Ontwikkelingen op het gebied van de arbeidsverhoudingen in de lidstaten in 2023-2024

In verschillende landen werden nieuwe vakbonden en/of bedrijfsverenigingen die een breed scala van sectoren bestrijken. Deze ontwikkelingen wijzen op een geleidelijke aanpassing van de arbeidsverhoudingen en illustreren hoe verschillende belangen eerder tot evolutie dan tot revolutie leiden, waarbij er nog enkele spanningen zijn die in de toekomst tot verdere ontwikkelingen kunnen leiden.  

In Maltawerden drie nieuwe vakbonden opgericht: de Union of AGV Malta Employees, de Union of Health and Safety Practitioners en de Union of C.A.M.C. Security Personnel.

In Spanjewerden nieuwe vakbonden opgericht om werknemers in het openbaar bestuur te vertegenwoordigen (gemeentewerkers, politieagenten en ambtenaren), onderwijs (leraren in Andalusië en Madrid, en werknemers in het privéonderwijs), gezondheidszorg (medische noodhulptechnici in Madrid), landbouw en visserij, transport en logistiek (magazijnmedewerkers, stewardessen, stuwadoors) en kunst en cultuur (muzikanten, nasynchronisatie-artiesten). Veel van deze nieuwe organisaties zijn aangesloten bij nationale vakbondsfederaties, zoals de Algemene Confederatie van Arbeid (Confederación General del Trabajo, CGT) en de Nationale Confederatie van Arbeid (Confederación Nacional del Trabajo, CNT), evenals groepen van onafhankelijke werknemers.

Ook in Spanje werden nieuwe bedrijfsverenigingen opgericht, voornamelijk in de sectoren toerisme en horeca, landbouw, voeding, vervoer en mobiliteit (taxi's en logistieke dienstverleners), commerciële centra en industriezones, en cultuur (muziekpromotie en podiumkunsten). Daarnaast zijn er soortgelijke organisaties in de gezondheidszorg, sociale dienstverlening, onderwijs en innovatie, evenals regionale bedrijfsfederaties en multisectorale verenigingen.

In Zwedenhebben acht scheepvaartmaatschappijen zich afgesplitst van de belangrijkste werkgeversorganisatie voor de maritieme sector, de Zweedse Confederatie van Vervoersondernemingen (Sjöfartens Arbetsgivareförbund, SARF), om een nieuw werkgeversorgaan te vormen, de Zweedse organisatie van reders (Sveriges Rederiorganisation, SRO). De SRO is voornemens om in de onderhandelingsrondes van 2025 namens haar leden te onderhandelen over collectieve arbeidsovereenkomsten (Sjöfartstidningen, 2024; Sveriges Rederiorganisation, 2024).

De Zweedse vakbond van toneel- en cultuurwerkers (Scen- och Kulturarbetarnas förbund, SOKAF) werd in 2022 opgericht om werknemers in de podiumkunsten- en cultuursector te organiseren. In 2024 stond de ontluikende vakbond centraal in een zaak die werd aangespannen op grond van de arbeidstijdenwet van het land. De wet verbiedt nachtarbeid, tenzij het maatschappelijk noodzakelijk is (bv. hulpdiensten), goedgekeurd is door een centrale werknemersorganisatie of is vrijgesteld door de Zweedse Autoriteit voor de Werkomgeving (WEA). Sommige stripclubs probeerden dit aan te pakken door een collectieve arbeidsovereenkomst met SOKAF te ondertekenen om na middernacht te werken. De WEA oordeelde echter dat SOKAF geen 'centrale vakbondspartij' was, omdat het ledental te klein was (21 ten tijde van de uitspraak). In 2025 werd tegen de beslissing beroep aangetekend bij de arbeidsrechtbank, die de uitspraak van de WEA bevestigde.

In de Noordse lidstaten en Ierland waren er fusies tussen organisaties, terwijl er in Kroatië sprake was van een splitsing.

