Onbetaalbare en ontoereikende huisvesting in Europa

Huisvestingssteun, onder meer in de vorm van sociale huisvesting en huursubsidies, draagt bij tot meer veerkracht en sociale bescherming voor veel mensen in de EU. Het is van cruciaal belang dat beleidsmakers bij het hervormen van stelsel van sociale uitkeringen rekening houden met huisvestingssteun, aangezien deze onmiddellijke bescherming kan bieden wanneer zich crisessituaties voordoen als gevolg van de stijging van de reële huisvestingskosten, onder meer als gevolg van hogere energiekosten en inkomstenongelijkheid.

Het huisvestingsbeleid moet erop gericht zijn de betaalbaarheid van huisvesting te verbeteren, maar mag de ongelijkheid niet onbedoeld verergeren. Beleidsmaatregelen om de betaalbaarheid van woningen te vergroten, kunnen complexe gevolgen hebben die niet altijd leiden tot verbetering van de toegang tot huisvesting of de levenskwaliteit. Huisvestingssteun kan bijvoorbeeld de huur- en koopprijzen opdrijven, terwijl eigendomsondersteuning vaak meer ten goede komt aan mensen met een hoger inkomen dan aan mensen met een lager inkomen, die vaak worden aangemoedigd om hypotheken aan te gaan die ze niet kunnen terugbetalen.

Het is essentieel dat beleidsmakers rekening houden met zowel huurders als kopers in kwetsbare situaties. Zo loopt 46 % van de huurders op de particuliere huurmarkt het risico hun woning in de komende drie maanden te moeten verlaten omdat zij zich de huur niet meer kunnen veroorloven, terwijl in de meeste landen waar meer dan de helft van de bevolking zonder hypotheek huiseigenaar is, ongeveer een kwart nog steeds het risico op armoede loopt.

Het Housing First-beleid is grotendeels succesvol in het voorkomen van dakloosheid en moet in de hele EU worden versterkt. Om de toegang tot huisvesting te garanderen is het van cruciaal belang dat dergelijke huisvesting onafhankelijk en stabiel is en niet gebonden is aan begeleiding door ondersteunende diensten.

Middelen om de energie-efficiëntie van woningen te verbeteren, moeten groepen met een laag inkomen bereiken en hen beschermen tegen toekomstige stijgingen van de energieprijzen. Uit onderzoek blijkt dat 28 % van de mensen in de EU verwacht moeite te zullen krijgen met het betalen van energierekeningen. Dit cijfer steeg tot 36 % in de groep van sociale huurders en huiseigenaren zonder hypotheek in de onderste helft van de inkomensverdeling, die hun huizen vaak niet passend kunnen verwarmen. Hieruit blijkt dat de huidige en toekomstige behoeften van inwoners in aanmerking moeten worden genomen om voor adequate huisvesting te kunnen zorgen.