Φορείς και ιδρύματα στη Λετονία

Τα ανώτατα θεσμικά όργανα που συμμετέχουν στη ρύθμιση του εργασιακού βίου είναι το γενικό νομοθετικό σώμα, το Κοινοβούλιο της Λετονίας (Latvijas Republikas Saeima) και η Επιτροπή Κοινωνικών Θεμάτων και Απασχόλησης. Ορισμένες νομοθετικές πράξεις εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Προηγουμένως, πριν εγκριθούν από το Υπουργικό Συμβούλιο, οι κανονιστικοί κανονισμοί συζητήθηκαν σε συνεδριάσεις των υφυπουργών και των διακυβερνητικών ομάδων εργασίας. Συνεδριάσεις της Επιτροπής του Υπουργικού Συμβουλίου δεν έχουν πραγματοποιηθεί από τον Απρίλιο του 2019. Ο κοινωνικός διάλογος και οι συνθήκες εργασίας εμπίπτουν στην άμεση αρμοδιότητα του Υπουργείου Πρόνοιας. Στο πλαίσιο του υπουργείου, το Τμήμα Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Κοινωνικής Πολιτικής, το Τμήμα Πολιτικής Εργασιακών Σχέσεων και Προστασίας της Εργασίας, το Τμήμα Πολιτικής για την Αγορά Εργασίας και το Τμήμα Διεθνούς Συνεργασίας και Πολιτικής ΕΕ καταρτίζουν προτάσεις για πολιτικές απασχόλησης και κανονιστικές ρυθμίσεις για την επαγγελματική ζωή και εποπτεύουν την εφαρμογή των κανονιστικών κανονισμών που έχουν εγκριθεί. Το Υπουργείο Πρόνοιας διαθέτει δύο εκτελεστικά όργανα που ασχολούνται άμεσα με την αγορά εργασίας: την Κρατική Υπηρεσία Απασχόλησης (NVA) και την VDI.

Το NVA ασχολείται με θέματα προώθησης της απασχόλησης και ανεργίας.

Το κύριο καθήκον του VDI είναι η κρατική εποπτεία και ο έλεγχος της συμμόρφωσης με τους κανονιστικούς κανονισμούς για το εργατικό δίκαιο και την προστασία της εργασίας. Το ίδρυμα αυτό παρακολουθεί επίσης και προάγει την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία. Το VDI συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Επαγγελματικής Ασφάλειας και Περιβαλλοντικής Υγείας του Πανεπιστημίου Riga Stradins, το οποίο συλλέγει και διατηρεί βάση δεδομένων για τις επαγγελματικές ασθένειες. Η λειτουργία του VDI ρυθμίζεται από τη νομοθεσία.

Το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο είναι αρμόδιο για θέματα απασχόλησης (κατάρτιση πολιτικών απασχόλησης, δημιουργία θέσεων εργασίας, διαχείριση προγραμμάτων σχετικών με την απασχόληση που υποστηρίζονται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία) και, ως εκ τούτου, συμμετέχει στην οργάνωση του εργασιακού βίου, διαδραματίζει επίσης ρόλο στη ρύθμιση των ζητημάτων του εργασιακού βίου.

Στη Λετονία δεν υπάρχουν εργατοδικεία.

Σε εθνικό επίπεδο, οι εργοδότες εκπροσωπούνται από μία μόνο εργοδοτική οργάνωση (LDDK) και οι εργαζόμενοι εκπροσωπούνται από μία ενιαία συνδικαλιστική οργάνωση (LBAS).

Αυτό το σύστημα εκπροσώπησης ορίζεται στην «Έννοια της τριμερούς συνεργασίας», η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 1998 και στο καταστατικό του NTSP. Επιβεβαιώνεται σε τριμερή συμφωνία μεταξύ του Υπουργικού Συμβουλίου, του LBAS και του LDDK, η οποία υπεγράφη την 1η Οκτωβρίου 2004.

Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των κοινωνικών εταίρων καθορίζονται στον περί Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Νόμο και στον περί Οργανώσεων Εργοδοτών και των Ενώσεών τους Νόμο. Οι αρχές της αντιπροσωπευτικότητας στις εργασιακές σχέσεις ορίζονται στο Μέρος 2 του Εργατικού Δικαίου.

Σχετικά με τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση

Ο περί Συνδικάτων Νόμος (άρθρο 4) ορίζει ότι κάθε πρόσωπο έχει το δικαίωμα να ιδρύει ελεύθερα συνδικαλιστική οργάνωση, χωρίς καμία διάκριση, και το δικαίωμα να μην προσχωρεί σε συνδικαλιστική οργάνωση. Το άρθρο 8 του εργατικού νόμου ρυθμίζει τη συμμετοχή των εργαζομένων σε συνδικαλιστικές οργανώσεις. Οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες έχουν το δικαίωμα να συνενώνονται ελεύθερα, χωρίς καμία άμεση ή έμμεση διάκριση, και να συμμετέχουν σε οργανώσεις για την υπεράσπιση των κοινωνικών, οικονομικών και επαγγελματικών δικαιωμάτων και συμφερόντων τους και να λαμβάνουν τα οφέλη που παρέχονται από τις οργανώσεις αυτές. Η σύνδεση ή η επιθυμία συμμετοχής σε τέτοιες οργανώσεις δεν μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση άρνησης σύναψης σύμβασης εργασίας, καταγγελίας σύμβασης εργασίας ή περιορισμού των δικαιωμάτων εργαζομένου με άλλο τρόπο.

Ορισμένες κατηγορίες εξαιρούνται από το δικαίωμα ίδρυσης και συμμετοχής σε συνδικαλιστικές οργανώσεις. Αυτοί είναι: υπάλληλοι του Γραφείου Προστασίας του Συντάγματος, της Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ασφάλειας Άμυνας και της Αστυνομίας Ασφαλείας· Στρατιώτες; Συνοριοφύλακες. Οι κρατικοί αστυνομικοί έχουν το δικό τους συνδικάτο.

Το άρθρο 16 του νόμου περί συνδικαλιστικών οργανώσεων (που εγκρίθηκε το 2014) ορίζει ότι τα συνδικαλιστικά συμφέροντα σε εθνικό επίπεδο στις σχέσεις με το υπουργικό συμβούλιο πρέπει να εκπροσωπούνται από τη συνδικαλιστική ένωση που ενώνει τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων στη χώρα. Επιπλέον, τα συνδικαλιστικά συμφέροντα στις σχέσεις με το κράτος και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης σε επίπεδο τομέα ή επαγγέλματος ή σε επίπεδο διοικητικής επικράτειας πρέπει να εκπροσωπούνται από συνδικαλιστική οργάνωση που είναι μέλος της συνδικαλιστικής ένωσης που ενώνει τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων στη χώρα. Ωστόσο, ο νόμος επιτρέπει στους κρατικούς και τοπικούς κυβερνητικούς φορείς να συνεργάζονται με άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις και τις ενώσεις τους, εάν είναι απαραίτητο.

Συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και πυκνότητα

Στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις δεν συλλέγονται επίσημα στη Λετονία. Το LBAS έχει το δικό του σύνολο δεδομένων, αλλά είναι εσωτερικός πόρος και δεν είναι διαθέσιμο στο κοινό. Ο αριθμός των μελών των συνδικαλιστικών οργανώσεων στις οργανώσεις μέλη του LBAS δεν είναι επίσης γνωστός.

Τα διαθέσιμα στοιχεία έως το 2019 δείχνουν ότι η συμμετοχή και η πυκνότητα μειώνονται σταθερά. Για παράδειγμα, τα μέλη ήταν περίπου 96.000 το 2017 και μειώθηκαν σε 85.700 το 2019. Ο αριθμός των εργαζομένων το 2019 ήταν 871.000 (στοιχεία από την Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία της Λετονίας (CSP) και την LBAS). Η πυκνότητα των συνδικάτων ήταν 10,16% το 2019.