In Denemarkenis de Deense Vereniging van Meesters en PhD's (Dansk Magisterforening, DM) - de vakbond die academische professionals in de geesteswetenschappen, natuurwetenschappen en sociale wetenschappen organiseert - gefuseerd met de Unie van Communicatie- en Taalprofessionals (Kommunikation og Sprog, KS), die 7.000 leden heeft die werkzaam zijn in communicatie, talen en marketing. Dit was de vierde fusie van DM in slechts twee jaar en deze laatste, die plaatsvond in november 2024, zou naar verwachting het aantal leden doen toenemen tot meer dan 80.000, waardoor het de grootste vakbond voor academici van Denemarken wordt. Als onderdeel van deze fusie zal binnen DM een nieuwe sectorsubstructuur worden gecreëerd met meer dan 10.000 communicatieprofessionals van zowel KS als DM. Deze stap weerspiegelt de strategie van DM om zijn positie op de arbeidsmarkt uit te breiden en te consolideren, met name op het gebied van communicatie (Akademikerbladet, 2024; DM, 2024)

In mei 2024 werd de oudste vakbond van Zweden, de Schildersvakbond (Målarna), opgericht in 1887, officieel onderdeel van de Bouwvakbond (Byggnads), waardoor het ledental van deze laatste op ongeveer 113.000 komt (Byggnads, 2024). De motivatie achter de fusie, waartoe de Schildersbond op haar congres in 2023 had besloten, was het verlies van meer dan 1.000 leden sinds 2005, waardoor de fusie financieel onder druk stond.

In Finlandkondigden de Joint Industry Association (Yhteinen toimialaliitto, YTL) en Service Sector Employers Palta (Palvelualojen työnantajat, Palta) in november 2024 een fusie aan, die op 1 januari 2025 officieel werd. Na de fusie zijn ook YTL-lid, de werkgeversvereniging voor apotheken (Apteekkien työnantajaliitto, bekend als Apta) en alle aangesloten apotheken toegetreden tot Palta. Zowel YTL als Palta maken deel uit van de overkoepelende organisatie de Confederatie van Finse Industrieën (Elinkeinoelämän keskusliiton jäsenliittoja, EK), die de vorming van grotere entiteiten onder haar leden aanmoedigt om de ledenstructuur te vereenvoudigen. YTL vertegenwoordigt zo'n 700 bedrijven die actief zijn in sectoren als farmacie, logistiek en textieldienstverlening. Palta vertegenwoordigt bedrijven en gemeenschappen in een breed scala van dienstensectoren en heeft na de fusie zo'n 2.600 leden, waardoor het een van de grootste werkgeversverenigingen in Finland is (Palta, 2024).

In Ierlandwerden verdere stappen gezet met betrekking tot de voorgestelde fusie van twee vakbonden in de onderwijssector, de Association of Secondary Teachers in Ireland (ASTI) en de Teachers' Union of Ireland (TUI). Historisch gezien is de relatie tussen de twee vakbonden gespannen geweest, grotendeels als gevolg van conflicten over het lidmaatschapsgebied, en eerdere pogingen om ze samen te voegen zijn vastgelopen. In 2024 werd in een enquête onder de leden van beide vakbonden gepleit voor 'voortzetting van het werk aan fusie' (IRN, 2024).

Er was één splitsing in 2024, in Kroatië, waar de Onafhankelijke Unie van Werknemers in Onderzoek en Hoger Onderwijs (Nezavisni Sindikat Znanosti i Visokog Obrazovanja, NSZ) de Vereniging van Kroatische Vakbonden (Matica Hrvatskih Sindikata) verliet, op grond van het feit dat haar aansluiting bij de vereniging niet in het sociale belang van haar leden was. Matica is een vereniging van verschillende vakbonden die leden vertegenwoordigen in het kleuter-, basis- en secundair onderwijs; gezondheidszorg; de rechterlijke macht; en het leger. Met meer dan 55.000 leden vertegenwoordigt het 20% van alle vakbondsleden in het land.

Zowel Oostenrijk als Denemarken zagen in 2023 een toename van het aantal vakbondsleden, wat de aanhoudende kracht van de arbeidersbeweging in deze landen weerspiegelt.

