Proefproject minimumlonen (2021 tot 2023)
Op verzoek van het Europees Parlement en een besluit van de Europese Commissie voert Eurofound van 2021 tot 2023 een proefproject uit over de rol van het minimumloon bij de invoering van de universele arbeidsgarantie) in de EU.
Het doel van dit proefproject is gegevens en onderzoeksgegevens te verstrekken die zullen worden gebruikt voor het toezicht op het initiatief van de Commissie inzake toereikende minimumlonen(opens in new tab)This link opens in a new tab. De belangrijkste doelstellingen worden onderzocht in drie afzonderlijke modules:
Module 1: Handhaving van minimumlonen en naleving – het meten van de naleving van de minimumloonregelgeving en het bespreken van de methodologische en beleidskwesties met betrekking tot deze meting
Module 2: Databank over minimumlonen die van toepassing zijn op laagbetaalde banen – opbouw van een databank over minimumlonen in collectieve arbeidsovereenkomsten
Module 3: Minimumtarieven in collectieve arbeidsovereenkomsten – om na te gaan of er minimumtarieven voor zelfstandigen in collectieve arbeidsovereenkomsten voorkomen
Er zijn twee groepen van deskundigen opgericht om de werkzaamheden in het kader van dit proefproject gedurende de gehele duur ervan te ondersteunen. Deze groepen bundelen EU-brede deskundigheid op het gebied van het toezicht op de naleving van minimumlonen (module 1) of collectieve onderhandelingen/collectieve overeenkomsten (module 2 en module 3). De groepen zijn samengesteld uit deskundigen van vakbonden, werkgeversorganisaties en regeringen die zijn voorgedragen door de raad van bestuur van Eurofound, beroepsbeoefenaars die nationale gegevensregisters van collectieve arbeidsovereenkomsten beheren, academische deskundigen en deskundigen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (JRC) en de Europese Commissie.
Module 1 gaat over het toezicht op de handhaving en naleving van minimumlonen. Handhaving is in het algemeen een belangrijk onderwerp, vooral bij het overwegen van arbeids- en sociale regelgeving. Naleving van de regelgeving inzake minimumlonen is belangrijk om de rechten en bescherming van werknemers te waarborgen, evenals een gelijk speelveld voor het bedrijfsleven en eerlijke concurrentie.
Module 1 van het proefproject bestaat uit drie onderling verbonden werkpakketten, die tussen 2021 en 2023 moeten worden uitgevoerd.
Werkpakket 1 - Benaderingen voor het schatten van de omvang van niet-naleving: Het eerste werkpakket is medio 2021 van start gegaan en onderzoekt wat er (al) bekend is over de mate van niet-naleving van wettelijke en collectief overeengekomen minimumlonen in de EU-lidstaten. Het identificeert nationale bronnen en methoden die worden gebruikt om de mate van niet-naleving van de voorschriften inzake minimumlonen te schatten en bespreekt de uitdagingen die gepaard gaan met het verkrijgen van betrouwbare schattingen. Naast de nationale benaderingen biedt het een methodologische bespreking van de problemen om niet-naleving te kwantificeren en onderzoekt het de haalbaarheid van het gebruik van (geharmoniseerde) gegevensbronnen voor de hele EU om de omvang van de niet-naleving van de minimumloonvoorschriften te schatten. Onder voorbehoud van haalbaarheid en voorbehouden worden ramingen gemaakt van de omvang van de niet-naleving.
Werkpakket 2 - In kaart brengen van de handhavingsinstellingen, -beleidsmaatregelen en -praktijken: Het tweede werkpakket is eind 2021 van start gegaan en onderzoekt de instrumenten, instellingen en verordeningen die de lidstaten momenteel gebruiken om de naleving van de voorschriften inzake minimumlonen te monitoren, te handhaven en te bevorderen. Het onderzoekt de belangrijkste controle-instellingen, hun capaciteit en middelen, de rol van de sociale partners bij het toezicht op de naleving, de coördinatie tussen de verschillende actoren, evenals de soorten strategieën en maatregelen die worden toegepast, met inbegrip van sancties. Dit beleid en deze praktijken moeten worden gezien in de context van de wetgeving of andere vormen van regulering van minimumlonen en de handhavingsinstanties. Dit werkpakket is gebaseerd op het netwerk van Eurofound-correspondenten (NEC) en hun interviews met relevante nationale actoren.
