Κατώτατες αποδοχές

23 Μάρτιος 2023

Image of young female worker in a café

Ο όρος «κατώτατες αποδοχές» αναφέρεται σε διάφορους κανονιστικούς περιορισμούς της ελάχιστης δυνατής αμοιβής που καταβάλλεται από τους εργοδότες στους εργαζομένους. Οι νόμιμες κατώτατες αποδοχές ρυθRead more

Ο όρος «κατώτατες αποδοχές» αναφέρεται σε διάφορους κανονιστικούς περιορισμούς της ελάχιστης δυνατής αμοιβής που καταβάλλεται από τους εργοδότες στους εργαζομένους. Οι νόμιμες κατώτατες αποδοχές ρυθμίζονται βάσει νόμων ή επίσημων καταστατικών. Οι κατώτατες αποδοχές που συμφωνούνται σε συλλογική βάση προβλέπονται σε συλλογικές συμβάσεις μεταξύ συνδικαλιστικών οργανώσεων και εργοδοτών.

Read less

Πρόσφατες επικαιροποιήσεις

Patterns and trends in social partner involvement in times of crises

Patterns and trends in social partner involvement in times of crises. 20-21 March 2023, EMCO meeting hosted by the...
Presentation
23 Μάρτιος 2023

New data: 2023 minimum wage hikes struggle to improve purchasing power

Despite nominal increases in statutory minimum wages reaching an all-time high between January 2022 and January 2023,...
News20 Ιανουάριος 2023

Πλαίσιο ΕΕ

Top

Minimum wages infographic
Read more

Minimum wages infographic
Εικονογράφημα

Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν θεσμοθετημένoυς νόμιμους κατώτατους μισθούς, ωστόσο το επίπεδο, οι μηχανισμοί προσαρμογής και η κάλυψή τους παρουσιάζουν αποκλίσεις. Η Αυστρία, η Δανία, η Φινλανδία, η Ιταλία και η Σουηδία ορίζουν τους κατώτατους μισθούς στο πλαίσιο συλλογικών συμβάσεων, ενώ η Κύπρος προβλέπει συντελεστές αμοιβών για διάφορα επαγγέλματα.

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ διακήρυξαν από κοινού τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων τον Νοέμβριο του 2017, με τον οποίο δήλωσαν τη δέσμευση της ΕΕ για δίκαιους μισθούς για τους εργαζομένους. Η δέσμευση αυτή περιλαμβάνει τη διασφάλιση επαρκών μισθών για τους εργαζομένους, ώστε οι ίδιοι και οι οικογένειές τους να μπορούν να έχουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, καθώς και τη διασφάλιση της ικανότητας των εργαζομένων χαμηλής ειδίκευσης και των νέων εργαζομένων να βρίσκουν απασχόληση, καθιστώντας παράλληλα την εργασία οικονομικά ελκυστική.

Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ανέλαβε καθήκοντα τον Δεκέμβριο του 2019, επανέλαβε αυτή τη δέσμευση, θέτοντας στην ημερήσια διάταξη μια μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία για έναν κατώτατο μισθό σε επίπεδο ΕΕ. Το όραμα της Επιτροπής για μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη προετοιμάζει το έδαφος για ένα σχέδιο δράσης για την υλοποίηση του κοινωνικού πυλώνα . Στις 28 Οκτωβρίου του 2020, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας της ΕΕ για επαρκείς κατώτατους μισθούς, μετά από δύο γύρους διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους τον Φεβρουάριο και τον Ιούνιο. Στόχος είναι, έως το 2024, όλοι οι εργαζόμενοι στην ΕΕ να αμείβονται με δίκαιο και επαρκή μισθό, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους.

Το έργο του Eurofound σχετικά με τους κατώτατους μισθούς συνδέεται με την προτεραιότητα της Επιτροπής για την περίοδο 2019-2024 σχετικά με μια οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων.

