number of sectoral-level agreements with telework provisions covering different aspects
- Number of pages
-
80
- Reference nº
-
EF22032
- ISBN
-
ISBN 978-92-897-2272-8
- Catalogue nº
-
TJ-07-22-792-EN-N
- DOI
-
doi:10.2806/42974
- Permalink
Cite this publication
Eurofound (2022), Telework in the EU: Regulatory frameworks and recent updates, Publications Office of the European Union, Luxembourg.