Employment and labour markets
Ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19: η μεταβαλλόμενη δομή της απασχόλησης στην ΕΕ
Published:
20 October 2022
Research report
Abstract
Οι ευρωπαϊκές αγορές εργασίας παρουσίασαν ισχυρή ανάκαμψη μετά την COVID-19. Στο τέλος του 2021, λίγο περισσότερο από 18 μήνες μετά την έναρξη της πανδημίας, τα ποσοστά απασχόλησης στην ΕΕ βρίσκονταν σχεδόν στα προ κρίσης επίπεδα. Στην έκθεση παρουσιάζονται συνοπτικά οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας το 2020 και το 2021 με βάση τριμηνιαία στοιχεία που αντλήθηκαν από την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΕ. Οι εξελίξεις εξετάζονται μέσα από μια διαρθρωτική προσέγγιση και δίνεται έμφαση σε επιμέρους στοιχεία ανά κλάδο και ανά επάγγελμα και σε βασικές δημογραφικές μεταβλητές (φύλο και ηλικία). Ακόμα και αν τα επίπεδα απασχόλησης στα κράτη μέλη της ΕΕ επιστρέψουν στα προ κρίσης επίπεδα, η σύνθεση της απασχόλησης θα έχει μεταβληθεί σημαντικά. Η COVID-19 επιτάχυνε ορισμένες προϋπάρχουσες τάσεις –αναβάθμιση επαγγελμάτων με αύξηση της απασχόλησης στις ποιοτικότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας και επέκταση της τηλεργασίας– αφήνοντας πιθανότατα ανεξίτηλα το σημάδι της στη δομή της απασχόλησης στην ΕΕ.
Key findings
Το πλήγμα που υπέστησαν οι αγορές εργασίας το 2020 λόγω της νόσου COVID-19 ήταν σύντομο και απότομο, αλλά η ανάκαμψη ήταν γρήγορη χάρη στις πολιτικές παρεμβάσεις και τις σημαντικές δημόσιες ενισχύσεις που χορηγήθηκαν σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο. Συνολικά, τα επίπεδα απασχόλησης στην ΕΕ ανέκαμψαν στα προ κρίσης επίπεδα μέσα σε περίοδο δύο ετών, σε αντιδιαστολή με τα οκτώ σχεδόν έτη που χρειάστηκαν οι αγορές εργασίας για να ανακάμψουν μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Τα επίπεδα ανάκαμψης που καταγράφηκαν μετά την κρίση της νόσου COVID-19 παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των διαφόρων κλάδων. Μολονότι η απασχόληση στις υπηρεσίες κατάλυσης και εστίασης, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο και στις μεταφορές κατέγραψε σωρευτικές απώλειες της τάξης του 1,4 εκατ. εργαζομένων το διάστημα 2019-2021, ο κλάδος των πληροφοριών και επικοινωνιών προσέθεσε 1 εκατ. θέσεις εργασίας την ίδια ακριβώς περίοδο.
Η πανδημία μπορεί να επιτάχυνε ορισμένες προϋπάρχουσες διαρθρωτικές τάσεις, όπως π.χ. τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά σημάδεψε ανεξίτηλα την απασχόληση στους κλάδους των υπηρεσιών που παρέχονται αυτοπροσώπως και οι οποίοι επλήγησαν σφοδρά από τους περιορισμούς για την τήρηση κοινωνικών αποστάσεων. Για πρώτη φορά στη χρονική περίοδο μίας γενιάς, ολοένα και περισσότερο οι φορείς χάραξης πολιτικής προβληματίζονται πρωτίστως για την έλλειψη εργατικού δυναμικού και δευτερευόντως για την ανεργία – δηλαδή για την προσφορά παρά για τη ζήτηση εργασίας.
Μολονότι οι θέσεις εργασίας που χάθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν κυρίως χαμηλόμισθες, η αύξηση των επιπέδων απασχόλησης κατά τη διάρκεια του 2021 τροφοδοτήθηκε από θέσεις εργασίας και επαγγέλματα που προσφέρουν υψηλές αποδοχές. Σε όλη τη διάρκεια της περιόδου 2019-2021, η αύξηση των καλά αμειβομένων θέσεων απασχόλησης ήταν μεγαλύτερη για τις γυναίκες από ό,τι για τους άνδρες στην ΕΕ των 27, ενώ την ίδια στιγμή η απώλεια θέσεων εργασίας έπληξε περισσότερο τις γυναίκες που απασχολούνται σε χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας.
