Na przestrzeni kilku tygodni pandemia COVID-19 wywołana nowym koronawirusem radykalnie zmieniła życie ludzi na całym świecie. Poza druzgocącymi skutkami dla zdrowia osób bezpośrednio dotkniętych wirusem pandemia COVID-19 miała ogromny wpływ na sposób życia i pracy ludzi, a tym samym na ich dobrostan fizyczny i psychiczny. Aby móc zmierzyć ekonomiczno-społeczne skutki tego kryzysu, 9 kwietnia Eurofound rozpoczął zakrojoną na szeroką skalę ankietę on-line w Unii Europejskiej i poza nią. Celem ankiety zatytułowanej „Living, working and COVID-19” (Życie, praca i COVID-19) jest zbadanie, jaki wpływ miała zaistniała sytuacja na samopoczucie, pracę, telepracę i sytuację finansową Europejczyków. Zawiera ona szereg pytań skierowanych do osób z różnych grup wiekowych i znajdujących się w różnych sytuacjach życiowych. Większość pytań oparta jest na europejskim badaniu jakości życia i europejskim badaniu warunków pracy, natomiast inne pytania są nowe lub zostały zapożyczone z innych źródeł, jak np. z europejskiego badania dochodów i warunków życia (EU-SILC).
Key findings
W państwach najbardziej dotkniętych pandemią najbardziej widoczny jest wpływ na samopoczucie społeczeństwa. Wyniki niektórych państw są w szczególności uderzające – zadowolenie z życia we Francji jest obecnie na najniższym poziomie w porównaniu z ankietami przeprowadzonymi przed kryzysem.
Ponad połowa Europejczyków martwi się o swoją przyszłość w związku z pandemią COVID-19, natomiast jedynie 45% zachowuje optymizm. W porównaniu do badań przeprowadzonych przed pandemią we Francji, Belgii, Włoszech i Grecji optymizm spadł poniżej średniej UE.
Europejczycy wyrażają niezmiernie niski poziom zaufania w UE i we władze krajowe, w szczególności widoczne jest to w państwach członkowskich tradycyjnie wyrażających sympatię wobec UE, takich jak Francja, Włochy i Hiszpania , co rodzi pytania o działania podjęte przez UE podczas trwania kryzysu.
Ponad jedna czwarta respondentów w całej UE zgłasza tymczasową (23%) lub całkowitą utratę pracy (5%) . Młodzi ludzi są najbardziej dotknięci tym zjawiskiem. Połowie zatrudnionych Europejczyków zmniejszono liczbę godzin pracy – miało to miejsce w szczególności we Włoszech, Francji, w Grecji i na Cyprze. W krajach nordyckich zanotowano najmniej przypadków ograniczenia godzin pracy.
Blisko 40% Europejczyków zgłasza pogorszenie sytuacji materialnej w porównaniu do okresu sprzed pandemii – liczba ta podwoiła się w porównaniu z badaniem przeprowadzonym przed kryzysem. Blisko połowa gospodarstw domowych zgłasza, że trudno im związać koniec z końcem, a ponad połowa badanych przyznaje, że nie jest w stanie żyć na tym samym poziomie przez dłużej niż trzy miesiące bez dochodu. Sytuacja jest jeszcze bardziej dramatyczna dla trzech czwartych osób bez zatrudnienia, którzy nie są w stanie przetrwać przez dłużej niż trzy miesiące, natomiast 82% gospodarstw domowych zgłasza, że ma problemy, by związać koniec końcem.
List of graphs:
Figure 1: Respondents’ life satisfaction by country
Figure 2: Respondents’ optimism about their future by country (%)
Figure 3: WHO-5 mental well-being index by country
Figure 4: Trust in the European Union by country
Figure 5: Trust in the healthcare system by country
Figure 6: Changes in working time during the COVID-19 pandemic by country (%)
Figure 7: Proportion of workers who started teleworking as a result of COVID-19 by country (%)
Figure 8: Uptake of telework and decrease in working time by country (%)
Figure 9: Work–life conflict dimensions, by gender, EU27 (%)
Figure 10: Work–life conflict dimensions, by type of household, EU27 (%)
Figure 11: Respondents’ financial situation three months ago and in three months’ time by country* (%)
Figure 12: Proportion of respondents with no savings or who can only maintain current living standards without income for less than three months by employment status, EU27 (%)
Figure 13: Proportion of respondents with financial insecurities, EU27 (%)
Figure 14: Difficulties making ends meet by employment status, EU27 (%)
Figure 15: Proportion of respondents reporting household arrears, by employment status, EU27 (%)
Figure 16: Risk of losing home, EU27 (%)