Werkpakket 3 - Beleidsanalyse voor geselecteerde sectoren: Het derde werkpakket, dat medio 2022 van start is gegaan, zal het kwalitatieve onderzoek afronden. Er zal worden voortgebouwd op de bevindingen van het eerste en het tweede werkpakket en zal worden getracht een diepgaand onderzoek te doen naar de oorzaken en hinderlijke factoren van niet-naleving, welke beleidsmaatregelen in welke context goed lijken te werken, de redenen waarom of niet, en of sommige beleidsmaatregelen kunnen worden overgedragen aan andere landen en onder welke omstandigheden. Het zou ook proberen om in meer algemene termen te leren van beleidsmaatregelen inzake niet-naleving op andere gebieden. Meer specifiek zal de beleidsanalyse zich alleen richten op geselecteerde sectoren, in enkele geselecteerde landen.
Het geïntegreerde eindverslag dat alle drie de gebieden omvat, werd in november 2023 gepubliceerd.
27 November 2023
In the EU, non-compliance with statutory or negotiated minimum wages averages 6.93% or 1.3%, depending on the statistics used. The lowest national estimate is 0.01% in Belgium and the highest is 11.59% in Hungary. It mostly affects young workers, those on fixed-term or part-time contracts and those working for small companies. It is more common in services than in manufacturing, and is characterised by shorter working time. Member States monitor, enforce and promote compliance in similar ways, although with some differences. This report identifies hindering and enabling factors. Some countries focus on specific economic sectors, such as construction, domestic work, platform work, agriculture and meat processing. National authorities often enforce minimum wages indirectly by helping employers comply, raising workers’ awareness, and helping stakeholders increase cooperation and develop faster procedures. Combining these soft initiatives with tougher measures increases the effectiveness of inspectorates’ actions in enforcing compliance with minimum wages.
In de tweede module wordt het opzetten van een databank van collectief overeengekomen minimumlonen met betrekking tot laag- en middelhoogbetaalde banen en sectoren geconceptualiseerd en getest.
Het werk aan deze module is in 2021 gestart met de ontwikkeling van een conceptnota. De nota schetst hoe een reeks laag- tot middelzwaar betaalde banen of sectoren kan worden geselecteerd en hoe een representatieve steekproef van collectieve overeenkomsten met betrekking tot deze banen of sectoren kan worden opgesteld. Op basis van de beschikbaarheid en toegankelijkheid van nationale registers van collectieve arbeidsovereenkomsten worden landspecifieke steekproefbenaderingen voorgesteld. Het beschrijft ook welke parameters worden opgenomen in de gegevensverzameling.
Parallel aan de conceptuele werkzaamheden heeft het projectteam in 2021 contact onderhouden met nationale registers en gegevensverstrekkers van collectieve overeenkomsten om de reikwijdte en toegankelijkheid van hun databanken vast te stellen en hun medewerking te vragen.
In 2022 is Eurofound begonnen met de ontwikkeling van de infrastructuur van de onlinedatabank, die het mogelijk maakt de lonen in collectieve arbeidsovereenkomsten tussen 2015 en 2022 te coderen, evenals alle andere relevante informatie.
De methodologie van de codering en een reeks indicatoren voor de ontwikkeling van de cao-tarieven worden beschreven in het definitieve geconsolideerde verslag.
Specifieke kenmerken van landen en andere metagegevens zijn gedocumenteerd in 27 landenwerkdocumenten die in maart 2024 zullen worden gepubliceerd.