Σε πολλές περιπτώσεις, η μείωση των μελών των συνδικάτων συνδέεται με σημαντικούς κοινωνικοοικονομικούς μετασχηματισμούς, όπως το κλείσιμο των μεγάλων σοβιετικών επιχειρήσεων, οι οποίες ήταν παραδοσιακά προπύργιο των συνδικάτων, η διαδικασία συρρίκνωσης της βιομηχανικής ανάπτυξης και οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας.

Συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και πυκνότητα

* Ποσοστό εργαζομένων που είναι μέλη συνδικαλιστικής οργάνωσης. ** Η συμμετοχή των εργαζομένων σε συνδικαλιστική οργάνωση προκύπτει από το σύνολο των μελών της συνδικαλιστικής οργάνωσης και προσαρμόζεται, εάν είναι απαραίτητο, για τα μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων εκτός του ενεργού, εξαρτώμενου και απασχολούμενου εργατικού δυναμικού (δηλ. συνταξιούχοι, αυτοαπασχολούμενοι, φοιτητές, άνεργοι).

Σημείωση: μ.δ., μη διαθέσιμο.

Κύριες συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες και ομοσπονδίες

Η κύρια συνδικαλιστική συνομοσπονδία είναι η LBAS – η ενιαία συνδικαλιστική οργάνωση που εκπροσωπεί τους εργαζομένους σε εθνικό επίπεδο.

Η σύνθεση του LBAS έχει αλλάξει με την πάροδο των ετών. Το 2019, το Συνδικάτο Ενωμένης Αστυνομίας (το οποίο έχει περίπου 320 μέλη) αποκλείστηκε από το LBAS. Το 2017, το Συνδικάτο Εσωτερικών Υπαλλήλων της Λετονίας (με 2.900 μέλη) προσχώρησε στην LBAS. Το 2021-2022, δύο κλαδικές συνδικαλιστικές οργανώσεις (η Συνδικάτη Νοσηλευτικού και Υγειονομικού Προσωπικού της Λετονίας και η Συνδικάτο Εργαζομένων στα Ταχυδρομεία και τις Τηλεπικοινωνίες της Λετονίας) αποχώρησαν από την LBAS και μία κλαδική συνδικαλιστική οργάνωση (η Συνδικάτη Επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής της Λετονίας) έγινε μέλος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της LBAS, είχε 19 συνδεδεμένες οργανώσεις στις αρχές του 2023.

Όλες οι θυγατρικές της LBAS είναι κορυφαίες συνδικαλιστικές οργανώσεις σε κλαδικό επίπεδο. Από αυτές, οι μεγαλύτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις ανήκουν στους ακόλουθους τομείς:

• εκπαίδευση [το λετονικό συνδικάτο εργαζομένων στην εκπαίδευση και την επιστήμη (Latvijas Izglitibas un zinatnes darbinieku arodbiedriba, LIZDA)]

• υγειονομική περίθαλψη [Συνδικαλιστική Οργάνωση Υπαλλήλων Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Λετονίας (Latvijas Veselibas un socialas aprupes darbinieku arodbiedriba, LVSADA)]

• σιδηροδρόμων [το Συνδικάτο Βιομηχανίας Σιδηροδρόμων και Μεταφορών της Λετονίας (Latvijas Dzelzceļnieku un satiksmes nozares arodbiedrība, LDzSA)]

• ενέργεια [το λετονικό συνδικάτο Enerģija (Latvijas arodbiedrība Enerģija, LAB «Enerģija»)]

• κρατικές υπηρεσίες (η Συνδικαλιστική Οργάνωση Υπαλλήλων Κρατικών Θεσμών, Δήμων και Χρηματοπιστωτικού Τομέα (Latvijas valsts iestāžu, pašvaldību, uzņēmumu un finanšu darbinieku arodbiedrība, LVIPUFDA)

