Europejskie rynki pracy odnotowały znaczne ożywienie po pandemii COVID-19. Już pod koniec 2021 r., niewiele ponad 18 miesięcy po wybuchu pandemii, wskaźniki zatrudnienia w UE prawie powróciły do poziomu sprzed kryzysu. W niniejszym sprawozdaniu podsumowano zmiany na rynku pracy w latach 2020 i 2021, z wykorzystaniem danych kwartalnych pochodzących z unijnego badania aktywności ekonomicznej ludności. Jest to ujęcie z perspektywy strukturalnej, ze szczególnym uwzględnieniem danych na poziomie sektorów i zawodów oraz kluczowych zmiennych demograficznych: płci i wieku. Nawet jeśli zatrudnienie w państwach członkowskich UE powróci do poziomu sprzed kryzysu, struktura zatrudnienia znacznie się zmieni. Pandemia COVID-19 przyspieszyła rozwój niektórych już istniejących tendencji – np. podnoszenie kwalifikacji zawodowych, wzrost zatrudnienia na stanowiskach wyższej jakości i lepiej płatnych oraz upowszechnienie telepracy – w sposób, który prawdopodobnie pozostawi trwały ślad na strukturze zatrudnienia w UE.
Key findings
Wstrząs odczuwalny na rynkach pracy z powodu COVID-19 w 2020 r. był krótki i gwałtowny, jednak dzięki polityce interwencyjnej i znacznemu wsparciu publicznemu na szczeblu zarówno krajowym, jak i unijnym, proces wychodzenia z kryzysu rozpoczął się błyskawicznie. Ogólnie rzecz biorąc, poziomy zatrudnienia w UE powróciły do poziomów sprzed kryzysu w ciągu dwóch lat, podczas gdy po światowym kryzysie finansowym trwało to niemal osiem lat.
Proces odbudowy po kryzysie związanym z COVID-19 bardzo różnił się w zależności od danego sektora. O ile w sektorach związanych z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, w handlu hurtowym i detalicznym oraz w transporcie odnotowano łączną utratę 1,4 mln pracowników w latach 2019–2021, o tyle sektor teleinformatyczny w tym samym okresie zwiększył liczbę miejsc pracy o 1 mln.
Pandemia przyspieszyła rozwój niektórych tendencji strukturalnych, które istniały już wcześniej, takich jak cyfryzacja, jednak odcisnęła również piętno na strukturach zatrudnienia w branżach, gdzie usługi świadczone są na miejscu, a które dotkliwie odczuły ograniczenia dotyczące zachowania bezpiecznej odległości między osobami. Po raz pierwszy w historii pokolenia to właśnie niedobory siły roboczej, a nie bezrobocie – podaż pracy, a nie popyt na nią – coraz częściej stają się przedmiotem większego zainteresowania decydentów.
Chociaż z jednej strony utrata pracy podczas pandemii dotknęła głównie nisko opłacane miejsca pracy, to z drugiej ożywienie poziomów zatrudnienia w 2021 r. było spowodowane wzrostem liczby dobrze płatnych miejsc pracy i zawodów. W latach 2019–2021, w krajach UE-27 przyrost dobrze opłacanych miejsc pracy był większy wśród kobiet niż mężczyzn, ale jednocześnie utrata miejsc pracy była najbardziej dotkliwa w przypadku kobiet na nisko płatnych stanowiskach.
W 2021 r. praca zdalna nadal rosła w niemal wszystkich państwach członkowskich UE i szacuje się, że – nawet pomimo gwałtownego wzrostu telepracy odnotowanego na początku pandemii – jej udział będzie stale rosnąć jako spuścizna po kryzysie związanym z COVID-19. Kryzys pobudził również wzrost zatrudnienia w tych sektorach i zawodach, w których telepraca jest łatwiejsza do wykonania: w latach 2019–2021 specjalista w dziedzinach teleinformatycznych (ICT) był najszybciej rozwijającym się zawodem, a w 2021 r. odnotował najwyższy odsetek telepracy.
The report contains the following lists of tables and figures
List of tables
- Table 1: Job vacancy rates, by sector, EU27, 2021 (%)
- Table 2: Year-on-year changes in employment levels and actual weekly hours worked, 2019–2021, EU27
- Table 3: Year-on-year changes in employment levels and weekly hours worked, by gender and age, 2020–2021, EU27
- Table 4: Year-on-year changes in employment levels and weekly hours worked for the 15–24 age group, by gender, Q4 2020–Q4 2021, EU27
- Table 5: Year-on-year changes in employment by gender and sector, Q4 2019–Q4 2021, EU27 (%)
- Table 6: Year-on-year changes in average number of actual weekly working hours, by age, gender and sector, Q4 2020–Q4 2021, EU27 (hours)
- Table 7: Main broad occupational trends in employment and hours year on year, Q4 2019–Q4 2020, EU27
- Table 8: Top three jobs with biggest employment gains and losses, Q4 2019–Q4 2021, EU27
List of figures
- Figure 1: Actual and trend estimates of employment levels among workers aged 15 and older, 2019–2020, EU27 (millions)
- Figure 2: People employed but not working, EU27 (percentage point difference from pre-COVID-19 baseline – same quarter in 2019)
- Figure 3: People employed but not working, by sector, Q4 2019–Q4 2021, showing peak incidence in Q2 2020, EU27 (%)
- Figure 4: Year-on-year changes in unemployment levels, by age, 2020–2021, EU27 (percentage points)
- Figure 5: Labour market slack, 2019–2020, EU27 (% of the extended labour force)
- Figure 6: Labour market slack, by country, Q4 2021, EU27 (percentage of the extended labour force)
- Figure 7: The components of labour market slack, by age and gender, Q4 2021 (percentage of the extended labour force)
- Figure 8: Transitions in labour market status, EU27, Q3 2021–Q4 2021 (million people)
- Figure 9: Net flows between employment and inactivity, by country and gender, Q3 2021–Q4 2021, EU27 (thousands)
- Figure 10: Employment shifts by job–wage quintile comparing the financial crisis (2008–2010) and the pandemic (Q4 2019–Q4 2021), EU27 (millions)
- Figure 11: Employment shifts by job–wage quintile, Q4 2019–Q4 2021, EU27 (millions)
- Figure 12: Employment shifts by job–wage quintile, by gender, Q4 2019–Q4 2021, EU27 (millions)
- Figure 13: Employment shifts, by job–wage quintile and broad sector, Q2 2019–Q4 2020, EU27 (millions)
- Figure 14: Employees working from home, by country, 2019–2021, EU27 (%)
- Figure 15: Employees working from home, by occupation, 2019–2021, EU27 (%)
- Figure 16: Change in employment, by occupation and teleworking incidence, Q4 2019–Q4 2021, EU27 (%)
- Figure 17: Employees working from home, by sector, 2019–2021, EU27 (%)
- Figure 18: Employees working from home, by gender, EU27
- Figure 19: Employees working from home, by gender and country, 2021, EU27 (%)
- Figure 20: Employees in teleworkable jobs, by gender and country, 2020, EU27 (%)
- Figure 21: Employees working from home, by age, 2016–2021, EU27 (%)
- Number of pages
-
46
- Reference nº
-
EF22022
- ISBN
-
978-92-897-2286-5
- Catalogue nº
-
TJ-09-22-521-EN-N
- DOI
-
10.2806/321685
- Permalink