Read less

Related content

Έρευνα

Top

Το Eurofound παρέχει τακτικές ενημερώσεις σχετικά με τις αμοιβές στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης ετήσιας μελέτης σχετικά με την εξέλιξη των κατώτατων μισθών σε ολόκληρη την ΕΕ (καθώς και στη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο), η οποία εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές κυβερνήσεις και οιRead more

Το Eurofound παρέχει τακτικές ενημερώσεις σχετικά με τις αμοιβές στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης ετήσιας μελέτης σχετικά με την εξέλιξη των κατώτατων μισθών σε ολόκληρη την ΕΕ (καθώς και στη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο), η οποία εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές κυβερνήσεις και οι κοινωνικοί εταίροι συμμετέχουν στον καθορισμό νέων μισθών. Εξετάζει επίσης την έννοια του μισθού διαβίωσης, με στόχο τη διασφάλιση για τους εργαζόμενους και στις οικογένειές τους ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και της κοινωνικής συμμετοχής για την αντιμετώπιση της ανεπάρκειας του εισοδήματος πολλών εργαζόμενων νοικοκυριών που εξαρτώνται από τους ισχύοντες νόμιμους κατώτατους μισθούς.

Εξέλιξη των αμοιβών

Η ετήσια αναθεώρηση των κατώτατων μισθών για το 2021 συνοψίζει τον τρόπο με τον οποίο καθορίστηκαν οι κατώτατοι μισθοί κατά τη διάρκεια του 2020 –του έτους που σηματοδοτήθηκε από την πανδημία COVID-19. Εξετάζει τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι εθνικοί φορείς λήψης αποφάσεων και τον τρόπο με τον οποίο αντέδρασαν στις προκλήσεις των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τον κατώτατο μισθό. Καταγράφει τον βαθμό στον οποίο οι κατώτατοι μισθοί αναφέρονται στα μέτρα στήριξης που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19. Εξετάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί σχετικά με την πρωτοβουλία της ΕΕ για επαρκείς κατώτατους μισθούς και καταγράφει τις αντιδράσεις των κοινωνικών εταίρων και των εθνικών φορέων λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ.

Σε προηγούμενη μελέτη σχετικά με τις αμοιβές στην Ευρώπη τον 21ο αιώνα , το Eurofound διερεύνησε τις επιπτώσεις ενός υποθετικού σεναρίου κατώτατου μισθού, στο οποίο ο κατώτατος μισθός συντονίζεται σε επίπεδο ΕΕ και ορίζεται ως το 60% του εθνικού διάμεσου μισθού.

Επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στους χαμηλόμισθους

Η COVID-19 είναι πιθανό να επηρεάσει την τρέχουσα συζήτηση για τον κατώτατο μισθό, καθώς πολλοί από τους εργαζόμενους οι οποίοι παρέχουν βασικές υπηρεσίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως οι εργαζόμενοι στο λιανικό εμπόριο, οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων ή οι εργαζόμενοι σε υπηρεσίες παροχής φροντίδας, βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο της μισθολογικής κλίμακας. Άλλοι χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι, όπως οι εργαζόμενοι στον τομέα της στέγασης και της εστίασης, ή στον τομέα των υπηρεσιών αναψυχής και ψυχαγωγίας, ήταν οι πρώτοι που επλήγησαν από την ανεργία. Δεδομένης της αύξησης της ανεργίας, θα είναι σημαντικό να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο οι κατώτατοι μισθοί μπορούν να συμβάλουν στο μείγμα πολιτικών που εφαρμόζουν στην παρούσα φάση οι κυβερνήσεις και οι κοινωνικοί εταίροι για την άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Η ηλεκτρονική έρευνα του Eurofound με τίτλο Διαβίωση, εργασία και COVID-19 δείχνει ότι σχεδόν τα μισά νοικοκυριά δυσκολεύονται ήδη να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Οι κατώτατοι μισθοί θα μπορούσαν να διαδραματίσουν πολιτικό ρόλο στη σταθεροποίηση των εισοδημάτων.