In Oostenrijkherstelde het aantal vakbondsleden, dat tijdens de COVID-19-pandemie was afgenomen, zich in 2023 en bereikte bijna het niveau van vóór de pandemie. Op 31 december 2023 telde de Oostenrijkse vakbondsfederatie (Österreichischer Gewerkschaftsbund, ÖGB), die zeven aangesloten vakbonden telt, in totaal 1.212.990 leden, met alleen al in 2023 13.000 nieuwe leden. Alle vakbonden, met uitzondering van de Unie van Post- en Telecommunicatiewerknemers (Gewerkschaft der Post- und Fernmeldebediensteten, GPF) registreerden een toename van het aantal leden, waarbij de grootste vakbond, de Unie van Werknemers in Loondienst in de Particuliere Sector (Gewerkschaft der Privatangestellten, GPA) de grootste stijging van meer dan 3% liet zien. De Kamer van Arbeid (Arbeiterkammer, AK), waarvan het lidmaatschap verplicht is voor alle werknemers in Oostenrijk, heeft nu bijna 4 miljoen leden. De Oostenrijkse Federale Economische Kamer (Wirtschaftskammer Österreich, WKO), waar alle werkgevers lid van moeten worden, had op 31 december 2024 593.639 actieve leden (op een totaal van 710.901). Ondertussen heeft de Federatie van de Oostenrijkse Industrie (Industriellenvereinigung, IV), waarvan het lidmaatschap vrijwillig is, meer dan 4.500 aangesloten bedrijven, waarvan de meeste grote industriële ondernemingen zijn.

In Denemarkensteeg het aantal vakbondsleden met 14.200, wat het totaal op 1.935.500 brengt. Dit vertegenwoordigt een cumulatieve stijging van 141.500 leden sinds 2013. De stijging kan worden begrepen in de context van de algehele stijging van het aantal loontrekkenden, waarvan er in 2023 nog eens 30.000 bijkwamen. In het afgelopen decennium is de verdeling van de leden over verschillende organisaties echter veranderd. Met name was er een daling van 1,1% in het lidmaatschap van het Deens Verbond van Vakverenigingen (Fagbevægelsens Hovedorganisation, FH) in 2023. Daarentegen steeg het lidmaatschap van de Deense Confederatie van Beroepsverenigingen (Akademikerne, AC) met 3,6%, terwijl ook het aantal leden dat zich buiten de hoofdorganen organiseerde een stijging zag, met een groei van 3,4% (Danmarks Statistik, 2024).

In 2024 hebben zich in verschillende landen veranderingen voorgedaan in het leiderschap van organisaties van sociale partners.

In Cyprusheeft het Uitvoerend Comité van de Cypriotische Kamer van Koophandel en Industrie (CCCI) in november Filokypros Rousounides, voormalig directeur-generaal van de Cyprus Hotel Association (PASYXE), benoemd tot nieuwe secretaris-generaal, als opvolger van Marios Tsiakis, die met pensioen ging. De opvolger van de heer Rousounides bij PASYXE is dr. Christos Aggelides, die voorheen lid was van de Raad van Bestuur en directeur verkoop en marketing voor de H&C-bedrijvengroep. Dr. Aggelides is ook voorzitter van de Vereniging van Hotelmanagers, vice-voorzitter van de Kamer van Koophandel en Industrie van Famagusta en een actief lid van verschillende commissies van het Ministerie van Toerisme.

Het Estse Werkgeversverbond heeft Hando Sutter op 18 september verkozen tot nieuwe directeur, na het aftreden van de vorige ambtsdrager, Arto Aas. De heer Sutter bekleedt al meer dan 30 jaar senior executive functies en leidde bedrijven zoals Eesti Energia, Nord Pool Spot en Olympic Entertainment Group.

In Frankrijkis François Asselin afgetreden als co-voorzitter van de Association Des Métiers de la Sécurité, ADMS) (AEF, 2024(opens in new tab)This link opens in a new tab). De heer Asselin heeft ook zijn functie van voorzitter van de Confederatie voor kleine en middelgrote ondernemingen (Confédération des petites et moyennes entreprises, CPME) neergelegd met ingang van 21 januari 2025 (Les Echos, 2024(opens in new tab)This link opens in a new tab; Le Monde, 2025(opens in new tab)This link opens in a new tab). Hij is in deze rol opgevolgd door Amir Reza-Tofighi. Ten slotte trad Dominique Payer op 26 januari 2024 af als voorzitter van de Union des Entreprises de Proximité (U2P), waarbij Michel Picon de rol overnam (Les Echos, 2025(opens in new tab)This link opens in a new tab).