• δημόσιες υπηρεσίες και μεταφορές [το λετονικό συνδικάτο εργαζομένων στις δημόσιες υπηρεσίες και τις μεταφορές (Latvijas Sabiedrisko pakalpojumu un Transporta darbinieku arodbiedriba, LAKRS)]

Συνδικάτα σπάνια υπάρχουν σε εταιρείες λιανικού εμπορίου – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι ξένης ιδιοκτησίας – και σε μικρές ιδιωτικές εταιρείες. Σε ορισμένους τομείς υπηρεσιών (όπως οι εσωτερικές πλωτές οδοί, οι κομμωτικές και οι προσωπικές υπηρεσίες), δεν υπάρχουν συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Κύρια συνομοσπονδία συνδικάτων

Σχετικά με την εκπροσώπηση των εργοδοτών

Η λετονική νομοθεσία δεν προβλέπει δικαιώματα, υποχρεώσεις ή περιορισμούς όσον αφορά τη συμμετοχή σε οργανώσεις εργοδοτών. Ο νόμος ορίζει ότι μια εργοδοτική οργάνωση είναι ένας δημόσιος οργανισμός που έχει συσταθεί από τουλάχιστον πέντε εργοδότες και εκπροσωπεί και προστατεύει τα οικονομικά, κοινωνικά και επαγγελματικά συμφέροντα των μελών της και άλλα συμφέροντα που συμμορφώνονται με τους στόχους και τις λειτουργίες του οργανισμού. Μέλη εργοδοτικής οργάνωσης μπορούν να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα τα οποία, βάσει σύμβασης εργασίας, απασχολούν τουλάχιστον έναν εργαζόμενο.

Ένωση οργανώσεων εργοδοτών μπορεί να συσταθεί εφόσον ενωθούν τουλάχιστον τρεις εργοδοτικές οργανώσεις. Εργοδότης που δεν είναι μέλος εργοδοτικής οργάνωσης μπορεί επίσης να είναι μέλος ένωσης εργοδοτικών οργανώσεων εάν, βάσει σύμβασης εργασίας, απασχολεί τουλάχιστον 50 εργαζομένους.

Οι ενώσεις οργανώσεων εργοδοτών και οι μεγάλες επιχειρήσεις που πληρούν τις απαιτήσεις εκπροσώπησης που ορίζει ο εργατικός νόμος είναι επιλέξιμες να εκπροσωπούν τους εργοδότες σε κλαδικές διαπραγματεύσεις.

Παρά τον καλό σχεδιασμό του συστήματος εκπροσώπησης, είναι σπάνιο οι οργανώσεις εργοδοτών να συμμετέχουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις, ακόμη και αν είναι μέλη της οργάνωσης εργοδοτών σε εθνικό επίπεδο, της LDDK.

Σύνθεση και πυκνότητα οργανώσεων εργοδοτών

Δεν συλλέγονται επίσημα στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή σε οργανώσεις εργοδοτών και οι οργανώσεις εργοδοτών δεν παρακολουθούν την πυκνότητα. Ως εκ τούτου, η συμμετοχή, καθώς και η κάλυψη και η πυκνότητα, όσον αφορά τους υπαλλήλους δεν είναι σαφής. Το LDDK αναφέρει ότι τα μέλη του απασχολούσαν το 37% του συνόλου των απασχολουμένων το 2009 και το 44% το 2019 (αύξηση 19% σε 10 χρόνια). Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του LDDK για το 2021, το LDDK είχε 173 μέλη το 2021. Τα στοιχεία για το 2022 δεν έχουν δημοσιευθεί. Σύμφωνα με τον ιστότοπο του LDDK, αριθμεί επί του παρόντος 157 μέλη, εκ των οποίων 96 είναι μεγάλες επιχειρήσεις και 61 είναι οργανώσεις εργοδοτών.

Η ιδιότητα του μέλους δεν είναι υποχρεωτική.

Συμμετοχή σε οργανώσεις εργοδοτών και πυκνότητα, 2009–2022 (%)

* Ποσοστό εργαζομένων που εργάζονται σε εγκατάσταση που είναι μέλος οποιασδήποτε εργοδοτικής οργάνωσης που συμμετέχει σε συλλογικές διαπραγματεύσεις.