Κατώτατος μισθός έναντι μισθού διαβίωσης

Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ έχουν θεσπίσει νόμιμους κατώτατους μισθούς. Συναφή ωστόσο διακριτή έννοια αποτελεί ο μισθός διαβίωσης, ο οποίος είναι μισθός σχεδιασμένος για την εξασφάλιση ενός βασικού αλλά αποδεκτού βιοτικού επιπέδου για τον εργαζόμενο (και, σε ορισμένες περιπτώσεις, για τα συντηρούμενα μέλη του νοικοκυριού). Ο μισθός διαβίωσης βασίζεται σε λεπτομερή και τακτικά επικαιροποιούμενη κοστολόγηση των βασικών υπηρεσιών και αγαθών που απαιτούνται για το εν λόγω βιοτικό επίπεδο και έχει εν μέρει ως στόχο να αντικατοπτρίζει την ανεπάρκεια των νομίμων ελάχιστων ορίων που ισχύουν για τον σκοπό αυτό. Οι εκστρατείες για τους μισθούς διαβίωσης είναι γενικά εθελοντικές και βασίζονται στη συνεργασία συνασπισμών ομάδων συμφερόντων, συνδικαλιστικών οργανώσεων και εργοδοτών. Οι εκστρατείες αυτές μπορούν να αναλάβουν ρόλο υπεράσπισης (Ιρλανδία), καθώς και ρόλο διαπίστευσης (Ηνωμένο Βασίλειο), όπου οι οργανισμοί φέρουν επίσημη διαπίστευση ως εργοδότες που καταβάλλουν μισθούς διαβίωσης. Σύμφωνα με τις διατάξεις περί δίκαιων μισθών που ορίζονται στον κοινωνικό πυλώνα, η έρευνα του Eurofound έχει ως στόχο να παράσχει στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής έναν πρακτικό οδηγό για την έννοια του μισθού διαβίωσης.

Πιλοτικό έργο σχετικά με τις αλλαγές στους κατώτατους μισθούς

Κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, το Eurofound θα υλοποιήσει πιλοτικό έργο σχετικά με τις αλλαγές στους κατώτατους μισθούς στην ΕΕ από το 2021 έως το 2023. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. την ενότητα «Συνεχιζόμενες εργασίες» παρακάτω.

Read less

Κύρια αποτελέσματα σε βάθος χρόνου

Show more (12)

Βασικά μηνύματα

Top

· Οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται μεταξύ των εργαζομένων με κατώτατο μισθό σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο ορίζονται οι εργαζόμενοι με κατώτατο μισθό.

Read more

· Οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται μεταξύ των εργαζομένων με κατώτατο μισθό σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο ορίζονται οι εργαζόμενοι με κατώτατο μισθό.

· Το 2017 ένας στους 10 εργαζόμενους στην ΕΕ αμειβόταν με μισθό περίπου στο επίπεδο του κατώτατου μισθού (+/- 10%).

· Το 2019 πολλές χώρες της ΕΕ συζητούσαν την περαιτέρω αύξηση των κατώτατων μισθών μετά το 2020, εν μέρει σε σχέση με κάποιον σχετικό στόχο, εν μέρει σε απόλυτες τιμές.

· Οι θεσμοθετημένοι κατώτατοι μισθοί έχουν γίνει δικαιότεροι σε σύγκριση με τους μισθούς άλλων εργαζομένων από τις αρχές της νέας χιλιετίας, όταν η σύγκριση αφορά τους κατώτατους μισθούς με τους μέσους μισθούς όλων των εργαζομένων.

· Παρά την ανοδική τάση, στην πλειονότητα των χωρών οι κατώτατοι μισθοί παραμένουν κάτω του 60% ή ακόμη και του 50% των μέσων μισθών. Αυτό ισχύει ιδίως στα κράτη μέλη της ΕΕ της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, τα οποία στις αρχές της χιλιετίας είχαν ως αφετηρία πολύ χαμηλές σχετικές τιμές, ενώ εξακολουθούν να θέτουν στόχους γύρω ή κάτω από το 50% στους οικείους κανονισμούς για τους κατώτατους μισθούς.

· Σε γενικές γραμμές, 7 στους 10 εργαζομένους που λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, σε σύγκριση με τους λιγότερους από 5 από τους 10 εργαζομένους των λοιπών κατηγοριών. Ωστόσο, οι αριθμοί αυτοί παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα, ποσοστό μικρότερο του 10% των εργαζομένων που λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό θεωρεί δύσκολη έως πολύ δύσκολη την κάλυψη των βασικών του αναγκών στη Γερμανία, τη Δανία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ του 50% έως 60% στη Βουλγαρία, την Κροατία και την Κύπρο και στο 80% στην Ελλάδα.

· Οι κυβερνήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη αντιδρούν με μέτρα σταθεροποίησης του εισοδήματος όσων επηρεάζονται από την κρίση της πανδημίας του COVID-19. Οι κατώτατοι μισθοί μπορούν να διαδραματίσουν κάποιον ρόλο στο μείγμα πολιτικής για τη σταθεροποίηση των εισοδημάτων και, κατά συνέπεια, να συμβάλουν ως αντιστάθμισμα στην καθοδική πορεία που οδηγεί σε ύφεση ή σε οικονομική κρίση.