Er waren verschillende belangrijke personeelswisselingen op het gebied van de vakbonden in Kroatië. Krešimir Sever, die meer dan 25 jaar leiding gaf aan de federatie van de Onafhankelijke Vakbonden van Kroatië (Nezavisni Hrvatski Sindikati, NHS), besloot dat hij zich niet langer kandidaat zou stellen voor de functie. Hij werd vervangen door Darije Hanzalek, voorzitter van de vakbond van de drukkerij- en media-industrie (Sindikat Grafičara i Medja, SGIM), de oudste vakbond in Kroatië en dat deel van Europa. Ondertussen besloot Vilim Ribić, oprichter en langdurig president van Matica, zich in 2022 niet meer kandidaat te stellen en werd hij vervangen door Sanja Šprem, voorzitter van de lerarenvakbond van Kroatië (Sindikat Hrvatskih Učitelja). Ten slotte nam Jasna Petrović in december 2024 ontslag als voorzitter van de Gepensioneerdenvakbond van Kroatië (Sindikata Umirovljenika Hrvatske, SUH), na 13 jaar in die functie.

Er waren ook voorbeelden bekend van voormalige leiders van organisaties van sociale partners die regeringsfuncties bekleedden. In Litouwenwerd Inga Ruginienė, de oude voorzitter van het Litouwse Verbond van Vakverenigingen, eind 2024 benoemd tot minister van Sociale Zekerheid en Arbeid, na de parlementsverkiezingen (Seimas). Ze stelde zich kandidaat voor de verkiezingen namens de Litouwse Sociaaldemocratische Partij. In Oostenrijkhebben acht leden van de nieuwe federale regering die begin 2025 is gevormd, een geschiedenis in organisaties van sociale partners, het hoogste aandeel sinds de jaren 1970. Het is dan ook te verwachten dat het sociaal partnerschap in deze zittingsperiode een nog belangrijkere rol zal spelen in de beleidsvorming.

In 2024 vonden in een aantal landen verkiezingen voor werknemersvertegenwoordigers plaats. In Oostenrijkwerden verplichte verkiezingen voor de AK gehouden, waarbij het 'werknemersparlement' wordt gekozen door alle leden van de AK. In het verleden werden deze vaak gewonnen door de sociaaldemocratische factie (Fraktion Sozialdemokratischer Gewerkschafter:innen, FSG), met een absolute meerderheid van 57,1% van de stemmen, gevolgd door de factie die is aangesloten bij de Oostenrijkse Volkspartij (Österreichische Volkspartei, ÖVP), met 16,6%, en de FPÖ-factie van de Vrijheidspartij van Oostenrijk (Freheitliche Partei Österreichs, FPÖ), met 12,3%. De FSG stond bovenaan in zeven van de negen deelstaten (de twee meest westelijke provincies, Tirol en Vorarlberg, stemmen traditioneel conservatief en kozen de aan de ÖVP gelieerde christelijke vakbondsfracties (Fraktion Christlicher Gewerkschafterinnen und Gewerkschafter, FCG)).

In Belgiëwerden in mei verkiezingen gehouden voor de vertegenwoordigers van de werknemers. Deze verkiezingen vinden plaats in bedrijven met meer dan 50 werknemers, wat betekent dat bijna 1,4 miljoen werknemers in meer dan 7.000 bedrijven uit de particuliere sector in het hele land in aanmerking kwamen om deel te nemen.

In Luxemburgwerden in maart 2024 verkiezingen gehouden voor personeelsvertegenwoordigers in bedrijven en vertegenwoordigers in de Kamer van Werknemers (Chambre des Salariés, CSL). Beide verkiezingen, die om de vijf jaar worden gehouden, zijn belangrijke indicatoren voor de nationale representativiteit van vakbonden. Om in aanmerking te komen voor nationale representativiteit moet een vakbond in Luxemburg immers aan twee belangrijke criteria voldoen: ze moet een gemiddelde van ten minste 20% van de stemmen hebben behaald bij de meest recente verkiezingen voor de CSL en ze moet aantonen dat ze effectief aanwezig is in de meeste economische sectoren van het land.