Σημείωση: μ.δ., μη διαθέσιμο. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την περίοδο 2010–2012· Οι στήλες αποκλείονται από τον πίνακα λόγω έλλειψης χώρου.

Κύριες οργανώσεις εργοδοτών και συνομοσπονδίες

Η LDDK είναι η μεγαλύτερη οργάνωση εργοδοτών και ο μόνος εκπρόσωπος εργοδοτών σε εθνικό επίπεδο. Δημιουργήθηκε αποκλειστικά για σκοπούς κοινωνικού διαλόγου.

Η LTRK είναι η μεγαλύτερη επιχειρηματική ένωση, αλλά δεν είναι εργοδοτική οργάνωση βάσει νόμου. Οι κύριοι τομείς δραστηριότητάς της είναι το επιχειρηματικό περιβάλλον, η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και οι εξαγωγές.

Κύρια οργάνωση εργοδοτών

Το κύριο τριμερές όργανο είναι το NTSP, η λειτουργία του οποίου ρυθμίζεται από το καταστατικό του (εγκρίθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1998). Σύμφωνα με το καταστατικό του, το NTSP βασίζεται στην αρχή της ισότητας των εκπροσώπων του υπουργικού συμβουλίου (της κυβέρνησης), του LDDK και του LBAS.

Σύμφωνα με το καταστατικό, το NTSP εξετάζει έγγραφα σχεδιασμού πολιτικής και σχέδια κανονιστικών πράξεων και διατυπώνει προτάσεις για τη βελτίωσή τους στους ακόλουθους τομείς: κοινωνική ασφάλιση, κατευθυντήριες γραμμές για τον κρατικό προϋπολογισμό, στρατηγικές οικονομικής και περιφερειακής ανάπτυξης, υγεία, ανάπτυξη της γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, απασχόληση και ταξινόμηση των επαγγελμάτων και εφαρμογή διεθνών δεσμεύσεων.

Το NTSP παρέχει μια πλατφόρμα συζήτησης δύο σταδίων: στο πρώτο στάδιο, οι συζητήσεις διεξάγονται εντός των υποσυμβουλίων και στο δεύτερο στάδιο οι συζητήσεις διεξάγονται στο κύριο σώμα του NTSP. Το NTSP είχε 10 υποσυμβούλια το 2022.

Το εκτελεστικό όργανο του NTSP είναι η γραμματεία του. Αρχικά, το NTSP και η γραμματεία του λειτουργούσαν από το Υπουργείο Πρόνοιας, αλλά αργότερα το νομικό καθεστώς του συμβουλίου αναβαθμίστηκε έτσι ώστε να υπάγεται άμεσα στον πρωθυπουργό. Κατά συνέπεια, η γραμματεία λειτουργεί τώρα από την Κρατική Καγκελαρία. Ο γραμματέας του NTSP υπάγεται στην Καγκελαρία για θεσμικά θέματα και στον πρωθυπουργό για λειτουργικά θέματα.

Οι συνεδριάσεις του NTSP διοργανώνονται κατόπιν αιτήσεως και πραγματοποιούνται τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο μήνες.

Ο θεσμικός κανονισμός και η οργάνωση της εργασίας του NTSP δεν έχουν αλλάξει τα τελευταία τρία χρόνια.

Υπάρχουν ορισμένα όργανα, όπως συμβουλευτικά συμβούλια και ομάδες εργασίας, στα οποία πρέπει να κληθούν να συμμετάσχουν οι κοινωνικοί εταίροι, αλλά αυτά δεν έχουν δημιουργηθεί ειδικά για σκοπούς κοινωνικού διαλόγου. Ένα παράδειγμα μιας τέτοιας οργάνωσης είναι το Συμβούλιο Οικονομίας και οι επιτροπές του, στις οποίες το LDDK και το LBAS εκπροσωπούνται στο κύριο συμβούλιο και στις επιτροπές.