In januari 2024 werd een geconsolideerd eindrapport gepubliceerd, gevolgd door de database in februari 2024
26 January 2024
In this pilot project, Eurofound successfully established the feasibility of, and piloted, an EU-wide database of minimum pay rates contained in collective agreements related to low-paid workers. A conceptual and measurement framework was devised, a total of 692 collective agreements – related to 24 low-paid sectors of interest – were selected to be ‘fully coded’ and representative data on negotiated minimum pay were compiled for 24 EU Member States. Based on more than 3,202 renewal texts, time series of collectively agreed minimum rates were created from 2015 to 2022 for 19 countries. This is the first time that an EU-wide data collection has provided comparative time series on negotiated pay. Key findings are is that in some countries outdated agreements contain rates below the applicable statutory minima, and that the potential of collective agreements to regulate pay generally or for employees earning higher wages than the minimum pay is not always fully capitalised on.
See also the national country reports (Eurofound papers), providing meta-data for the data collection, at the end of this web page.
De derde module is in 2021 van start gegaan en heeft tot doel nationale/sectorale benaderingen voor de regulering van minimumlonen of andere vormen van beloning (lonen, tarieven, vergoedingen, prijzen) van zelfstandigen in kaart te brengen, om te begrijpen hoe deze kunnen worden vastgesteld voor specifieke banen of beroepen binnen sectoren met een hoog niveau van freelancers/kwetsbare en verborgen zelfstandigen.
De belangrijkste onderzoeksvragen van deze module zijn de volgende:
Is het wettelijk mogelijk voor zelfstandigen om lid te worden van vakbonden of zich te laten vertegenwoordigen door andere vormen van werknemersvertegenwoordiging op nationaal niveau?
Zijn er concrete voorbeelden van vakbonden of andere vormen van werknemersvertegenwoordiging voor zelfstandigen op nationaal niveau?
Zijn er op nationaal niveau collectieve onderhandelingen en overeenkomsten voor zelfstandigen?
Zijn er wetten en/of regels en voorschriften inzake minimumlonen en andere vormen van beloning (bijvoorbeeld loontarieven, tarieven, vergoedingen, prijzen) voor zelfstandigen?
Zijn er collectieve onderhandelingen en/of overeenkomsten over minimumlonen en andere vormen van beloning voor zelfstandigen (bijvoorbeeld loontarieven, tarieven, vergoedingen, prijzen)?
In november 2022 is een rapport voor deze module gepubliceerd.
30 November 2022
This report is carried out in the context of the three-year pilot project (2021–2023), ‘Role of the minimum wage in establishing the Universal Labour Guarantee’, mandated to Eurofound by the European Commission. Its focus is module 3 of the project, investigating minimum wages and other forms of pay for the self-employed. Out of concern for the challenging conditions faced by certain groups of self-employed workers, some Member States have established or are in discussions about proposing some statutory forms of minimum pay for selected categories of the self-employed. The main objective of the report is to understand how minimum wages, wage rates, tariffs, fees and other forms of pay could be fixed for specific jobs or professions in sectors having a high level of ‘vulnerable’ workers, as well as ‘concealed’ self-employed. While the majority of Member States allow trade union representation, the right to collective bargaining for the self-employed is much more limited. Only a small number of Member States provide examples of collectively agreed minimum wages or other forms of pay for the self-employed.
All content
This list provides access to all Eurofound outputs published on this subject.
Eurofound expert
Christine Aumayr-Pintar
Senior research managerChristine Aumayr-Pintar is senior onderzoeksmanager bij de afdeling Working Life bij Eurofound. Zij coördineert het onderzoek van Eurofound naar sociale dialoog en arbeidsverhoudingen en houdt toezicht op het netwerk van Eurofound-correspondenten (NEC). Haar primaire onderzoeksexpertise – benaderd vanuit een vergelijkend EU-breed standpunt – richt zich op minimumlonen, collectief onderhandelde beloning en loontransparantie tussen mannen en vrouwen. Voordat ze in 2009 bij Eurofound in dienst trad, was ze onderzoeker op het gebied van arbeidsmarkten en regionale economie bij Joanneum Research in Oostenrijk. Ze behaalde een masterdiploma in economie en een doctoraat in sociale wetenschappen/economie na economie te hebben gestudeerd in Graz, Wenen en Jönköping.
Topics of expertise