In Sloveniëzijn ondertussen op 16 november 2023 wijzigingen van de wet op de arbeidsrelaties (ZDR-1D) in werking getreden, waarbij bepaalde bescherming voor werknemersvertegenwoordigers tegen ontslag is vastgesteld. Volgens de gewijzigde wet wordt de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van een werknemersvertegenwoordiger die een rechtsvordering instelt tegen de werkgever over zijn ontslag, opgeschort tot de arbeidsrechtbank in eerste aanleg uitspraak heeft gedaan, of voor maximaal zes maanden. Als de werkgever de vertegenwoordiger verbiedt om te werken, moet de vertegenwoordiger 80% van het maandelijkse basissalaris ontvangen (verhoogd van 50%). De Vereniging van Vrije Vakbonden van Slovenië (Zveza Svobodnih Sindikatov Slovenije, ZSSS) is van mening dat de wettelijke bepaling meer bescherming zal bieden tegen ontslag wanneer deze wordt misbruikt om werknemers te straffen voor vakbondslidmaatschap of deelname aan vakbondsactiviteiten (ZSSS, 2024).

De gevestigde structuren voor sociale dialoog die de bedrijfstakken overschrijden, blijven in de meeste Europese lidstaten belangrijke activiteiten ontplooien in een stabiele omgeving. In verschillende landen werden nieuwe structuren gecreëerd en bestaande structuren nieuw leven ingeblazen.

In Ierlandis het belangrijkste relevante orgaan voor de sociale dialoog het Labour Employer Economic Forum (LEEF). In 2024 kwam daar de nieuwe Commissie voor een rechtvaardige transitiedie bestaat uit kandidaten uit de vijf pijlers van de sociale dialoog (landbouw, gemeenschap en vrijwilligerswerk, vakbond, werkgever, milieu) en onafhankelijke deskundigen uit een reeks gebieden die relevant zijn voor het werk van de Commissie, waaronder mensenrechten en gelijkheid, ontwikkeling van vaardigheden, plattelands- en gemeenschapsontwikkeling, sociale inclusie, de groene economische transitie en het perspectief van jongeren. De belangrijkste werkzaamheden van het bureau omvatten het voorbereiden en analyseren van strategisch, empirisch onderbouwd onderzoek met betrekking tot rechtvaardige transitie en het evalueren, adviseren en becommentariëren van beleidsplanning en -uitvoering, en vooruitgang bij de toepassing van de Ierse beginselen van een rechtvaardige transitie in nationaal en sectoraal klimaatbeleid.

In Maltazijn de belangrijkste structuren voor sociale dialoog de Malta Council of Economic and Social Development (MCESD) - die, zoals de naam al doet vermoeden, zich richt op zaken die betrekking hebben op zowel de economie als de bredere samenleving - en de Employment Relations Board (ERB), die zich voornamelijk richt op arbeidsrecht. De sociale partners zijn ook aanwezig in andere tripartiete structuren, zoals de raad van bestuur van de Autoriteit voor de gezondheid en veiligheid op het werk (OHSA) en, op persoonlijke titel, Jobsplus. Eind 2024 werd aangekondigd dat er voor het eerst een chief executive van de MCESD zal worden benoemd om het orgaan te versterken. Er zal ook een onderzoeksraad worden opgericht om de MCESD en de sociale partners bij te staan (TVM News, 2024). Deze stappen lijken een reactie te zijn op problemen die eerder door de sociale partners zijn gesignaleerd, waaronder het frequente gebrek aan toegang tot het onderzoek dat ze nodig hebben om empirisch onderbouwde beslissingen te nemen (MCESD, 2022).