· Η βάση δεδομένων EU PolicyWatch του Eurofound δείχνει επίσης ότι οι κυβερνήσεις έχουν αναφερθεί συχνά στον νόμιμο κατώτατο μισθό κατά τον καθορισμό ανώτατων ή κατώτατων ορίων για το επίπεδο παροχών στήριξης του εισοδήματος, όπως οι παροχές μειωμένου ωραρίου εργασίας.

· Ιδιαίτερα έντονα πλήττονται από την πανδημία COVID-19 τομείς και επαγγέλματα με μεγαλύτερα ποσοστά εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό: οι εργαζόμενοι στη γεωργία (15% οι εργαζόμενοι με κατώτατο μισθό στον τομέα και περίπου 20% για ορισμένες γεωργικές θέσεις εργασίας), το λιανικό εμπόριο (13%) ή οι καθαριστές και οι βοηθοί (25 %) συγκαταλέγονται μεταξύ των ατόμων που συντηρούν τη λειτουργία μιας κοινωνίας σε περιόδους κοινωνικής αποστασιοποίησης και περιορισμού της κυκλοφορίας.

· Άλλοι τομείς και επαγγέλματα με μεγαλύτερα ποσοστά εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό —ιδίως εκείνων οι οποίοι απασχολούνται στον τομέα της διαμονής και της φιλοξενίας (16 %), των τεχνών, της ψυχαγωγίας, της αναψυχής ή ως οικιακοί βοηθοί (14 %) ή των εργαζομένων στον τομέα των προσωπικών υπηρεσιών (16 %) — συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που επλήγησαν από τις επιπτώσεις των μέτρων για τη δημόσια υγεία αμέσως μετά την έναρξη της πανδημίας COVID-19.

Read less

Δημοσιεύσεις & δεδομένα

Top

Οι ακόλουθες ενότητες παρέχουν πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα δημοσιεύσεων, δεδομένων και τρεχουσών εργασιών που αφορούν το συγκεκριμένο θέμα. 

  • Δημοσιεύσεις (157)
  • Δεδομένα
  • Τρέχουσα εργασία (1)

Δημοσιεύσεις

Μετάβαση στην ενότητα των δημοσιεύσεων

Eurofound publications come in a variety of formats, including reports, policy briefs, blogs, articles and presentations. 

Statutory minimum wages in the EU 2016

Publication 29 Ιανουάριος 2016

Ireland: Duties and functions of new Low Pay Commission published

Άρθρο 10 Σεπτέμβριος 2015

Estonia: Wide gulf between the social partners on minimum wage increase

Άρθρο 4 Σεπτέμβριος 2015

Romania: Increase in minimum wage sparks debate

Άρθρο 4 Σεπτέμβριος 2015

Greece: Lower wages throughout labour market

Άρθρο 31 Ιούλιος 2015

UK: TUC calls for stronger enforcement of national minimum wage

Άρθρο 30 Ιούλιος 2015

Lithuania: Social partners agree minimum wage increase

Άρθρο 27 Ιούλιος 2015

Bulgaria: Government pushes through minimum wage increase despite opposition

Άρθρο 24 Ιούλιος 2015

Estonia: Bus drivers' wages rise by 14%

Άρθρο 10 Ιούλιος 2015

Slovenia: Around 6% of workers are on the minimum wage

Άρθρο 29 Ιούνιος 2015

Σελίδες

91 - 100 of 157

Δεδομένα

A selection of related data on this topic are linked below. 

Τρέχουσα εργασία

Research continues in this topic on a variety of themes, which are outlined below with links to forthcoming titles. 

Pilot project on minimum wages

Following a request from the European Parliament and decision from the European Commission, Eurofound will carry out a pilot project on the 'Role of the minimum wage in establishing the Universal Labour Guarantee' in the EU from 2021 to 2023. The purpose of this pilot project is to provide data and research evidence that will feed into the monitoring of the European Commission’s initiative on adequate minimum wages. The main objectives will be examined in three distinct modules:

  • Module 1: Enforcement of minimum wages and compliance – providing a measurement of compliance with minimum wage regulation and discussing the methodological and policy issues related to this measurement
  • Module 2: Database on minimum wage rates applicable to low-paid jobs – building a database on minimum wages in collective agreements
  • Module 3: Minimum tariffs in collective agreements – to verify the presence of minimum tariffs for self-employed in collective agreements. A report for this module was published in November 2022.