Οι κοινωνικοί εταίροι σε εθνικό επίπεδο LBAS και LDDK συνήψαν μία τριμερή συμφωνία συνεργασίας – το 2004 – και τρεις συμφωνίες αμοιβαίας συνεργασίας – το 1994, το 2007 και το 2013 (με ισχύ έως το 2020) – με στόχο τη δημιουργία ευνοϊκού οικονομικού περιβάλλοντος και εργασιακής ειρήνης.

Στις 25 Μαΐου 2022, τα πέντε μεγαλύτερα κόμματα κυβερνητικής συνεργασίας – το LDDK και το LBAS ως κοινωνικοί εταίροι και το LTRK, το LPS και η Λετονική Ακαδημία Επιστημών ως εταίροι συνεργασίας – υπέγραψαν μνημόνιο συμφωνίας που προέβλεπε τον περαιτέρω συντονισμό των δράσεων και μια ενιαία θέση στις διαπραγματεύσεις με την κρατική διοίκηση για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.

Κύριο τριμερές και διμερές σώμα

Το άρθρο 10 του εργατικού νόμου ορίζει ότι οι εκπρόσωποι των εργαζομένων είναι:

• μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων ή στελέχη συνδικαλιστικών οργανώσεων

• εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποι των εργαζομένων που έχουν εκλεγεί σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία

Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων οφείλουν να υπερασπίζονται τα κοινωνικά, οικονομικά και επαγγελματικά δικαιώματα και συμφέροντα των εργαζομένων.

Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις μπορούν να συσταθούν σύμφωνα με τον περί Συντεχνιών Νόμο. Ο νόμος δεν καθορίζει κατώτατα όρια συμμετοχής, αλλά τα καταστατικά των υφιστάμενων συνδικαλιστικών οργανώσεων ορίζουν ότι τουλάχιστον τρία άτομα μπορούν να ιδρύσουν συνδικαλιστική οργάνωση.

Εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποι των εργαζομένων μπορούν να εκλεγούν εάν μια επιχείρηση απασχολεί πέντε ή περισσότερους εργαζομένους. Το εργατικό δίκαιο δεν απαιτεί τον διορισμό εκπροσώπου των εργαζομένων για ενημέρωση και διαβούλευση, αλλά προβλέπει βολικές διαδικασίες ενημέρωσης και διαβούλευσης.

Ο νόμος επιτρέπει έναν αόριστο αριθμό συνδικαλιστικών οργανώσεων και εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων των εργαζομένων σε μία επιχείρηση. Ωστόσο, απαιτεί όλοι οι υφιστάμενοι εκπρόσωποι των εργαζομένων να είναι εξουσιοδοτημένοι για κοινές διαπραγματεύσεις με έναν εργοδότη ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που εκπροσωπούν, αλλά όχι λιγότερο από έναν εκπρόσωπο ο καθένας.

Ο νόμος απαιτεί από τους εκπροσώπους των εργαζομένων να εκφράζουν ενιαία άποψη έναντι του εργοδότη σε περιπτώσεις όπου: εκλέγονται περισσότεροι εκπρόσωποι, έχουν διοριστεί εκπρόσωποι διαφόρων συνδικαλιστικών οργανώσεων για διαπραγματεύσεις με έναν εργοδότη ή έχουν διοριστεί εκπρόσωποι μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης ή εκπρόσωποι διαφόρων συνδικαλιστικών οργανώσεων και εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποι εργαζομένων για διαπραγματεύσεις με έναν εργοδότη.

Ο νόμος για την ενημέρωση των εργαζομένων και τη διαβούλευση με αυτούς σε εμπορικές εταιρείες και ομίλους εμπορικών εταιρειών σε επίπεδο ΕΕ ρυθμίζει το δικαίωμα σύστασης και λειτουργίας ευρωπαϊκών επιτροπών επιχείρησης.

Κανονισμός, σύνθεση και αρμοδιότητες των φορέων