In Sloveniëbegonnen de onderhandelingen in juni 2024 in het tripartiete Economisch en Sociaal Comité, na een impasse van bijna een jaar. In Hongarijeis de Nationale Bemiddelingsraad voor Ambtenarenbelangen (Országos Közszolgálati Érdekegyeztető Tanács, OKÉT) de afgelopen twee jaar niet bijeengekomen, ondanks toenemende problemen en twee verzoeken van de kant van de werknemers om bijeen te komen, ingegeven door de vice-voorzitter van de Nationale Federatie van Arbeidsraden (Munkástanácsok Országos Szövetsége), die verantwoordelijk is voor de publieke sector. De regering gaf uiteindelijk toe aan de verzoeken en de plenaire sessie van OKÉT in 2024 vond uiteindelijk plaats, op 1 oktober (Munkástanácsok, 2024).

In Polenkondigde de minister van Gezin, Arbeid en Sociaal Beleid aan dat de wet op de Raad voor de Sociale Dialoog zou worden gewijzigd om de raad representatiever te maken en de samenwerking met de regering te versterken (Bankier.pl, 2024). Op grond van de gewijzigde wet zal de regeling met betrekking tot de representativiteit van vakbonden naar verwachting ongewijzigd blijven. Het wetsontwerp stelt echter een aantal wijzigingen voor met betrekking tot de representativiteit van werkgeversorganisaties. Het gaat onder meer om de opsplitsing van bedrijven en werkgevers die onder de ambachtswet (Ustawa o rzemiośle) vallen in bedrijven en werkgevers die worden gedefinieerd als ambachtslieden en die werknemers in dienst hebben en bedrijven die op dezelfde manier zijn gedefinieerd maar geen werknemers in dienst hebben; vermindering van het aantal werknemers dat leden van werkgeversorganisaties in dienst moeten nemen; het opleggen van een nieuw criterium om ervoor te zorgen dat een werkgeversorganisatie niet kunstmatig is opgericht door de vereniging van een kleine groep werkgevers die hoge lidmaatschapsgelden betalen; en het verbieden van dubbel lidmaatschap van werkgeversorganisaties door werkgevers met het oog op de berekening van de representativiteit.

In Litouwenis wet nr. XIV-3034 tot wijziging van de arbeidswet op 25 oktober 2024 in werking getreden (Republiek Litouwen, 2024). Het wijzigt, naast vele andere, artikel 182, lid 5, van het arbeidswetboek, en bevat acht criteria waaraan werkgeversorganisaties die op nationaal niveau actief zijn, moeten voldoen, waaronder de vereisten om: de status van juridische entiteit te hebben; gedurende ten minste drie jaar onafgebroken als werkgeversorganisatie heeft gewerkt; een autonome organisatiestructuur; en ten minste vijf werknemers met een arbeidsovereenkomst.

In september 2024 kondigde het ministerie van Economische Zaken en Communicatie van Estland aan dat de rol en taken van de nationale bemiddelaar zouden worden overgedragen aan de kanselier van Justitie.

In Finlandzijn op 1 januari 2025 wijzigingen van de wet inzake bemiddeling in arbeidsgeschillen 420/1962 (Laki työriitojen sovittelusta ja eräiden työtaistelutoimenpiteiden edellytyksistä) in werking getreden en hebben zij gevolgen voor de werkzaamheden van de nationale bemiddelaar, bemiddelaars en bemiddelingscommissies. Zij moeten nu tijdens de bemiddelingsprocedure tussen de sociale partners in arbeidsgeschillen rekening houden met het algemene voordeel van de nationale economie en de werking van de loonvorming en de arbeidsmarkt waarborgen. De partijen bij het arbeidsconflict hoeven het schikkingsvoorstel van de bemiddelaar (Ministerie van Economische Zaken en Werkgelegenheid, ongedateerd) niet te aanvaarden.

• AEF (2024), "La coprésidente de l'ADMS Cécile Roussy quitte l'organisation patronale" ("Co-voorzitter van de ADMS, Cécile Roussy, verlaat de werkgeversorganisatie"),(opens in new tab)This link opens in a new tabverzending nr. 715028, 5 juli, geraadpleegd op 3 september 2025.  