Η τηλεργασία θα αποτελέσει πιθανότατα την «κληρονομιά» που θα μας αφήσει η κρίση της νόσου COVID-19, καθώς η εξ αποστάσεως απασχόληση συνέχισε να αυξάνεται το 2021 σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της ΕΕ – ακόμα και μετά τη ραγδαία αύξηση που καταγράφηκε στην αρχή της πανδημίας. Η κρίση συνέβαλε επίσης στην αύξηση της απασχόλησης σε κλάδους και επαγγέλματα στα οποία η τηλεργασία είναι περισσότερο εφικτή: από το 2019 έως το 2021 ο κλάδος της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) ήταν ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος και ο κλάδος με τα υψηλότερα ποσοστά τηλεργαζομένων το 2021.
The report contains the following lists of tables and figures
List of tables
- Table 1: Job vacancy rates, by sector, EU27, 2021 (%)
- Table 2: Year-on-year changes in employment levels and actual weekly hours worked, 2019–2021, EU27
- Table 3: Year-on-year changes in employment levels and weekly hours worked, by gender and age, 2020–2021, EU27
- Table 4: Year-on-year changes in employment levels and weekly hours worked for the 15–24 age group, by gender, Q4 2020–Q4 2021, EU27
- Table 5: Year-on-year changes in employment by gender and sector, Q4 2019–Q4 2021, EU27 (%)
- Table 6: Year-on-year changes in average number of actual weekly working hours, by age, gender and sector, Q4 2020–Q4 2021, EU27 (hours)
- Table 7: Main broad occupational trends in employment and hours year on year, Q4 2019–Q4 2020, EU27
- Table 8: Top three jobs with biggest employment gains and losses, Q4 2019–Q4 2021, EU27
List of figures
- Figure 1: Actual and trend estimates of employment levels among workers aged 15 and older, 2019–2020, EU27 (millions)
- Figure 2: People employed but not working, EU27 (percentage point difference from pre-COVID-19 baseline – same quarter in 2019)
- Figure 3: People employed but not working, by sector, Q4 2019–Q4 2021, showing peak incidence in Q2 2020, EU27 (%)
- Figure 4: Year-on-year changes in unemployment levels, by age, 2020–2021, EU27 (percentage points)
- Figure 5: Labour market slack, 2019–2020, EU27 (% of the extended labour force)
- Figure 6: Labour market slack, by country, Q4 2021, EU27 (percentage of the extended labour force)
- Figure 7: The components of labour market slack, by age and gender, Q4 2021 (percentage of the extended labour force)
- Figure 8: Transitions in labour market status, EU27, Q3 2021–Q4 2021 (million people)
- Figure 9: Net flows between employment and inactivity, by country and gender, Q3 2021–Q4 2021, EU27 (thousands)
- Figure 10: Employment shifts by job–wage quintile comparing the financial crisis (2008–2010) and the pandemic (Q4 2019–Q4 2021), EU27 (millions)
- Figure 11: Employment shifts by job–wage quintile, Q4 2019–Q4 2021, EU27 (millions)
- Figure 12: Employment shifts by job–wage quintile, by gender, Q4 2019–Q4 2021, EU27 (millions)
- Figure 13: Employment shifts, by job–wage quintile and broad sector, Q2 2019–Q4 2020, EU27 (millions)
- Figure 14: Employees working from home, by country, 2019–2021, EU27 (%)
- Figure 15: Employees working from home, by occupation, 2019–2021, EU27 (%)
- Figure 16: Change in employment, by occupation and teleworking incidence, Q4 2019–Q4 2021, EU27 (%)
- Figure 17: Employees working from home, by sector, 2019–2021, EU27 (%)
- Figure 18: Employees working from home, by gender, EU27
- Figure 19: Employees working from home, by gender and country, 2021, EU27 (%)
- Figure 20: Employees in teleworkable jobs, by gender and country, 2020, EU27 (%)
- Figure 21: Employees working from home, by age, 2016–2021, EU27 (%)
- Number of pages
-
46
- Reference nº
-
EF22022
- ISBN
-
978-92-897-2286-5
- Catalogue nº
-
TJ-09-22-521-EN-N
- DOI
-
10.2806/321685
- Permalink
Cite this publication
Eurofound (2022), Recovery from COVID-19: The changing structure of employment in the EU, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Related publications
Publication series