• Akademikerbladet (2024), 'Fusion mellem DM og KS stemt igennem: "Vi bliver Danmarks største"' ("Fusie tussen DM en KS doorgestemd: "Wij zullen de grootste van Denemarken zijn")(opens in new tab)This link opens in a new tab, 27 februari, geraadpleegd op 15 januari 2025.

• Bankier.pl (2024), '(opens in new tab)This link opens in a new tabBędą zmiany w Radzie Dialogu Społecznego. "Musi być bardziej reprezentatywna"" ("Er zullen veranderingen komen in de Raad voor de Sociale Dialoog. "Het moet representatiever zijn."")(opens in new tab)This link opens in a new tab, geraadpleegd op 4 september 2025.

• Byggnads (2024), 'Målarna är nu en del av Byggnads' ('Schilders maken nu deel uit van Byggnads'(opens in new tab)This link opens in a new tab), persbericht, 15 mei, geraadpleegd op 29 november 2024.

• Danmarks Statistik (2024), "Stigning i både inflationen og kerneinflationen" ("Stijging van zowel de inflatie als de kerninflatie"),(opens in new tab)This link opens in a new tabpersbericht, 10 september, geraadpleegd op 15 januari 2025.

• DM (2024), Om DM (Over DM)(opens in new tab)This link opens in a new tab, geraadpleegd op 15 januari 2025.

• IRN (2024), 'ASTI/TUI-fusieproces gestimuleerd door positieve respons op de enquête'(opens in new tab)This link opens in a new tab, Industrial Relations News 17, 2 mei.

• Le Monde (2025), 'CPME : François Asselin quitte la présidence de l'organisation patronale' (CPME: François Asselin treedt terug als voorzitter van de werkgeversorganisatie')(opens in new tab)This link opens in a new tab, 21 januari.

• Les Echos (2024), "Présidence de la CPME : les trois candidats comptent leurs soutiens" (CPME-voorzitterschap: de drie kandidaten berekenen hun steun"), 3 december, beschikbaar op: https://www.lesechos.fr/economie-france/social/presidence-de-la-cpme-les-trois-candidats-comptent-leurs-soutiens-2135381.

• Les Echos (2025), 'Qui sont les leaders syndicaux et patronaux ?' (opens in new tab)This link opens in a new tab("Wie zijn de leiders van de vakbonden en werkgeversorganisaties?")(opens in new tab)This link opens in a new tab, 21 januari.

• MCESD (2022), 'Aanbod van empirisch onderbouwd onderzoek en levering van opleiding: verbetering van de technische capaciteit van sociale partners', Idea Advisory Limited.

• Ministerie van Economische Zaken en Werkgelegenheid van Finland (ongedateerd), Ontwikkeling van het bemiddelingssysteem(opens in new tab)This link opens in a new tab, webpagina, geraadpleegd op 3 januari 2025.  

• Munkástanácsok (2024), "Beszámoló az Országos Közszolgálati Érdekegyeztető Tanács plenáris üléséről" ("Verslag over de plenaire vergadering van de Nationale Raad van belanghebbenden bij ambtenarenzaken"),(opens in new tab)This link opens in a new tab7 november.

• Palta (2024), "Työnantajaliitot Palta ja YTL yhdistävät toimintansa" ("Werkgeversorganisaties YTL en Palta fuseren"),(opens in new tab)This link opens in a new tabpersbericht, 14 november.

• Sjöfartstidningen (2024), 'Ny arbetsgivarorganisation startar upp' ('Nieuwe werkgeversorganisatie opgericht')(opens in new tab)This link opens in a new tab, 8 februari, geraadpleegd op 28 november 2024.

• Sveriges Rederiorganisation (2024), Sveriges Rederiorganisation(opens in new tab)This link opens in a new tab, webpagina, geraadpleegd op 28 november 2024.

• TVM Nieuws (2024), 'Verschillende nieuwe acties om de sociale dialoog te verbeteren aangekondigd', 22 november.

• ZSSS (Vereniging van Vrije Vakbonden van Slovenië) (2024), "Delavski predstavniki od 16. novembra učinkovitejše varovani" ("Werknemersvertegenwoordigers effectiever beschermd vanaf 16 november"),(opens in new tab)This link opens in a new tab16 september.